Stolice-Europy
Stolice-EuropyStolice-Europy
233705
DzisiajDzisiaj113
WczorajWczoraj329


W miarę postępu prac umieszczać będziemy opisy naszych wypraw do kolejnych stolic. W przygotowaniu Sarajewo.

         

    DZIEŃ PIERWSZY

 

 

 

 

                                                                   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trasa piesza o łącznej długości 6.5 km

 

początek - San Pietro In Vincoli (Bazylika św. Pawła w Okowach)

koniec - Basilica di Santa Sabina all'Aventino (Bazylika św. Sabiny)

 

 

A. San Pietro In Vincoli (Bazyliką św. Pawła w Okowach)

B. Domus Aurea (Złoty Dom)

C. Colosseo (Koloseum)

   - Arco di Constantino (Łuk Konstantyna Wielkiego)

D. Palatino (Palatyn)

   - Circus Maximus (Wielki Cyrk)

E. Foro Romano (Rynek Rzymski)

F. Kapitol

  - Musei Capitolini (Muzea Kapitolińskie)

  - Basilica di Santa Maria in Ara coeli (Bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego)

  - Vittorino (Ołtarz Ojczyzny)

G. Piazza Venezia (Plac Wenecki)

H. Basilica di San Bartolomeo all'Isola (Bazylika św. Bartłomieja na Wyspie Tybrowej)

I. Santa Cecilia in Trastevere (Kościół Świętej Cecylii na Zatybrzu)

  - Santa Maria in Cosmedin (Bazylika Najświętszej Marii Panny w Cosmedin)

J. Basilica di Santa Sabina all'Aventino (Bazylika św. Sabiny)

 

 

 

A. (0.0 km) San Pietro In Vincoli

                       (Bazyliką św. Pawła w Okowach)

 

Jest jednym z najważniejszych rzymskich kościołów katolickich. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że już w III wieku stała tu świątynia chrześcijańska. Obecny kościół zbudowany został w V wieku na zlecenie Licynii Eudoksji, żony cesarza Walentyniana III. To ona przekazała papieżowi Leonowi I łańcuchy w które miał być zakuty św. Piotr. Legenda głosi, że były to kiedyś dwa odrębne łańcuchy. Jednym z nich apostoł skuty był w Jerozolimie, drugim w Rzymie. Kiedy oba znalazły się w Rzymie, na oczach tłumów, połączyły się w jeden. Zdarzenie to obrazuje malowidło na suficie nawy. Relikwię do dzisiaj przechowuje się w głównym ołtarzu.  

 

Wewnątrz znajduje się grobowiec Mikołaja z Kuzy (filozofa i teologa), który jest prawdziwym arcydziełem sztuki sakralnej. Bardzo ciekawa jest również bizantyjska mozaika z VII wieku, z niespotykanym przedstawieniem postaci św. Sebastiana w szatach i z długą brodą. Niewątpliwie największą atrakcją dla turystów jest rzeźba wykonana przez Michała Anioła, przedstawiająca Mojżesza. To jedno z bardziej znanych dzieł renesansowego mistrza. Prorok ukazany jest w momencie narastającego wzburzenia. Obserwuje on, jak Żydzi czczą złotego cielca, podczas gdy on rozmawiał z samym Jahwe. Artysta wspaniale oddał z trudem hamowaną wściekłość. Rogi na głowie Mojżesza są wynikiem błędu popełnionego w IV wieku przez św. Hieronima, autora łacińskiego przekładu Pisma Świętego. W oryginalnym tekście napisano po hebrajsku, że twarz Mojżesza była promienna. Święty przetłumaczył, że rogata.

 

Chrześcijanie wierzą, że miejsce to ma cudowne właściwości i może uleczyć ludzi opętanych przez złe moce.

 

 

Godziny otwarcia:

Kwiecień-Wrzesień 08:00-12:30 i 15:00-19:00

Październik-Marzec 08:00-12:30 i 15:00-18:00

 

Spowiedź w języku włoskim, francuskim i polskim

Zwiedzanie nie jest możliwe w czasie Mszy św.

