Stolice-Europy
Stolice-EuropyStolice-Europy
233619
DzisiajDzisiaj27
WczorajWczoraj329


W miarę postępu prac umieszczać będziemy opisy naszych wypraw do kolejnych stolic. W przygotowaniu Sarajewo.

 

Bratysława

 

Stolica i największe miasto Słowacji. Jest jedyną stolicą na świecie, która graniczy z dwoma państwami. Na południu z Węgrami, a na zachodzie z Austrią.

 

 

 

Bratysława to siedziba najwyższych władz państwowych, a także centralny ośrodek metropolitalny aglomeracji bratysławsko-trnawsko-nitrzańskiej. Stanowi ona również centrum życia kulturalnego, społecznego, gospodarczego i politycznego. Skupia w sobie liczne placówki o znaczeniu i statusie narodowym oraz międzynarodowym.

 

 

- Historia

- Dzisiaj

- Ciekawostki

- Informacje praktyczne

- Refleksje

 

 

HISTORIA

 

Bratysława rozpościera się na skrzyżowaniu dwóch dawnych tras handlowych. Szlak bursztynowy łączył Morze Bałtyckie z Morzem Śródziemnym i szlak dunajski Morze Czarne z zachodnią Europą. Obydwie drogi krzyżowały się na obszarze dzisiejszej dzielnicy Devín, w której znajduje się zamek Devín, pełniący w dawnych czasach funkcję obronną nad tymi szlakami. Dzisiejsze miasto powstało z osady pod Zamkiem Bratysławskim.

W II wieku p.n.e dotarli tutaj Celtowie i założyli gród obronny. W I wieku naszej ery do granic Dunaju dotarli Rzymianie wyznaczając granice swojego Imperium Romanum. W VII wieku tereny te mogły wchodzić w skład tak zwanego Państwa Samona (pierwszego państwa Słowiańskiego), ale dzisiaj trudno jest dokładnie określić granice tego tworu państwowego. Na początku IX wieku na terenach dzisiejszych Czech, Moraw i części Słowacji powstało Państwo Wielkomorawskie, które uległo około 907 roku inwazji węgierskiej. Oznaczało to rozpad Państwa Wielkomorawskiego i włączenie części dzisiejszej Słowacji do Węgier. Z tego też roku pochodzi pierwsza pisemna wzmianka o tym miejscu. Panowanie węgierskie trwało tutaj ponad 1000 lat.

W XI wieku Bratysława stała się stolicą komitatu węgierskiej jednostki administracyjnej. W 1291 roku otrzymała prawa miejskie. Bratysława i cała dzisiejsza Słowacja dzieliła losy Królestwa Węgier. W 1541 roku miasto nazywane wtedy Pressburg, zostało stolicą Królestwa Węgierskiego, a raczej tego co z niego zostało po zajęciu Budy przez Turków. Obszary starej monarchii madziarskiej przeszły w ręce Habsburgów. Tutaj od 1536 roku odbywały się koronacje królów węgierskich, tutaj obradował węgierski sejm, tutaj działały wszystkie ważniejsze węgierskie urzędy. W tym okresie nastąpił największy rozkwit miasta, a szczególnie dynamicznie rozwijał się on podczas rządów Marii Teresy, która była zakochana w tym miejscu i często tu przebywała.

W 1805 roku został tu podpisany Pokój Pressburski między Austrią a Francją, oddający Napoleonowi między innymi prowincje Illyryjskie. Na początku XIX wieku stolicę Węgier i organy administracyjne przeniesiono z powrotem do Budy. Bratysława po woli stawała się miastem prowincjonalnym.

Pod koniec XIX-go wieku w mieście pojawiły się nowe, wspaniałe budynki użyteczności publicznej, budowane przez architektów wiedeńskich.

Rządy austro-węgierskiego imperium skończyły się po przegranej I wojnie światowej. Pierwszego stycznia 1919 roku miasto zajęły wojska nowo powstałej Czechosłowacji. W ty też roku zaczęto oficjalnie używać słowackiej nazwy Bratislava.

Po zajęciu Czech przez wojska niemieckie do 1945 roku miasto stało się stolicą klerykalno-faszystowskiej Słowacji (formalnie samodzielnej, faktycznie uzależnionej od III Rzeszy). Po II wojnie światowej stolica Słowacji na powrót stała się częścią Czechosłowacji.

W latach 1969–90 Bratysława mianowała została stolicą Słowackiej Republiki Socjalistycznej, wchodzącej w skład Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej. W 1990 roku przemianowana została na Słowacką Republikę Federalną, wchodzącej w skład Czeskiej i Słowackiej Republiki Federalnej.

