Stolice-Europy
Stolice-EuropyStolice-Europy
233635
DzisiajDzisiaj43
WczorajWczoraj329


W miarę postępu prac umieszczać będziemy opisy naszych wypraw do kolejnych stolic. W przygotowaniu Sarajewo.

 Amsterdam

 

Największe miasto Holandii i jej konstytucyjna stolica.

 

 

 

 

Zajmuje 14-te miejsce na liście stolic europejskich pod względem liczby mieszkańców całej aglomeracji i 12-te miejsce uwzględniając gęstość zaludnienia. Dzięki rozbudowanej sieci wodnej, dzielącej miasto na 100 wysepek, nazywany jest Wenecją Północy. Część miasta znajduje się poniżej poziomu morza.

 

 

 

- Historia

- Dzisiaj

- Ciekawostki

- Informacje praktyczne

- Refleksje 

 

 

 

 HISTORIA

 

Początki miasta sięgają XII wieku. Znajdowała się wtedy tutaj jedynie mała rybacka osada, a w niej (na rzece Amstel) most i tama. Stąd właśnie wywodzi się nazwa miasta.

 

W dokumencie z 27 października 1275 roku, hrabia Floris V zezwolił na korzystanie z mostu bez opłat. W tym właśnie dokumencie po raz pierwszy występuje nazwa Amestelledamme. Literka "r" w nazwie pojawiła się trochę później.


Mieszkańcy zajmowali się rybołówstwem i żeglugą. Zatoka szybko przekształcała się w port handlowy. Już w XV wieku stał się on najważniejszym portem handlowym Holandii. Podczas wojny osiemdziesięcioletniej Amsterdam stanął, początkowo, po stronie władcy Hiszpanii – Filipa II. Kiedy Hiszpanie przejęli Antwerpię w 1585 roku Amsterdam wykorzystał okazję, aby stać się jeszcze ważniejszym miastem na handlowej mapie Europy. Wielu uciekinierów z Antwerpii schroniło się bowiem w mieście i tu odbudowywało swoje interesy. Równie dobry wpływ na zamożność miasta mieli bogaci Żydzi, którzy przybywali tu z Portugalii i Hiszpanii.

 

Pod koniec XVI wieku z Amsterdamu zaczęły wypływać pierwsze statki do Indii, rejsy te okazały się ogromnym sukcesem finansowym. W 1602 roku miasto to stało się największym udziałowcem w Holenderskiej Kompanii wschodnio- indyjskiej. Amsterdam stał się w ten sposób także centrum finansowym.

W latach 1613-1662 wykopano system kanałów według koncentrycznego układu Grachtengordel, w wyniku czego powierzchnia miasta powiększyła się czterokrotnie. W 1648 roku zakończyła się wojna z Hiszpanią i powstała pierwsza na świecie republika.

Handel z basenem Morza Bałtyckiego, z Ameryką, Afryką i Azją uczynił z Amsterdamu jedno z najbogatszych miast świata. Tutaj uruchomiono pierwszą w świecie giełdę papierów wartościowych.

 

 

W 1664 roku ofiarą epidemii dżumy padło około 10% populacji miasta.

 

W wyniku wojen z Francją i Anglią miasto znacznie ucierpiało, zwłaszcza w czasie rewolucji francuskiej. Po odzyskaniu przez Niderlandy niepodległości, Amsterdam zaczął ożywać. Po powstaniu belgijskim, miał on monopol na handel z koloniami, a pozycja portu została jeszcze umocniona, dzięki wybudowaniu Kanału Północno - Holenderskiego i Kanału Morza Północnego.

Pod koniec XIX wieku Amsterdam przeżywał swój drugi złoty wiek. Choć w czasie I wojny światowej Holandia była neutralna, to jednak mieszkańcy Amsterdamu, poważnie ucierpieli z powodu braku żywności. W czasie II wojny światowej miasto było okupowane przez Niemców. Wtedy to ponad 100 000 Żydów zostało wywiezionych z Amsterdamu i zgładzonych w obozach koncentracyjnych.

 

 

 

 

 

 

DZISIAJ

 

Amsterdam leży nad rzekami Amstel i IJ, oraz siecią 160 kanałów ciągnących się na długości 75 km. Brzegi ich spina 1281 mostów. Ciekawostką jest to, że mimo tego, że miasto to jest stolicą to zupełnie pozbawiony jest instytucji rządowych, które to znajdują się w Hadze.

Amsterdam jest dużym ośrodkiem przemysłowym. Tutaj znajdują się siedziby główne takich firm jak ABN Amro, ING Group, Ahold, Delta Lloyd Group i Philips. Miasto posiada kompleks rafineryjno - petrochemiczny, fabrykę samochodów Ford, filię IBM, browary Heinekena, szlifiernie diamentów, niegdyś także fabrykę samolotów Fokker.