 

Wstęp wolny

 

 

B. (0.7 km) Domus Aurea (Złoty Dom)

 

Cesarz chcąc połączyć swe posiadłości na Palatynie z tymi na Eskwilinie wybudował monumentalny Domus Transitoria (przejściowy). Później przeprojektowany został przez architektów Sewerusa i Celera na gigantycznych rozmiarów Pałac Nerona. Prace budowlane zostały rozpoczęte w 64 roku i prowadzone były do roku 68. Cały kompleks zajmował obszar około 100 ha. Niektóre części pałacu były pokryte złotem i zdobione cennymi kamieniami i muszlami. W salach jadalnych sufity zrobione były z kości słoniowej i tak skonstruowane, by z góry można było rozpylać zapachy czy rozrzucać płatki kwiatów.

 

Wzdłuż elewacji o łącznej długości około 1,5 km zbudowano trzy arkadowe galerie. Prowadziły one do trapezoidalnego westybulu, w którym umieszczono 30 metrowy posąg Nerona (Colossus Neronis) z pozłacanego brązu. Za nim znajdowała się sala o złoconym sklepieniu. W części wschodniej odkryto oktagonalną, przykrytą kopułą salę. Wyposażona ona była w specjalny mechanizm umożliwiający jej obracanie. Wśród licznych pomieszczeń umieszczono bogato zdobione fontanny z wodą słoną i słodką, sale o skomplikowanej konstrukcji i zróżnicowanym kształcie. W odkrytych salach odnaleziono liczne stiukowe dekoracje, malowidła w stylu podobnym do dekoracji odkrytych w Pompejach. Dekoracje Złotego Domu zostały wzbogacone złoceniami i inkrustacją z pasty szklanej oraz sztukaterią. Ściany i posadzki zdobiły liczne mozaiki. 

 

Całość położona była wśród ogrodów, gajów oliwnych, winnic i łąk. Centralną częścią całego kompleksu stanowiło sztuczne jezioro. Po śmierci Nerona budowę przerwano głównie za sprawą bardzo wysokich kosztów wystroju wnętrz. Przedsięwzięcie nigdy nie zostało ukończone. Natomiast w już ukończonej części kompleksu mieszkali Wespazjan i Tytus. Jego następcy robili wszystko, by pamięć po Neronie została zatarta. Park przeznaczony został pod zabudowę. Za czasów panowania Domicjana budowla został włączona do przebudowanego Domus Augustana. Na terenie zajmowanym przez sztuczne jezioro wybudowano w czasach Flawiuszów Koloseum. Po zniszczeniach spowodowanych pożarem w 104 roku na miejscu zajmowanym przez skrzydło pałacu powstały termy Trajana. W 135 roku Hadrian zamienił westybul Złotego Domu na świątynię Wenus i Romy.

 

Złoty Dom został udostępniony do zwiedzania w 1999 roku. Znajduje się w nim około 150 pomieszczeń. Na uwagę zasługuje między innymi sala oktagonalna z dachem w formie kopuły, oraz sala ze złotym sklepieniem, z której roztaczał się widok na dolinę i jezioro. W szeregu pomieszczeń znajdują się pozostałości fresków z arabeskami i mitologicznymi figurami.

   

 

W związku z koniecznością wykonania prac zabezpieczających obiekt udostępniany jest do

zwiedzania jedynie czasowo.

 

Godziny otwarcia:

Codziennie 9:00-16:00

Zimą czynne tylko w soboty i niedziele.

 

Ceny biletów:

Bilet normalny - 14.00 EUR

Bilet obniżony - 10:00 EUR

Do lat 6 wstęp wolny

 

 

https://www.coopculture.it/en/ticket.cfm?office=Domus%20Aurea%20Project&id=0&evento=268

 

 

C. (1.2 km) Colosseo (Koloseum)

 

