Praga
Jest stolicą i największym miastem Republiki Czeskiej
Praskie zabytki, leżące nad malowniczo wijącą się Wełtawą, tworzą niezwykłą architektoniczną mozaikę prezentującą dziedzictwo wielu pokoleń i wielu kultur. Praga jest jednym z najciekawszych miast na świecie dzięki powstałej przez wieki prawdziwej, turystycznej świątyni.
- Historia
- Dzisiaj
- Ciekawostki
- Informacje praktyczne
- Refleksje
HISTORIA
Pierwszymi mieszkańcami terenów nad Wełtawą, były osiedlające się tu od ok. 500 roku p.n.e., plemiona celtyckie. Zostały one stopniowo wyparte przez napływający, pomiędzy IX a VI w. p.n.e., germański lud Markomanów. Pierwsze plemiona słowiańskie przybyły na te tereny około 500 roku. Walki o dominacje doprowadziły (ok. 800 r.) do władzy dynastię Przemyślidów, którzy założyli tu miasto. To oni wznieśli dwie warowne osady: Zamek Praski i Wyszehrad.
Od 973 roku, Praga była siedzibą pierwszego biskupstwa na tych terenach, podległego metropolii mogunckiej. Szczególny rozkwit miasto osiągnęło za rządów Karola IV, założyciela pierwszego w środkowej Europie uniwersytetu – Carolinum.
W roku 1344 praskie biskupstwo zostało podniesione, w hierarchii kościelnej, do rangi arcybiskupstwa. Po założeniu Nowego Miasta w 1348 roku Praga stała się największym miastem Europy na północ od Alp.
W 1419 roku w mieście doszło do słynnej I Defenestracji katolików (wojny husyckie). Od 1526 roku pozostawała pod rządami Habsburgów, jako jedna ze stolic ich monarchii. W 1618 roku wyrzucenie przez okno namiestników cesarza (II Defenestracja Praska) było bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny trzydziestoletniej. W wyniku klęski czeskich protestantów w bitwie na Białej Górze w roku 1620, Praga jako stolica Królestwa Czech, utraciła swoje znaczenie i przez długie lata pozostawała w cieniu Wiednia. W tym też okresie społeczność niemieckojęzyczna odgrywała w mieście dominującą rolę. Zaczęło się to zmieniać dopiero w XIX wieku, podczas czeskiego odrodzenia narodowego.
W 1784 roku w jedno miasto połączono pięć, wcześniej samodzielnych, lecz powiązanych ze sobą, organizmów: Stare Miasto, Nowe Miasto, Josefov, Małą Stranę i Hradczany. Reformy Józefa II przyniosły także zamknięcie połowy czynnych kościołów i kaplic oraz zmniejszenie liczby zakonów z 40 do 14.
Pod koniec XIX wieku wybudowano wiele reprezentacyjnych budynków. Następowało powolne odzyskiwanie znaczącej pozycji miasta w monarchii Habsburgów. W tym czasie Praga była już dwujęzyczna, a Czesi i Niemcy funkcjonowali praktycznie równolegle (podwójne – czeskie i niemieckie – były uczelnie, teatry itp.). Na przełomie XIX i XX wieku, w ramach asanacji praskiej, dokonano całkowitej przebudowy Josefova i Podskalí, niszcząc przy tym wiele cennych historycznych obiektów.
W 1918 roku Praga została stolicą nowo utworzonej Czechosłowacji. W latach 1939-45 okupowana była przez III Rzeszę. Była główną areną praskiej wiosny, kiedy to 21 sierpnia 1968 roku czołgi radzieckie oraz oddziały wojsk NRD, Węgier, Bułgarii i Polski weszły do Czechosłowacji, aby przywołać do porządku zbuntowanych, przeciwko reżimowi komunistycznemu, ludzi. Zgodnie z obietnicą A. Dubczeka armia czechosłowacka nie stawiała oporu. W Pradze młodzież zbudowała prowizoryczne barykady i tam doszło do zbrojnych incydentów.