 

Amsterdamska giełda (indeks AEX) jest częścią platformy Euronext i jest najstarszą giełdą na świecie, i nadal należy do najważniejszych w Europie. Jest drugim po Rotterdamie portem handlowym Holandii, oraz piątym co do wielkości w Europie.


Za pośrednictwem kanałów połączony jest z Morzem Północnym i Renem, dzięki czemu może przyjmować oceaniczne jednostki zarówno towarowe jak i pasażerskie. Znajduje się tu również wielka stocznia remontowa.

Amsterdam jest też ważnym ośrodkiem naukowym. Swoje siedziby mają tutaj 2 uniwersytety. Uniwersytet Amsterdamski (Universiteit van Amsterdam) i Wolny Uniwersytet Amsterdam (Vrije Universiteit Amsterdam).

 

Znajduje się tutaj ponad 7000 zabytków, m. in. kościoły, kamienice, mosty, fortyfikacje i giełdy. W mieście znajdują się też liczne parki, place, galerie i muzea. Ogród botaniczny Hortus Botanicus, założony w 1638 przez miasto, jako ogród ziołowy dla lekarzy i aptekarzy. Zawiera ponad sześć tysięcy drzew i roślin. Główny park miejski to Asterdamse Bos, jest idealnym miejscem odpoczynku zarówno
nad wodą jak i wśród zieleni. W parku wytyczonych jest 137 km szlaków turystycznych i 51 km ścieżek rowerowych. Trasy te urozmaicone są 116 mostami, z których żaden nie jest taki sam.

 

Około 18 km na południowy zachód od Amsterdamu znajduje się, obsługujący to miasto, port lotniczy Schiphol. Zatrudnionych jest tam ponad 100 tys pracowników. Schiphol to czwarte co do wielkości lotnisko w Europie i 11 na świecie. W 2006 roku obsłużyło 44 miliony pasażerów. Jest bazą Air France-KLM.


W mieście znajduje się znaczący węzeł kolejowy, który dziennie obsługuje około 280 tysięcy pasażerów, co oznacza, że jest to najruchliwszy dworzec w Holandii. Stąd odjeżdżają pociągi międzynarodowe – do Belgii, Francji, Niemiec i Szwajcarii. Znajduje się tu również osiem innych stacji kolejowych.

Tramwaje jeżdżą w Amsterdamie od 1900 roku, autobusy od 1925 roku, a od 1977 roku kursuje metro. Amsterdam jest jednak znany z ogromnej liczby rowerów i znakomitej infrastruktury rowerowej. Około 70% całego ruchu w centrum miasta odbywa się na rowerach. Jest ich w Amsterdamie około 900 tysięcy. Większość ulic ma wyznaczoną drogę rowerową, w mieście jest także wiele parkingów dla rowerów. Rocznie około 80 000 tych jednośladów zostaje skradzionych, a 25 tysięcy wpada do amsterdamskich kanałów.

 

Rocznie odwiedza Amsterdam około czterech milionów turystów. Amsterdam jest centrum życia kulturalnego Holandii, ma swój balet, orkiestry, teatry, muzea i galerie. Amsterdam jest też dla wielu przede wszystkim miastem wolności, tolerancji i liberalnej polityki względem miękkich narkotyków. Dzielnica Czerwonych Latarni z zalegalizowaną prostytucją jest jedną z największych atrakcji miasta. Dla wielu wielką atrakcją są coffee shopy w których można legalnie kupić do 5g marihuany.


Słynni ludzie związani z miastem to m. in:
-Rembrandt van Rijn zmarł 4 października 1669 w Amsterdamie. Malarz, rysownik i grafik.   Uważany jest za jednego z największych artystów na świecie.
-Vincent van Gogh, uważany za jednego z największych malarzy w historii, w 1877 studiował tutaj   teologię.
-Freddy Heineken urodzony 4 listopada 1923 w Amsterdamie, był znaczącym inwestorem i jednym z   dyrektorów holenderskiej firmy piwowarskiej Heineken.
-Anne Frank, żydowska dziewczyna, autorka pamiętnika, zmarła w obozie koncentracyjnym po   ponad dwuletnim ukrywaniu się w Amsterdamie.

 

 


 


CIEKAWOSTKI

 

Obchodzony 30 kwietnia Dzień Królowej to okazja do świętowania urodzin, ale poprzedniej monarchini, ponieważ obecnie panująca urodziła się w porze roku mniej sprzyjającej powszechnemu świętowaniu. Uroczystości z tej okazji odbywają się w całym kraju, ale w Amsterdamie są wyjątkowo huczne, bierze w nich udział ponad 500 tys. osób. Jest to dzień niczym nieograniczonej działalności handlowej - każdy może wtedy sprzedać wszystko, pod warunkiem oczywiście, że transakcja jest zgodna z prawem.