Inaczej zwany Amfiteatrem Flawiuszów to jedna z najbardziej charakterystycznych, zachowanych do czasów obecnych starożytnych rzymskich budowli. Koloseum zostało wybudowane w latach 72 – 80 naszej ery. Przy jego budowie pracowali przede wszystkim żydowscy więźniowie. Budowla ma kształt elipsy o długości 188, szerokości 156 m. i wysokości 48,5 m. Obwód wynosi 524 m. Wewnętrzna arena miała 86 metrów długości i 54 metry szerokości. Podczas budowy z kamieniołomów w Tivoli, odległych o 27 km, sprowadzono 50 tys. wozów gotowych bloków trawertynu. Do Koloseum prowadziło 80 ponumerowanych wejść (zachowały się oznaczenia wejść od nr XXIII do LIV), które zapewniały opuszczenie 50 tysięcznej widowni w około 6 minut. Wejście do Koloseum na igrzyska było prawdopodobnie bezpłatne, jednak obowiązywały bilety wstępu, a na każdym bilecie umieszczony był numer miejsca, które było przydzielone w zależności od zasług i pochodzenia. Loża cesarska znajdowała się tuż przy arenie, obok zasiadały westalki, senatorzy i cesarska świta, patrycjusze zajmowali dwa środkowe poziomy, a najwyższe piętro było przeznaczone dla pospolitych Rzymian. W niszach kolumnad frontowych umieszczono posągi bóstw. W średniowieczu zaczęto używać nazwy Koloseum która to wzięła się od znajdującego się nieopodal ogromnego posągu Nerona (Collossus). W 445 roku miało miejsce trzęsienie ziemi podczas, którego budowla znacznie ucierpiała. W 528 roku odbyły się tutaj ostatnie igrzyska zorganizowane przez ostrogockiego króla Teodoryka. Pod koniec VI wieku wewnątrz amfiteatru wybudowano mały kościół a arenę przekształcono w cmentarz. Około 1200 roku rodzina Frangipani przejęła budowlę, ufortyfikowała ją i używał jako zamku. W 1312 roku budowlę przejęło na własność miasto. W 1349 roku w wyniku kolejnego trzęsienia ziemi zawaliła się zewnętrzna część południowej ściany. Mimo wielu prób powstrzymania rabunku od XV wieku ruina amfiteatru stała się swoistym magazynem, z którego pozyskiwano materiał budowlany. Aż do XVII wieku ruiny Koloseum nie były zabezpieczone. Od 1744 roku budowla otoczona jest opieką jako miejsce męczeństwa pierwszych chrześcijan. Benedykt XIV poświęcił tu 14 stacji drogi krzyżowej. Od tego czasu co roku w Wielki Piątek odbywa się tutaj droga krzyżowa pod przewodnictwem papieża.

 

Zewnętrzną ścianę widowni, której zachowany fragment jest oryginalny zbudowano z około 100 tysięcy metrów sześciennych trawertynu. Kamienne bloki łączone były bez zaprawy. Zamiast niej zastosowano żelazne agrafy, których zużyto około 300 ton. Wokół szczytu attyki wzniesiono dwieście czterdzieści pionowych słupów, które podtrzymywały ruchomy dach zwany velarium. Było to płótno z dziurą w środku, skierowane ukośnie do centrum, w celu pochwycenia wiatru. Manewry dachem wykonywali specjalnie w tym celu werbowani marynarze. Płótno przykrywało dwie trzecie areny.  Pod ziemią znajdował się system podziemnych korytarzy. Osiemdziesiąt pionowych wind pozwalało na szybkie wejście na arenę. Dekoracje, słonie, klatki z dzikimi zwierzętami otwierane na arenie wyciągane były na olbrzymich platformach dzięki zainstalowanym w podziemiach specjalnych urządzeniach. Istnieją również ślady urządzeń hydraulicznych. Według znawców starożytności, możliwe było nawet zalanie areny wodą, przy wykorzystaniu połączenia z pobliskim akweduktem. Niewykluczone jednak, że walki morskie, czyli naumachie, urządzano tylko przed wybudowaniem podziemi. Zorganizował je w 80 roku Tytus na inaugurację amfiteatru.