W 1989 roku wybuchła tutaj "Aksamitna Rewolucja", znakomicie prowadzona przez poetę Vaclava Havela, którego później wybrano na pierwszego prezydenta Czech. W roku 1993 po odłączeniu się Słowacji, miasto zostało stolicą Republiki Czeskiej.
DZISIAJ
Nazwa miasta Praha pochodzi od czeskiego słowa práh - próg, jaz (rzeczny bród). Pierwotna nazwa miasta, zbudowanego nad progiem lub , pochodzi od historycznej nazwy przeprawy przez Wełtawę W okolicy dzisiejszego Mostu Karola dawniej znajdowała się przeprawa przez Wełtawę gdzie później zaczęło powstawać miasto.
Dzisiejsza Praga jest dużym ośrodkiem administracyjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym, akademickim, turystycznym i kulturalnym o znaczeniu międzynarodowym. Jest siedzibą większości czeskich urzędów centralnych (w tym parlamentu, siedziby prezydenta i rządu), związków wyznaniowych działających na terenie Czech, a także licznych firm, stowarzyszeń, organizacji. funkcjonuje tu 11 uczelni wyższych, takich jak Uniwersytet Karola, czy Akademia Sztuk Scenicznych z wydziałami Filmowym i Telewizyjnym, oraz Teatralnym.
Na powierzchni 496 km2 mieszka 1 249 026 ludzi, natomiast na obszarze całej metropolii, według danych Eurostatu z 2004 roku, 1 964 750 mieszkańców.
Główna rzeką jest Wełtawa, która wije się przez miasto na długości 31 km. W najszerszym miejscu ma 330 m. Jej brzegi rzeki spina 18 mostów. Na rzece znajduje się 9 wysp.
Najwyżej położonym miejscem (nad poziomem morza) jest Teleček 399 m, znajduje się on na zachód od centrum miasta, natomiast najniżej położony jest na rzece Sedlec (177 m.n.p.m.). Praga nazywana jest Miastem stu wież, ale doliczono ich się tutaj około 500.
W Pradze znajdziemy wzory wszystkich stylów i ruchów artystycznych, od romańskiej rotundy, przez gotyckie katedry i barokowe kościoły, pałace i ogrody renesansowe do secesyjnych budynków, oraz nowych funkcjonalnych i całkowicie nowoczesnych.
W mieście znajduje się ponad 20 muzeów i prawie 100 galerii. Doskonale zachowały się, nienaruszone przez zawieruchę wojenną, zabudowania miejskie, kościoły, pałace i mosty. Rozmach i staranność, z jakimi dba się tutaj o dziedzictwo narodowe jest wręcz uderzające. Na liście zabytków miasta znajduje się prawie dwa tysiące wpisów, z czego w samym tylko historycznym centrum 1440. Ze względu na bogactwo atrakcji, Praga jest jednym z najchętniej odwiedzanych miast Europy. Każdego roku przyjeżdża tu około 4 mln turystów.
Od 1992 roku, historyczne centrum miasta, obejmujące 866 hektarów, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i jest największym rezerwatem architektury na świecie. W jednej z dzielnic miasta Wyszehradzie, mieściła się najstarsza siedziba czeskich książąt pochodząca z XI wieku, natomiast Zamek Praski jest największym średniowiecznym zamkiem na świecie.
Po aksamitnej rewolucji, w ślad za czeskimi przepisami dotyczącymi zwrotu zagrabionej przez komunistów prywatnej własności, do kraju powrócili m.in. potomkowie dawnych magnackich rodów. Niektórzy, jak Lobkovicowie, zadbali o swoje pałace, zamieniając je na eleganckie prywatne muzea, w których eksponowane są pamiątki rodzinne, często związane z historią Czech. Gminie żydowskiej zwrócono m.in. obiekty kultowe Josefova. Również one zostały otoczone opieką i pieczołowicie zrekonstruowane. Niektóre z nich przestały być muzeami, stając się żywymi ośrodkami kultury.