Upadek komunizmu przyniósł też szybki rozpad federacji. Pierwszego stycznia 1993 roku w Bratysławie podniesiono na maszty flagi niepodległej Republiki Słowackiej.

 

 

 

 

 

DZISIAJ

 

Bratysława jako stolica ma nietypowe, peryferyjne położenie. Usytuowana jest w południowo-zachodnich krańcach Słowacji, co wydaje się być niezbyt korzystne. Jednakże sąsiedztwo innych metropolii jak Wiedeń oddalony jedynie o 60 km i Budapeszt rekompensuje tę lokalizację.

 

Bratysława rozpościera się na obydwu brzegach Dunaju, u ujścia Moraw i zajmuje powierzchnię 367,9 km2. Na tym terenie mieszka, według spisu z 2012 roku 432 801 mieszkańców z których ponad 90% to Słowacy.

 

Najwyżej położonym terenem jest wzgórze – Devínska Kobyla (514 m n.p.m.).

 

Bratysława jako jedna z niewielu stolic europejskich nie ma obserwatorium astronomicznego (najbliższe znajduje się w miejscowości Modra) i planetarium (najbliższe znajduje się w miejscowości Hlohovec). W związku z tym wykłady i obserwacje nieba (przeznaczone tylko dla amatorów astronomii) odbywają się w budynku, który umieszczony jest na terenie Parku Kultury i Wypoczynku w Bratysławie (Astronomický úsek Parku kultúry a oddychu v Bratislave).

 

Most SNP (Most Slovenského národného povstania - Most Słowackiego Powstania Narodowego) Łączy centrum Bratysławy z mieszkaniową dzielnicą Petržalka. Zwieńczony jest charakterystycznym pylonem położonym na wysokości ponad 84 metrów. "Latający spodek" mieści restaurację na 430 osób. Wewnątrz lewego filaru pylonu umieszczono windę, w prawym filarze znajdują się schody ewakuacyjne. 

Most był budowany w latach 1967 - 1972 według projektu zespołu architektów A. Tesár, J. Lacko, I. Slameň. Uroczyste otwarcie nastąpiło 26 sierpnia 1972. Podczas budowy wyburzono większość budynków dzielnicy żydowskiej w obrębie Podhradia, w tym synagogę neologiczną.

  

Tramwaje są obecnie podstawowym środkiem transportu w mieście. Sieć tramwajowa liczy obecnie 39,6 km torów, po której kursuje 13 linii a łączna ich długość to 267,3 km. Ich historia sięga 1868 roku kiedy to na ulicach Bratysławy pojawiły się pierwsze omnibusy. W 1893 Aleksander Werner, austriacki inżynier, wystąpił o pozwolenie na budowę linii tramwaju konnego, zmienionego później elektryczny. 27 sierpnia 1895 roku otwarta została pierwsza linia, o wiele wcześniej niż w Pradze i wielu innych miastach. Pod koniec lat 20-ch. pojawiła się konkurencja w postaci pierwszych autobusów. W 1914 otwarta została Kolej podmiejska Bratysława - Wiedeń, która na odcinku bratysławskim była częścią lokalnej sieci tramwajowej. W 1942 roku rozpoczęła się budowa 792-metrowego tunelu pod zamkiem w Bratysławie. Ukończono go już po wojnie, w 1947 roku. Przybywały kolejne linie. Kryzys naftowy z 1973 całkowicie zmienił sposób patrzenia na komunikację tramwajową w świecie. Ponieważ przewidywano, że liczba ludności w aglomeracji bratysławskiej niebawem zbliży się do miliona mieszkańców, dlatego należało odpowiednio zreorganizować miejską komunikację. Kluczową rolę miała odegrać sieć szybkiego tramwaju, a później metra, zaś klasyczne tramwaje miały stać się uzupełniającym środkiem transportu. Budowa pierwszej linii metra rozpoczęła się w 1985 z południa miasta (dzielnica Petržalka) w kierunku centrum. W 2002 roku miasto ostatecznie wycofało się z planów budowy metra. W zamian zdecydowano się wprowadzić na jego miejsce szybki tramwaj, który ewentualnie w przyszłości miałby zostać rozbudowany do systemu metra.

 

Sieć komunikacji miejskiej uzupełniają trolejbusy, które pojawiły się w mieście w 1909 roku. Kursowały na trasie o długości 5,8 km. W 1915 roku ze względów technicznych zlikwidowano je. Kolejny raz trolejbusy uruchomiono je 31 lipca 1941 na trasie od teatru do głównego dworca kolejowego. W latach 1951-1961 wybudowano większość obecnej sieci trolejbusowej. Obecnie w Bratysławie istnieje 14 linii. trolejbusowych.