 

Amfiteatr był miejscem krwawych imprez i walk gladiatorów, organizowano tu polowania na dzikie zwierzęta, uroczystości o charakterze religijnym, święta państwowe oraz pokazy historyczne i naumachie czyli bitwy morskie. Tradycja mówi iż w Koloseum mordowano chrześcijan. Wielką fetę zorganizował Trajan w 107 roku wracając triumfalnie ze zwycięskiej walki z Dakami. Przez 123 dni trwało święto w czasie którego przez arenę przetoczyło się dziesięć tysięcy gladiatorów i jedenaście tysięcy zwierząt.

 

W 248 roku w ramach obchodów 1000–lecia Rzymu urządzono w Koloseum rzeź dzikich zwierząt pochodzących z terenu całego Cesarstwa. W IV wieku gdy chrześcijaństwo stało się oficjalną religią cesarstwa najkrwawsze rozrywki zanikły. Okazjonalnie na arenie koloseum wykonywane były egzekucje. Aktorzy skazańcy odgrywali sceny z mitologii, wystawieni przed oblicza bestii. I ginęli.

 

Przepowiednia Bedy, angielskiego uczonego mnicha (673-735), późniejszego świętego, mówi, że Rzym będzie istniał dopóty, dopóki stoi Koloseum. Kiedy zamieni się w gruzy, Rzym zniknie z powierzchni ziemi. A wtedy nastąpi koniec świata.

 

7 lipca 2007 obiekt został ogłoszony jednym z siedmiu nowych cudów świata.

 

 

Godziny otwarcia:

02 Styczeń - 15 Luty 08:00-16:30

16 Luty - 15 Marzec 08:30-17:00

16 Marzec - ostatnia niedziela Marca 08:30-17:30

ostatni poniedziałek Marca - 31 Sierpień 08:30-19:15

01 Wrzesień - 30 Wrzesień 08:30-19:00

01 Październik - ostatnia niedziela Października 08:30-18:30

ostatni poniedziałek Października - 31 Grudzień 08:30-16:30

 

Istnieje możliwość zakupu tylko biletu łączonego wraz ze zwiedzaniem Pallatynu i Forum Romanum.

 

Bilet normalny - 12,00 EUR

Obywatele Unii Europejskiej 18-25 lat - 7,50 EUR

Obywatele Unii Europejskiej do 18 lat i powyżej 65 lat - wstęp wolny

 

W celu uzyskania zniżek lub biletu darmowego konieczne jest okazanie paszportu.

Bilet jest ważny dwa dni i upoważnia do jednego wejścia na każdy z obiektów.

 

 

www.the-colosseum.net

 

 

- Arco di Constantino

             (Łuk Konstantyna Wielkiego)

 

Wielki Łuk Konstantyna jest ostatnim łukiem triumfalnym zbudowanym w starożytnym Rzymie. Okazała budowla o szerokości 25,7 m, wysokości 21,0 m i murach grubości 7,4 m powstała w okresie pomiędzy 312 a 315 rokiem naszej ery. Jego wzniesienie wiązało się między innymi z obchodami dziesięciolecia objęcia władzy w cesarstwie przez Konstantyna, oraz dla uczczenia jego zwycięstwa nad Maksencjuszem w bitwie przy moście Mulwijskim w 312 roku.

 

Łuk ma konstrukcję trój przęsłową. Przeloty, na każdej fasadzie, rozdzielają cztery kolumny w porządku korynckim nad którymi, w attyce umieszczono rzeźby uosabiające podbite jeszcze za czasów panowania cesarza Trajana plemiona. Pomiędzy posągami umieszczone zostały płyty z płaskorzeźbami datowanymi na lata 170-80 pochodzące z czasów Marka Aureliusza. Nad bocznymi przelotami umieszczono po dwa medaliony pochodzące z czasów Hadriana przedstawiające sceny z polowań. W przelocie bramy głównej, na ścianach bocznych, umieszczone zostały płaskorzeźby batalistyczne pochodzące z Bazyliki Ulpia z Forum Trajana. Pozostałe płaskorzeźby zdobiące łuk wykonane zostały w czasie panowania Konstantyna i przedstawiają historię życia fundatora. Jego wyjazd z Mediolanu, walki w Italii, bitwę przy moście Mulwijskim, triumfalne wkroczenie do Rzymu i objęcie władzy cesarskiej. Medaliony na ścianach bocznych przedstawiają Dianę, Księżyc i Słońce.