 

Początkowo chodziło o to, żeby dzieci mogły w ten jeden dzień w roku sprzedawać własne prace i grać przechodniom na instrumentach muzycznych. Dziś cały Amsterdam pochłania pasja sprzedawania i kupowania co wygląda jak połączenie targu staroci z zabawą karnawałową. Wzdłuż chodników ciągną się tysiące stoisk, na których można kupić wszystko to co innym w domach jest już nie potrzebne. W tłumie uwijają się ludzie zachęcający przechodniów do rozegrania partii szachów czy też do konkursu rzucania jajkami w przebierańców. Uliczne fast-foody oferują wszystkie możliwe smakołyki. Po południu w centrum miasta zaczyna się wielka impreza pod gołym niebem. Estrady ustawione przed barami zapełniają się muzykami. O 19.00 koniec imprezy. Ostatni uczestnicy zabawy witają polewaczki, które w powolnym tempie zmywają z asfaltu śmieci.


Nieco spokojniejszy charakter ma parada kwiatów urządzana w pierwszą sobotę września. Z Aalsmeer do śródmieścia ciągną w tym dniu platformy z kwiatami i kolorowo ubrani ludzie.

Stoiska ze śledziami to nieodłączny element pejzażu miejskiego Amsterdamu. Na wiosnę, a szczególnie w maju wydaje się, że wszyscy chcą spróbować nieuwe groene haring, czyli pierwszego śledzia w sezonie, lub broodje haring, czyli plastra śledziowego w miękkiej bułce. Wśród klientów są amatorzy, którzy bez zbędnych rytuałów pałaszują rybę w całości trzymając ją uniesiona za ogon do góry. Niezależnie od sposobu konsumpcji, śledziom musi towarzyszyć siekana cebula. Na stoiskach można też dostać wędzonego łososia, węgorza i dwie odmiany pysznych holenderskich krewetek.

My spróbowaliśmy śledzia, który leżał kilkanaście sekund na rozgrzanej blasze, a zapakowany pomiędzy dwie kromki chleba wraz z grillowaną cebulą smakował wybornie.

Słynne zdjęcie z 1969 roku Johna Lennona i Yoko Ono w kampanii o pokój na świecie robione były w łóżku w amsterdamskim Hotelu Hilton.

 

 

 

 

 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

 

Zdecydowanie odradzamy próby parkowania samochodu w centrum miasta lub jego pobliżu. Dla turystów przybywających własnym samochodem przygotowano 8 parkingów P+R rozmieszczonych wokół miasta. Koszt parkowania za całą dobę to jedynie 8 euro. W specjalnym punkcie możemy otrzymać darmowe bilety na jeden z wybranych przez siebie środków komunikacji dla max 5 osób.


My korzystaliśmy z parkingu pod stadionem Ajaxu (ArenA). Tuż obok znajduje się stacja metro.

https://www.amsterdam.info/parking

 

plan metra:

www.guideamsterdam.org/practical-info/metro-map

 

Dla osób pozostających kilka dni z chęcią zwiedzania muzeów polecamy The Amsterdam City Card w trzech opcjach 24, 48 i 72 godziny 

www.iamsterdamcard.com

 

 


 

 

 REFLEKSJE

 

Amsterdam jest bez wątpienia wspaniałym miastem i nie tylko jego piękne zabytki, bogactwo, ciekawa historia, ale również otwartość i postępowość mogą zachwycić. Jest nie tylko europejską ale i światową stolicą tolerancji, krótko mówiąc to najbardziej wyluzowana stolica europy jaką znamy. Przy tym jeżeli ktoś lubi wielokulturowość to znajdzie, w gronie mieszkających tu przedstawicieli 175 narodowości, dobre dla siebie miejsce.  Wrócimy tu.

 

   

październik 2012 (data umieszczenia artykułu)

grudzień 2017 (aktualizacja)

 

Polish Czech English French German Italian Portuguese Russian Spanish

«
»
NBP
2024-03-18
USD
3.9528
0.35%
EUR
4.3086
0.37%
CHF
4.4711
0.22%
GBP
5.0343
0.22%
NBP
2024-03-15
USD
3.9392
0.53%
EUR
4.2929
0.14%
CHF
4.4613
0.17%
GBP
5.0233
0.04%
NBP
2024-03-14
USD
3.9183
-0.22%
EUR
4.2870
-0.06%
CHF
4.4538
-0.33%
GBP
5.0214
0.09%
NBP
2024-03-13
USD
3.9269
0.27%
EUR
4.2896
0.21%
CHF
4.4686
-0.02%
GBP
5.0171
0.17%
NBP
2024-03-12
USD
3.9162
-0.25%
EUR
4.2804
-0.30%
CHF
4.4697
-0.18%
GBP
5.0084
-0.67%


Stolice-Europy
Polityka prywatnosci