 

Port lotniczy im. Milana Rastislava Štefánika usytuowany jest 9 kilometrów na północny wschód od centrum Bratysławy jest najważniejszym lotniskiem w kraju. Jest położone zaledwie około godzinę drogi od Wiednia, Brna i Győru. Rocznie z lotniska korzysta niespełna 1,8 miliona pasażerów.

 

Port Bratysława (Prístav Bratislava) leży nad Dunajem, na szlaku łączącym, poprzez Kanał Ren-Men-Dunaj, Morze Czarne z Morzem Północnym. Obsługuje zarówno ruch towarowy, którego port znajduje się w Ružinovie oraz pasażerski z portem usytuowanym pomiędzy Nowym  a Starym Mostem przy ulicy Fajnorovo brezie 2, gdzie znajduje się przystań pasażerska. Odpływają z niego statki wycieczkowe, rejsowe oraz wodoloty. Popłynąć możemy do Budapesztu, Wiednia czy do Devína (dzielnicy Bratysławy położonej przy granicy z Austrią, w miejscu, w którym rzeka Morawa wpada do Dunaju. Na ogromnej skale znajdują się tam też ruiny średniowiecznego Zamku Devín) czy zapory w Gabčíkovie (jedna z najstarszych miejscowości dawnych Wielkich Węgier).

 

http://www.lod.sk/en/default.aspx

http://www.spap.sk/

 

 


 

 

CIEKAWOSTKI

 

Turystów do stolicy Bratysławy przyciągają nie tylko zabytki ale i regionalna kuchnia. Jednymi z najbardziej popularnych potraw są bryndzove haluski (kluski z ziemniaków i bryndzy, podawane z boczkiem), vyprazany syr (smażony ser w panierce), knedliki (specjalna bółka w sosie mięsno-pomidorowym, cibuľačka (zupa cebulowa z surowym jajkiem), najlepiej smakuje podana w wielkiej bułce, kapustnica, oravské korbáčiký (serki wędzone zawijane w warkocze). Trdelnik to specyficzne ciastko drożdzowe w formie rulonu z pustym środkiem obsypane cynamonem, cukrem, czekoladą. Stedrak tobardzo slodkie ciasto z makiem, orzechami, miodem, konfiturami i bakaliami.

 

W czynnych całą dobę fast foodach – RICHMAN, kupić można regionalny specjał czyli bułkę z szynką, majonezem, serem i kapustą. Kupimy ją na placu Kamenné Námestíe oraz Šafárikovo námestie, a także przy ulicy Mariańskiej w pobliżu Hotelu Kyjev.

Większość z potraw doskonale komponuje się ze złocistym napojem. Najbardziej popularne to Zlaty Bazant, Smädný mních i Šariš. Koneserzy doceniają też piwo Kelt.

 

Bratysława w czasach tureckich najazdów stała się stolicą Królestwa Węgierskiego i otrzymała przywilej miasta koronacyjnego. W katedrze św. Marcina koronowano dziesięciu węgierskich królów, jedną królową i osiem królewskich małżonek.

W czerwcu w Bratysławie odbywają się "Uroczystości Koronacyjne", które mają przypominać tamte wydarzenia. Trzydniowa impreza z udziałem około 150 aktorów w strojach historycznych, na koniach i w powozach, w średniowiecznej atmosferze, odbywa się przy dźwiękach średniowiecznej muzyki i dźwiękach bijących dzwonów. Jest niewątpliwą atrakcja turystyczną.

Więcej informacji na temat imprezy  http://www.korunovacie.sk/

 

 


 

 

INFORMACJE PRAKTYCZNE

 

Bratysława jest najlepszą bazą wypadową aby odwiedzić trzy czy nawet cztery stolice. Odległość do Wiednia wynosi 62 km, do Budapesztu 200 km., a do Pragi 330 km.

 

Jak w innych Europejskich miastach tak i tutaj przygotowano dla turystów specjalną kartę. Bratislava City Card dostępna jest w trzech wariantach. Jednodniowa w cenie 10 €, dwudniowa za 12 € oraz trzydniowa za 15 €. Jest ważna do północy ostatniego dnia okresu, na jaki została zakupiona. Do karty dodawany jest przewodnik.

Karty można zakupić w punktach prowadzonych przez Ośrodek Kultury i Informacji. Znajdują się one na Starym Mieście przy ulicy Klobučnícka 2 oraz przy Pałacu Prymasowskim (Primaciálny palác).

 

http://www.welcometobratislava.eu/bratislava-city-card/ 

 

Rejs statkiem po Dunaju to niezapomniane przeżycie. Na każdym statku jest miejsce, gdzie można kupić coś do picia lub jedzenia.

Sezon rozpoczyna się pod koniec kwietnia i kończy na przełomie września i października. Statki pływają na różnych trasach.