 

 

D. (1.7 km) Palatino (Palatyn)

 

Najprawdopodobniej właśnie tu na zboczu w grocie wilczycy zwanej Lupercal znaleziono bliźnięta Romulusa i Remusa. Z tym wydarzeniem łączy się legenda o założeniu Rzymu. Król Alba Longa, ze strachu przed utratą tronu, zmusił swoją bratanicę, jedyną kobietę w rodzinie, która mogła urodzić dzieci, tym samym zagrażając jego królewskiej pozycji, by zachowała czystość jako westfalka. W dziewczynie zakochał się Bóg Wojny, Mars. Mięli razem bliźnięta Romulusa i Remusa. Król skazał Westfalkę na śmierć, natomiast niemowlęta kazał utopić w Tybrze. Dzieci zostały uratowane przez wilczycę, która wykarmiła je własnym mlekiem. Kiedy bracia dorośli, Romulus zabił bliźniaka i osiedlił się tutaj. Uważany jest za założyciela Rzymu, a ruiny jego domu pochodzące z VIII wieku p.n.e. dają wyobrażenie jak to miejsce wtedy wyglądało.

 

W czasach republiki na Palatynie w Casa di Agosto mieszkał cesarz August. Swoją willę Casa di Livia znajdującą się od strony Tybru miała też jego żona Liwia. Prostopadły dziedziniec domu otoczony jest arkadami z trzema pokojami z zachowanymi freskami w tzw. drugim stylu pompejańskim. Najlepiej zachowana jest ściana gabinetu z freskiem przypominającym kulisy teatralne.

 

Obok Domu Augusta stała świątynia Apolla oraz dwie biblioteki - łacińska i grecka. Kolejni cesarze: Tyberiusz, Klaudiusz, Neron, Septymiusz Sewer oraz Domicjan posiadali tu również reprezentacyjne pałace. Po tym ostatnim na szczycie Palatynu pozostał wielki kompleks ruin dający pojęcie o wielkości jego pałacu. Budowa powstała w latach 81-96 składała, wielkiego atrium będącego częścią oficjalną pałacu, a służyła za miejsca spotkań i rozmów. Po środku znajdował się ogród z fontanną - labiryntem. Stamtąd wchodziło się do sali tronowej, w której cesarz przyjmował poddanych lub gości. W widocznej do dziś absydzie (od strony północnej) stał tron. Obok znajdowała się bazylika. Po drugiej stronie atrium znajdowała się ogromna sala zwana cenatio Iovis (jadalnia Jowisza), w której cesarz wydawał wystawne przyjęcia. Pod podłogą zainstalowany był system grzewczy; tam też mieściły się kuchnie, do których służba schodziła bezpośrednio ze środka sali zachowanymi do dziś schodami. Prywatna części pałacu Domicjana, zbudowana była na dwóch poziomach. Tuż obok znajduje się stadion Domicjana, będący prawdopodobnie prywatnym ogrodem, stadionem i hipodromem cesarza. W arkadach stały rzeźby, pośrodku znajdowała się loggia cesarska. Septymiusz Sewer zbudował obok stadionu termy. Do dziś widoczne podcienia to właśnie ich fundamenty.

 

Klaudiusz dzięki budowie akweduktu doprowadził na Palatyn wodę. Umożliwiło to prawdziwy rozkwit tego miejsca. Mieszkali tu Cyceron i Markek Antoniusz. Po upadku cesarstwa ziemia została rozparcelowana pomiędzy różne opactwa. W późnym renesansie Palatyn zajmowały rodziny Barberini i Farnese. Powstały wtedy ogrody i letnie pawilony, w których organizowane były zabawy i koncerty. Po nich posiadłość przejął sam Napoleon, a później car Rosji. Następnie teren ten trafił w ręce papieża Piusa IX a on przekazał go państwu włoskiemu.

 

Na szczycie wzgórza palatyńskiego znajduje się Antiquarium del Palatino. To zbudowane przez Mussoliniego muzeum mieści zebrane przedmioty z całego Palatynu. Mieści się tutaj Palladium. Na dolnym poziomie muzeum umieszczono zbiory archeologiczne z czasów prehistorycznych i rekonstrukcje siedlisk z epoki żelaza.