Praga jest miastem muzyki. Odbywają się tutaj liczne koncerty muzyki klasycznej zarówno w zabytkowych jak i nowoczesnych salach koncertowych, w kościołach, letnich pałacach i ogrodach. Światową sławę osiągnął Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Praska Wiosna z udziałem światowych czołowych orkiestr i artystów. Festiwal od ponad półwiecza rozpoczyna się każdego roku w dniu 12 maja, w rocznicę śmierci Bedrzicha Smetany. Pod nazwą Praska Jesień, na przełomie października i listopada przez okres od dwóch do trzech tygodni, odbywają się cykle wybitnych koncertów. Prague Jazz Festiwal, przyciąga artystów jazzowych z całego świata. W marcu odbywają się Dni Filmu Europejskiego, prezentowane są najnowsze i najlepsze dzieła kinematografii państw członkowskich Unii Europejskiej. To jedyna tego rodzaju impreza w Europie. W ofercie kulturalnej miasta są również teatr, opera, operetka, balet, teatr muzyczny. Dziesiątki kościołów i pałaców w Pradze są prawdziwymi galeriami rzadkich obrazów i rzeźb.
W roku 2000 Praga była Europejską Stolicą Kultury.
Fontanna Křižíkova jest ewenementem na skalę europejską. Gra świateł i wody, w towarzystwie klasycznych utworów znanych kompozytorów, daje niepowtarzalne wrażenie. Fontanna powstała w 1891 roku, ale sto lat później poddana została rekonstrukcji i dzięki niej, właśnie dziś, mogą odbywać się spektakle. Basen ma rozmiary 25x45 metrów, pojemność 1650 metrów sześciennych. Cała instalacja wodna ma długość ponad dwóch kilometrów. Zasilana jest przez 50 pomp. Kilkanaście różnych obiegów zakończonych jest przez ponad trzy tysiące dysz. Efekty świetlne wytwarza 1248 podwodnych reflektorów, różnych barw. Dźwięk zabezpiecza 55 głośników. Cały program fontanny jest sterowany przez komputer. Wokół fontanny przygotowano amfiteatr na 6 tysięcy miejsc, z których można oglądać kilkudziesięciominutowe spektakle.
Zwiększenie liczby turystów, w ciągu ostatnich 20 lat, spowodowało rozbudowę sieci usług noclegowych i gastronomicznych. W mieście znajduje się około 85.000 miejsc noclegowych od hoteli wszystkich kategorii w nowo wybudowanych nowoczesnych oraz zabytkowych budynkach, schroniskach, kempingach po kwatery prywatne.
Obok wielu określeń, jakie przypisuje się Pradze, powstaje nowe – kulinarna stolica Europy Środkowej. Pełno tu wykwintnych restauracji, gdzie można skosztować kuchni, nie tylko rodzimej. Znajdziemy tu również dużo niedrogich, prawdziwie czeskich gospód, gdzie smažený sýr czy knedliki nie schodzą z kart menu. Do dobrego posiłku nie może zabraknąć czeskiego narodowego napoju czyli piwa.
W dzielnicy Smíchov od roku 1869 funkcjonuje drugi największy browar w Czechach Staropramen. W powieści Haszka "Przygody dobrego wojaka Szwejka" z lat 1921-1923 występuje ono pod nazwą "piwo smichowskie". Kwaśnicowy Staropramen wygląda i smakuje iście niebiańsko. Jest bodaj najbardziej mętny ze wszystkich niefiltrowanych piw, a jego matowo-złota barwa to jeden z najpiękniejszych kolorów znanych piwoszom. Jego smak to też absolutne szczyty kunsztu warzenia piwa, zdaniem niektórych znawców, niedoścignione w swojej klasie przez innych mistrzów czeskiej sztuki piwowarskiej. Jest lekki, ale pełny i delikatny, ale o wyrazistym charakterystycznym posmaku kwaśnicy. "Verandy" to jedyne miejsce w Pradze, gdzie dostaniemy kwaśnicowego Staropramena.
Praga jest też miastem zieleni. W pięknych parkach i ogrodach zajmujących powierzchnię 870 hektarów, położonych przeważnie na otaczających miasto wzgórzach, można znaleźć odpoczynek od ciasnych i zatłoczonych ulic turystycznego centrum. W administracyjnych granicach znajduje się 4900 hektarów lasów i ponad 80 rezerwatów.