 

„Wzdłuż Bratysławy”, 45 minut. Statek wypływa w górę rzeki, widzimy przepiękną panoramę starówki, zamku, Nowego Mostu (Mostu SNP). Pod mostem Lafranconi statek obraca się i płynie w dół rzeki do mostu Apollo. Wracając do portu można zobaczyć nowoczesne, eleganckie nabrzeże kompleksu galerii handlowej Eurovea.

 

„Bratyslawa – Devin”, rejs do ruin zamku Devin, trwa 90 minut. Powrót 30 minut. Można go wykupić w jedną lub w obie strony. W porcie na Devinie statek ma jednogodzinną lub dwugodzinną przerwę, którą można wykorzystać na zwiedzanie zamku. Jeden z najstarszych zamków Słowacji, o którym pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z roku 864. Zamek ten był ważną obronną twierdzą Rzeszy Wielkomorawskiej. Rozpościera się stąd przepiękny widok na ujście rzeki Morawy do Dunaju.

 

„Devin – Hainburg”, rejs do najbliższego austriackiego miasta Hainburg. Trwa tam i z powrotem 65 minut. W Hainburgu jest przerwa 20 minut.

 

„Bratysława – Wiedeń”, rejs do stolicy Austrii wodolotem. Trwa 105 minut do Wiednia, powrót 90 minut. Rejs można wykupić w obie strony lub w jedną. Statki wypływają z Bratysławy rano, wracają wieczorem.

 

http://www.lod.sk

 

Wszystkie niezbędne informacje związane z parkowaniem samochodu:

http://www.parkovanieba.sk/index.php

 

 

Komunikacja w Bratysławie jest bardzo dobrze zorganizowana i czytelna. Do dyspozycji mamy autobusy, trolejbusy, tramwaje. Miasto podzielone jest na dwie strefy. Kupując bilety jednorazowe podział na strefy nie obowiązuje. Bilety można kupić w automatach rozmieszczonych na ważniejszych przystankach lub w kioskach. Kierowcy nie sprzedają biletów. Ciekawostką jest to, że podróżując z plecakiem na plecach musi na czas przejazdu go zdjąć, o czym przypominają specjalne naklejki. Do wyboru mamy bilet jednorazowy 15-minutowy (obyčajný), ulgowy (zľavnený) oraz 60-minutowy z możliwością przesiadek. Dostępne są również bilety 24-godzinne, 48-godzinne, 3-dniowe oraz 7 dniowe. Dla posiadaczy karty Bratislava City Card transport publiczny jest bezpłatny.

 

http://www.dpb.sk

 

Plan komunikacji:

http://www.dpb.sk/_media/file/Mapa_01_2016_web.pdf

http://imhd.zoznam.sk/ba/trasy-liniek.html#

 

 

 


 

 

REFLEKSJE

 

Przepiękne widoki na Dunaj - drugą największą rzekę Europy. Olbrzymie, eleganckie statki pasażerskie cumujące w bezpośrednim sąsiedztwie starówki. Okazałe pałace, place, ryneczki i urocze wielowiekowe uliczki. Wszystko to pod strażą górującego nad miastem bratysławskiego zamku. Dziesiątki ogródków piwnych i restauracji nadają charakter scenerii miasta i zachęcają bardziej do konsumpcji niż do zwiedzania. Na każdym kroku kusi doskonałość kunsztu słowackich kucharzy i browarników. 

Bratysława to miasto w którym można odpocząć i dlatego warto tu wracać. Jest spokojnie, nie odczuwa się tutaj stresu, pośpiechu i wielkomiejskiego ruchu.

 

 

lipiec 2016 (data umieszczenia artykułu)

luty 2018  (aktualizacja)

 

Polish Czech English French German Italian Portuguese Russian Spanish

«
»
NBP
2024-03-18
USD
3.9528
0.35%
EUR
4.3086
0.37%
CHF
4.4711
0.22%
GBP
5.0343
0.22%
NBP
2024-03-15
USD
3.9392
0.53%
EUR
4.2929
0.14%
CHF
4.4613
0.17%
GBP
5.0233
0.04%
NBP
2024-03-14
USD
3.9183
-0.22%
EUR
4.2870
-0.06%
CHF
4.4538
-0.33%
GBP
5.0214
0.09%
NBP
2024-03-13
USD
3.9269
0.27%
EUR
4.2896
0.21%
CHF
4.4686
-0.02%
GBP
5.0171
0.17%
NBP
2024-03-12
USD
3.9162
-0.25%
EUR
4.2804
-0.30%
CHF
4.4697
-0.18%
GBP
5.0084
-0.67%


Stolice-Europy
Polityka prywatnosci