 

W 1857 roku na murze Pałacu Cezarów na Palatynie odkryto wyryte graffiti, uważane za najstarsze znane wyobrażenie ukrzyżowanego Jezusa. Obecnie umieszczone jest w muzeum Antiquarium Forense e Antiquarium Palatino.

 

 

Godziny otwarcia:

Odpowiadają dokładnie godzinom pracy Koloseum.

 

 

Bilet wstępu na Pallatyn upoważnia do wstępu na Forum Romanum oraz Koloseum.

Ceny i zasady używania biletu są dokładnie takie same jak w przypadku biletu kupionego w Koloseum.

 

 

- Circus Maximus (Wielki Cyrk)

  

Od południa u podnóża Palatynu znajdował się najstarszy i największy cyrk starożytnego Rzymu. Wielki stadion powstał z inicjatywy Tarkwiniusza Starego VII wieku p.n.e. w miejscu, gdzie miało dojść do porwania Sabinek. Był wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany aż do IV wieku p.n.e.

 

W ostatecznym kształcie osiągnął wymiary 544 x 129 m. i mógł pomieścić nawet 250 tys. osób. Odbywały się tu przede wszystkim wyścigi rydwanów zaprzężonych w dwa (bigae) lub cztery (quadrigae) konie, oraz polowania.

 

Za panowania Augusta dodano lożę dla cesarza i ustawiono ponad 23 metrowej wysokości obelisk przywieziony z Heliopolis, który w 1587 roku na polecenie papieża Sykstusa V został przeniesiony na Plac del Popolo. W 36 roku cyrk spłonął. Odbudowany został przez cesarza Klaudiusza. Po kolejnym pożarze w 64 roku odbudowany został na polecenie Nerona. Kolejny pożar miał miejsce za panowania Domicjana. Odbudowa została zakończona dopiero w 104 roku przez Trajana. W tym okresie budowla miała długość ok. 600 m i szerokość ok. 200 m. Konstancjusz II ustawił tutaj obelisk o wysokości 32,5 m przywieziony z Teb. Od 1587 roku stoi on na Placu św. Jana na Lateranie. Circus Maximus funkcjonował do roku 550, kiedy to Totila, król Ostrogotów, zorganizował ostatnie igrzyska w tym miejscu.

 

Obecnie na powierzchni nie ma zachowanych pozostałości cyrku, tylko wyniesienie na powierzchni terenu nad gruzami ukazuje obszar, który zajmowały niegdyś zabudowania cyrku.

 

 

E. (2.4 km) Foro Romano (Rynek Rzymski)

  

Obok Łuku Tytusa znajduje się wejście na Forum. Rozpościera się stąd wspaniały widok na cały rynek. Budowla z białego marmuru zbudowana została w latach 81–96 p.n.e. ma wysokość 15,4 m, szerokość 8,30 m i grubość 3,35 m. Upamiętnia zwycięstwo wojsk w czasie powstania żydowskiego, które wybuchło w Palestynie przeciw panowaniu rzymskiemu w 68 roku. Na czele wojsk rzymskich stał syn cesarza Wespazjana, późniejszy cesarz Tytus. Po upadku powstania i zdobyciu Jerozolimy w 70 roku miasto musiało zapłacić Rzymowi potężne kontrybucje, liczne dobra Rzymianie zagrabili. Z przywiezionych pieniędzy sfinansowano m.in. budowę Koloseum.

 

Arkady zdobią dwie płaskorzeźby. Po lewej: orszak wojskowy przechodzi pod łukiem zwycięstwa, niosąc przedmioty symbolizujące zwycięstwo nad Żydami, przede wszystkim siedmioramienną menorę ze świątyni w Jerozolimie oraz srebrne trąby.

