Watykan - Piazza San Pietro (Plac św. Piotra)
Plac o łącznych wymiarach 320 m x 240 m znajduje się pomiędzy bazyliką św. Piotra i Via della Conciliazione czyli ulicą Pojednania upamiętniającą Traktat Laterański. Zaprojektowany został przez Giovanni Lorenzo Berniniego w kształcie owalu o wymiarach 196 x 148 m. Główne prace nad projektem, a następnie jego realizacją trwały od roku 1655 przez 12 lat i zakończyły się w czasie pontyfikatu Klemensa IX.
Od zachodu plac przybiera kształt trapezu otwartego na fasadę bazyliki. Z dwu stron otoczony jest kolumnadą budowaną przez 11 lat. Stanowi ona uroczyste wejście na plac i dalej do bazyliki. Plac wybrukowany został czarnym bazaltem pozyskiwanym z kamieniołomów w okolicach Castelli Romani z inicjatywy Benedykta XIII w związku z Jubileuszem Chrześcijaństwa obchodzonym w 1725 roku. Na placu odbywają się ważne uroczystości chrześcijańskie, często z udziałem papieża, takie jak beatyfikacje czy kanonizacje. W każdą niedzielę odprawiany jest Anioł Pański, a we środy audiencje generalne. O ogromie placu świadczą mogące pomieścić się na nim tłumy ludzi. W czasie uroczystości pogrzebowych Ojca Świętego, Jana Pawła II, zgromadziło się tutaj ok. 300 tys. wiernych, a poza jego obrębem 4 mln pielgrzymów, pochodzących w ogromnej większości z Polski. W czasie beatyfikacji Jana Pawła II znajdowało się tutaj około 1,5 mln wiernych.
- Obelisk
Centralne miejsce placu zajmuje wykonany z czerwonego granitu wysoki na 25,31 m obelisk. Jest on jednym z trzynastu, i drugim pod względem wysokości spośród znajdujących się w Rzymie egipskich obelisków. Pochodzi on z Heliopolis, gdzie w XIII wieku p.n.e. wzniesiony został prawdopodobnie ku czci faraona Amenemhata II. Inicjatorem sprowadzenia go do Wiecznego Miasta był sam cesarz Kaligula w 37 roku. Pierwotnie zajmował on miejsce w centrum cyrku Nerona i wedle tradycji był świadkiem męczeńskiej śmierci św. Piotra. W 1586 roku papież Sykstus V nakazał przeniesienie go na obecne miejsce. Tym skomplikowanym przedsięwzięciem zajął się architekt Domenico Fontana. Cała akcja była niezwykle trudna i skomplikowana. Przy przenoszeniu ważącego 312 ton monumentu pracowało 907 robotników. Prace rozpoczęto 30 kwietnia, natomiast 7 maja zapoczątkowano powolny trwający prawie miesiąc proces przesuwania obiektu. Później po zbudowaniu 47 specjalnej konstrukcji kołowrotów i dźwigów, wykorzystując pracę 900 robotników i 140 koni, 10 września ustawiono obelisk na 8 metrowej wysokości postumencie. Jego łączna wysokość z podstawą i krzyżem wynosi 39,81 m. Podobno żeby nie spłoszyć koni, papież polecił, by praca trwała w milczeniu, a za niewykonanie rozkazu groziła kara śmierci.
Na szczycie monumentu umieszczono relikwie krzyża Chrystusa. Po umieszczeniu obelisku na nowym miejscu wyryto na nim inskrypcje w języku łacińskim. Bernini, podczas projektowania placu wykorzystał obelisk, jako środek owalu.
- Kolumnada
Plac okala monumentalna, czterorzędowa kolumnada składająca się z 284 słupów, gdzie każdy z nich ma wysokości 13 m. Wieńczy go attyka, na której ustawiono 140 posągów świętych, a wśród nich rzeźba polskiego dominikanina św. Jacka Odrowąża, który znajduje się po lewej stronie na wysokości fontanny. Posągi świętych według projektu Berniniego wykonali jego uczniowie. Całkowita wysokość budowli wraz z balustradą wynosi 21 m, natomiast szerokość 17 m. Prawe skrzydło nazwane zostało imieniem Konstantyna Wielkiego,zaś lewe Karola Wielkiego, każde z nich ma długość 120 m. Budowla ta związana jest z kontrreformacją i symbolizuje wyciągnięte ręce Kościoła, pragnące ogarnąć wszystkich.
Na placu, między obeliskiem a fontannami, znajdują się dwa wytyczone w bruku okręgi z białego kamienia. Jest to tzwn. centro del colonnato. Stojąc w jednym z tych miejsc widzimy kolumny pierwszego rzędu idealnie kryjące za sobą pozostałe rzędy.