Praga jest głównym europejskim węzłem komunikacyjnym. Stanowi najważniejszy w kraju węzeł kolejowy. Ze względu na położenie w środku Europy, Praga jest dogodną bazą wypadową dla wycieczek do innych – środkowych, wschodnich krajów europejskich i nie tylko. Posiada międzynarodowy port lotniczy im. Václava Havla obsługujące ponad 12 mln. pasażerów rocznie. Miasto ma dobrze funkcjonujący system taniego transportu publicznego; tramwaje, autobusy a zwłaszcza nowoczesne, dobrze funkcjonujące metro. Już w 1875 roku uruchomione zostały ciągnięte przez konie pierwsze tramwaje. Pod koniec XIX wieku pojawiły się pierwsze wagoniki elektryczne. Dzisiaj komunikacja tramwajowa ma 141 km torów i 35 linii. Metro praskie funkcjonuje od 1974 roku. Całkowita długość linii liczy obecnie 59.1 km., posiada 3 linie i przewozi 1.5 mln pasażerów dziennie.
Na wzgórzu Petřín w 1891 roku odbyła się krajowa wystawa jubileuszowa, po której najsłynniejszą pamiątką jest kopia wieży Eiffla - Petřínská rozhledna.
W Pradze odbywają się Sesje Zgromadzenia Parlamentarnego NATO.
Słynni ludzie związani z Pragą to:
Franz Kafka - pisarz
Václav Havel - poeta, pierwszy prezydent Czech
Jan Neruda - pisarz
Alfons Mucha - malarz
Viktor Ponrepo - pionier kina
Karol IV Luksemburski - czeski i niemiecki król oraz cesarz rzymski
Bedrich Smetana i Antonin Dvorak - kompozytorzy
Helena Vondráčková - piosenkarka, aktorka i prezenterka telewizyjna
CIEKAWOSTKI
Czeskimi „powodami” do dumy jest Karel Gott, czescy hokeiści oraz czeskie piwo. Czeskie przysłowie mówi: "Gdzie się piwo pije, tam się dobrze żyje". Jeśli zamawiasz coś w Pradze do jedzenia, wybór masz wielki, ale do picia musisz zamówić piwo. Inaczej będziesz uważany za tego, który nie rozumie i nie czuje klimatu Pragi. Obraźliwe będzie dla gospodarzy zamówienie piwa z jakimikolwiek dodatkami, na przykład z sokiem. I trzeba pamiętać, że nie ma czegoś takiego jak grzane piwo. Niech nie dziwi nikogo podawanie kolejnego piwa bez pytania. Przy pustym kuflu siedzieć po prostu nie przystoi. I najważniejsze na koniec, zanim podniesiesz do ust kufel, nie zapomnij pozdrowić towarzyszy biesiady toastem "Na zdrav".
Czesi uważają piwo za narodowy napój. Na głowę jednego obywatela przypada tu 160 litrów wypitego piwa rocznie i jest to największe spożycie piwa na świecie. Rekord ten wynika z wysokiej jakości złocistego napoju z pianką, oraz z tego, że liczne rzesze turystów chętnie sięgają po ten napój podnosząc statystykę. Czeskie browary warzą każdego roku niemal 20 mln. hektolitrów piwa, czyli tylko trochę mniej niż w Polsce (Czechów jest niemal czterokrotnie mniej niż Polaków). Marki, takie jak Budweiser, Budvar czy Pilsner Urquell znane są na cały świecie. Oczywiście piwna oferta Republiki Czeskiej jest o wiele bogatsza, czeskie browary warzą ponad 470 rodzajów piw. Podczas pobytu w typowej czeskiej gospodzie, koniecznie zamówcie marynowany hermelin lub topielca (utopence), czyli popularną zakąskę z kiełbasy w marynacie, z cebulą i przyprawami.