 

Foro Romano jest najstarszym placem w mieście, a otoczony jest sześcioma z siedmiu rzymskich wzgórz: Kapitolem, Palatynem, Celiusem, Eskwilinem, Wiminałem i Kwirynałem. Zalążki rynku powstały w latach 729-720 p.n.e. za króla Tarkwiniusza Starego po osuszeniu bagnistego terenu, przez który płynęła rzeka Welabria. Wybudowano wtedy Cloaca Maxima czyli kanał odprowadzający wodę (potem także ścieki) do Tybru. Wtedy to połączono osady znajdujące się na wzgórzach. Utwardzono okolice i dla celów zgromadzeń utworzono plac. W okresie cesarstwa Forum Romanum zostało rozbudowane i wzbogacone o liczne świątynie oraz łuk triumfalny cesarza Augusta. W tym też czasie rozbudowano Rzym i zbudowano kolejne fora cesarskie, które utworzyły z istniejącym już Forum Romanum zwarty kompleks architektoniczny. Najbliżej Forum Romanum usytuowano Forum Cezara. Oprócz niego powstały Forum Trajana, Forum Augusta, Forum Wespazjana, Forum Nerwy. Inicjatorem tej rozbudowy był Juliusz Cezar. Miejsce to stało się centrum życia religijnego, towarzyskiego, politycznego i gospodarczego oraz ośrodkiem handlu i codziennego życia mieszkańców starożytnego Rzymu. W 410 roku podczas wojny z Wizygotami forum zostało zrujnowane. W 768 roku zebrał tu się lud rzymski i obwołał papieżem Stefana III. Kolejne zniszczenia powstały w wyniku trzęsienia ziemi w 851 roku. Zniszczenie Cloaca Maxima spowodowało powolne rozprzestrzenianie się bagien i pokrycie ziemią pozostałości budynków. W IX-X wieku Forum, jak i inne pozostałości rzymskie stanowiło magazyn surowca dla nowych inicjatyw gospodarczych. Później zapomniane i do XVIII wieku służyło za pastwisko, a później targ bydła. Pierwsze prace wykopaliskowe rozpoczęły się w 1803 roku, a od roku 1898 prace te prowadzone są systematycznie.

Do dzisiaj na rynku pozostały w zasadzie tylko ruiny, ale i tak robi to ogromne wrażenie zważywszy na to,że obiekty te budowane były blisko dwa tysiące lat temu. Główne budowle to 9 świątyń: Kastora i Polluksa, Westy, Romulusa, Wenus i Romy, Antonina i Faustyny, Cezara, Wespazjana, Zgody oraz Saturna z lat 501–498 p.n.e., która przetrwała jako zespół ośmiu kolumn. Do tego 3 bazyliki: Maksencjusza i Konstantyna, Emiliusza oraz Julii i 4 łuki triumfalne: Tytusa, Tyberiusza, Augusta oraz Septymiusza Sewera z 203 roku. Warty zauważenia jest budynek Kurii, czyli miejsca gdzie obradował rzymski senat.

   

Wejście na Forum możliwe jest tylko przez Pallatyn, natomiast dodatkowe wyjście znajduje się od strony Kapitolu.

 

 

F. (2.9 km) Kapitol

  

Kapitol uważany jest za najważniejsze wzgórze Rzymu. Nazwa pochodzi od słowa "caput" czyli głowa. Ludzką czaszkę odkryto przy kładzeniu fundamentów pod główną świątynię. To tutaj znajdowała się najstarsza świątynia Jowisza Feretriusa, założona według legendy przez samego Romulusa, oraz świątynia Jowisza Kapitolińskiego, Junony i Minerwy z VI wieku p.n.e., w której przechowywano księgi sybillińskie.

 