- Fontanny
Na placu postawiono dwie wykonane z trawertynu i granitu 8 metrowej wysokości fontanny. Dolne nisze mają 28 m obwodu, środkowe 16 m, a górne 12 m. Stojąca po prawej stronie, zaprojektowana została w 1613 roku przez Carla Madernę i nosi nazwę Fontanny Czterech Papieży. Fontanna znajdująca się po lewej nazwana została Fontanną św. Oficjum i jest dziełem Carla Fontany, oraz wierną kopia tej pierwszej. Do jej wykonania zachęcił artystę Klemens X, który chciał uświetnić w ten sposób obchodzony w 1675 roku Jubileusz Chrześcijaństwa. Wielka misa u jej podstawy wykonana jest z jednego kawałka granitu.Woda zasilająca fontanny wypływa ze źródła znajdującego się w okolicach jeziora Bracciano oddalonego ponad 50 km na północ od Rzymu. Dostarczana jest akweduktami zbudowanymi jeszcze przez cesarza Trajana (98-117 n.e.). Od czasu naprawienia akweduktów przez papieża Pawła V na początku XVII wieku woda nazywana jest „Aqua Paola”. Woda w fontannach mimo jej pochodzenia nie nadaje się do spożycia.
Na placu znajdują się cztery symetrycznie oddalone od siebie miejsca wokół obelisku gdzie można zaczerpnąć bez obawy doskonałej jakości i wspaniałego smaku wody.
- Pałac Apostolski
Po prawej stronie placu za kolumnadą widoczny jest fragment Pałacu Apostolskiego, inaczej zwanego Pałacem Papieskim. Wybudowany został według projektu Domenico Fontany na polecenie Sykstusa V. Jest oficjalną siedzibą i rezydencją papieża w Watykanie. Papież Eugeniusz III w latach 1145-53 zaczął wznosić zalążki Pałacu Papieskiego połączonego z Bazyliką św. Piotra (konstantyńską). Kolejny papież a był nim Innocenty III zdecydował, że obiekt ma mieć charakter rezydencji. Jego następca Mikołaj III (1277-1280) rozpoczął zaawansowane bardziej prace budowlane w miejscu, gdzie Pałac Apostolski stoi dzisiaj. Za jego panowania zbudowano 800 metrowej długości Passetto di Borgo mur-chodnik prowadzący do Zamku św. Anioła, wzmocniono „Mury Leonowe” i założono ogrody.
W czasie "niewoli awiniońskiej" obiekty zostały mocno zaniedbane. Po pożarze Lateranu w roku 1308 (siedziby papieskiej od IV wieku) wybrano Watykan na siedzibę dworu papieskiego. Wzniesiony wówczas kompleks miał charakter średniowiecznej budowli obronnej. Za pontyfikatu Mikołaja V (1447-55) ruszyły prace budowlane, trwające przez II połowę XV i cały wiek XVI. Miały one na celu rozbudowę i przebudowę kompleksu w bogato zdobioną rezydencję renesansową. Sykstus V (1585-1590) nakazał wznieść nowy Pałac Watykański, jaśniejszy i przewiewniejszy, dominujący nad obecnym Placem św. Piotra i oparty jednym bokiem o wschodnie loggie dziedzińca San Damaso, a drugim o wieżę obronną Mikołaja V. Prace zaczęły się w roku 1589, a zakończyły za pontyfikatu Klemensa VIII (1592-1650). W ten sposób powstał największy pałac szesnastowiecznej Europy.
W XVII wieku wybudowano bogato zdobiony hall nazywany Salą Klementyńska (nazwa oddaje pamięć papieża Klemensa XIV). Sala jest miejscem spotkań i ceremonii. Tu wystawia się również ciało papieża po jego śmierci. Wnętrza pałacu mieszczą m.in. Apartamenty Papieskie, ze słynnym oknem, z którego Ojciec Święty prowadzi w niedziele modlitwę Anioł Pański. Znajduje się ono na ostatnim piętrze, drugie od prawej strony. Od XVII wieku każdy z papieży zajmuje pomieszczenia składające się z 7 wielkich komnat, prywatnej kaplicy, gabinetu lekarskiego, biura sekretarza papieskiego, gabinetu (w oknie gabinetu ukazuje się papież) a także ogrodu umieszczonego na dachu. Po śmierci papieża przeprowadza się renowację tych pomieszczeń pod kątem potrzeb wybranego następcy (dla papieża Benedykta XVI w skład Apartamentów Papieskich dodano bibliotekę na 20 000 książek).
Pozostałe pomieszczenia budynku, których jest ponad 1000 zajmują ponadto: biura, kaplice, Muzea Watykańskie i Biblioteka Watykańska.
Oficjalni goście papieża wchodzą do pałacu przez strzeżoną przez gwardię szwajcarską tzw. Spiżową Bramę. Znajduje się ono pomiędzy bazyliką a kolumnadą tuż za bramkami bezpieczeństwa. Jest jedną z trzech bram, przez którą można się dostać na teren państwa Watykańskiego. Za drzwiami widoczne są schody nazwane Scala Regia (Schody Królewskie), zaprojektowane w tym miejscu pierwotnie przez Antonia da Sangallo Młodszego na początku XVI wieku. Kilkadziesiąt lat później w latach 1663-1666 zostały gruntownie przebudowane przez Gianlorenza Berniniego. Schody miały być wyjątkowo okazałe, ponieważ ich budowę wyznaczono w miejscu prowadzącym do papieskich pomieszczeń gościnnych. Architekt w swym projekcie wykorzystał złudzenie optyczne, aby sprawić wrażenie, iż schody są zdecydowanie bardziej monumentalne niż w rzeczywistości, a samo miejsce niezwykle reprezentacyjne. Przestrzeń klatki schodowej ukształtował w ten sposób, że wraz z przesuwaniem się w głąb, przestrzeń ta staje się coraz węższa i niższa.