Wprawdzie knedliki potrafią przygotować nie tylko czescy kucharze, jednak tylko te, przyrządzone w Czechach zasługują na miano unikatowych. Oprócz klasycznej wersji knedlików z ciasta drożdżowego, zachęcamy do spróbowania knedlików karlowarskich, przygotowanych z surowych ziemniaków, lub knedlików ziemniaczanych (bramborovych). W każdym menu znajduje się bogaty wybór sosów i zup, polędwica w śmietanie czy słynne vepřo-knedlo-zelo. Spróbować należy również wybornej praskiej szynki w zestawie np. z jajkiem i ogórkiem, jako przekąski do piwa oczywiście.
Jak podają statystyki butelka Becherovki jest ulubionym prezentem kupowanym przez gości odwiedzających Republikę Czeską. Ten słodko-gorzkawy likier roślinny, pochodzi z miasta uzdrowiskowego Karlowe Wary, który dzięki swym właściwościom leczniczym zyskał nazwę trzynastego źródła.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Praskie ulice są bardzo zatłoczone. Podobno gdyby ustawić wszystkie zarejestrowane tu samochody jeden za drugim, długość ich byłaby równa łącznej długości ulic w mieście. Jest więc oczywiste, że wjazd do centrum nie jest polecany. Dobrym rozwiązaniem jest P&R lub inny parking i dojechanie do centrum za pośrednictwem komunikacji miejskiej.
Parkingi: www.tsk-praha.cz/wps/portal/doprava/parkoviste
W mieście obowiązuje zintegrowany system biletowy: metro, autobus, tramwaj. Sam bilet nazywa się lístek lub jízdenka i występuje w kilku wersjach. Ze względu na zawiłość zasad używania należy pominąć w ogóle bilet jedno przejazdowy i zaopatrzyć się w bilet dobowy, lub na trzy doby.
Strefa 0 to autobusy podmiejskie (linie 300-399, 601-620). Strefa P obejmuje metro, tramwaje, autobusy (linie 100-299, 500-599), oraz kolejkę na Petrin.
Należy pamiętać, że w metrze po przekroczeniu białej ciągłej linii należy mieć ważny i skasowany bilet.
Dzieci do lat 6 podróżują za darmo.
Plan komunikacji:
www.visitprague.cz/pl/informacje-ogolne/komunikacja-miejska/komunikacja-miejska.html
Ceny biletów:
www.dpp.cz/jizdne-na-uzemi-prahy/
Karta rabatowa "Prague Card" jest doskonałym rozwiązaniem szczególnie dla tych, którzy chcą spędzić kilka dni w Pradze i odwiedzić najbardziej znane zabytki. Kupując kartę można skorzystać z bezpłatnej, dwugodzinnej autobusowej wycieczki po mieście. Karta zapewnia bezpłatny wstęp do ponad 50 atrakcji, w tym Zamku Praskiego, oferuje również zniżki do 50% u innych wybranych partnerów. Karta obejmuje również wielojęzyczny przewodnik po Pradze. Można ją zamówić online z bezpłatną dostawą do wybranego hotelu w mieście.
Karta dwudniowa - dorośli 58 EUR, dzieci 6-16 i studenci do 25 lat 43 EUR
trzydniowa - dorośli 68 EUR, dzieci 6-16 i studenci do 25 lat 50 EUR
czterodniowa - dorośli 78 EUR, dzieci 6-16 i studenci do 25 lat 57 EUR
Dzieci do 6 lat za darmo
Rejsy statkiem po Wełtawie:
przystań znajduje się przy Čechův most oraz pomiędzy mostami Palackého i Jiráskovým.
REFLEKSJE
Wspaniale, że mogliśmy być w tym " Magicznym Mieście", jak nazywana jest przez niektórych Praga. Inni mówią, że to " Złote Miasto", jeszcze inni nazywają je "Miastem Stu Wież", czy "Rzymem Północy", któremu może się bez pokory równać. Praga niewątpliwie jest jedną z najbardziej znanych i czarujących europejskich stolic. Jest po prostu piękna, a jej urok zapiera dech w piersiach. Nie żegnamy się z Pragą, jeden dzień spędzony tutaj podrażnił tylko nasz apetyt na spędzenie tutaj dłuższego czasu.
luty 2013 (data umieszczenia artykułu)
październik 2018 (aktualizacja)