Część zabudowań (w tym świątynia Jowisza Kapitolińskiego) spłonęła w pożarze w 69 roku n.e. w czasie wojny domowej. Zabudowa została odbudowana za czasów cesarza Domicjana, ale pod koniec starożytności właściwie opuszczone. W 1143 roku przeniesiono tu zarząd miejski nowej Republiki Rzymskiej. Zbudowano Pałac Senatorski, oraz Pałac Konserwatorów (Palazzo dei Conservatori), w którym urządzono siedzibę sądu. W miejscu świątyni Junony, już w VI wieku zbudowano kościół Santa Maria in Capitolio, który w czasach republiki, w 1250 roku został przebudowany i otrzymał wezwanie Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego. W 1471 roku papież Sykstus IV podarował Kapitol miastu i dał początek Muzeum Kapitolińskiemu. W 1348 roku od strony Placu Weneckiego poprowadzono na wzgórze nowe wejście dzięki dobudowaniu schodów liczących 124 stopnie, które prowadzą wprost do kościoła. Generalną przebudowę całego placu zaprojektował w 1536 roku Michał Anioł. Realizując jego pomysł dodano drugie, znacznie łagodniejsze schody zwane Cordonata. Prowadzą one wprost na Piazza del Campidoglio czyli plac Kapitoliński. U podnóża schodów stoją dwie rzeźby egipskich lwów wykonane z czarnego bazaltu. Pochodzą one ze starożytnej świątyni Serapisa i Izydy na Polu Marsowym. W połowie podejścia stoi statua Coli di Rienzo, zamordowanego w tym miejscu w 1354 roku. Był on renesansowym myślicielem i buntownikiem, a jego marzeniem było stworzenie państwa włoskiego pod swoim przewodnictwem. Szczyt schodów zdobią rzeźby przedstawiające synów Zeusa: Kastora i Polluksa.

 

Centralną pozycję na placu zajmuje zaprojektowany przez Michała Anioła, konny pomnik Marka Aureliusza wykonany przez Giacomo della Porta i Girolamo Rainaldi. Z pomnikiem wiąże się podanie, mówiące, że gdy koń imperatora ożyje, nastąpi koniec świata. Ciekawostką jest, że duński rzeźbiarz Bertel Thorvaldsen, autor pomnika księcia Józefa Poniatowskiego, który do dziś stoi w Warszawie przed Pałacem Radziwiłłów (Namiestnikowskim, dziś Prezydenckim) wzorował się właśnie na tym dziele. W XVII wieku, po drugiej stronie pałacu Senatorskiego zbudowano Palazzo Nuovo, do którego w 1981 roku przeniesiono oryginał pomnika Marka Aureliusza, a na placu ustawiono jego kopię.

 

Na wprost schodów stoi pałac Senatorski. W niszy pomiędzy dwoma biegami schodów umieszczono posąg Minerwy, obok dwie leżące postacie, symbolizujące Nil ze sfinksem – symbol Cesarstwa wschodniorzymskiego i Tybr z wilczycą – symbol Cesarstwa zachodniorzymskiego. Nad pałacem dominuje wieża zegarowa. Po lewej stronie pałacu znajduje się kopia figurki Wilczycy Kapitolińskiej, której oryginał przechowywany jest w Muzeach Kapitolińskich. Ciekawostką jest, że wykonanie figurki przypisywano przez długi czas artystom etruskim. Analizy wykazały jednak, że powstała ona w średniowieczu, a postacie bliźniąt dodano dopiero w XVI wieku.

 

Z miejscem tym wiąże się legenda o gęsiach kapitolińskich. Kapitol był jedyną częścią miasta, która oparła się najazdowi Galów z doliny Padu w 390 roku p.n.e. Galowie postanowili zdobyć wzgórze nocą. Wybrali w tym celu najbardziej strome podejście i moment, kiedy obrońcy zmęczeni długotrwałymi walkami i głodem zasnęli. O zbliżaniu się wroga ostrzegły gęsi. Atak został odparty, a obrońcy nie tylko obronili wzgórze, ale wyparli wroga z Rzymu.

   

Od strony południowo-wschodniej znajduje sie Skała Tarpejska. Było to miejsca straceń w czasach republiki rzymskiej.

 

 

- Musei Capitolini (Muzea Kapitolińskie)

 

Muzea Kapitolińskie mieszczą się w dwóch stojących naprzeciwko siebie budynkach Palazzo dei Conservatori i Palazzo Nuovo. Elewacje budynków zostały przebudowane według projektu Michała Anioła. Kolekcja została założona w 1471 roku przez papieża Sykstusa IV (znanego bardziej jako zleceniodawca budowy Kaplicy Sykstyńskiej) i uchodzi za najstarsze na świecie publiczne zbiory rzeźby. Pierwsze zbiory zostały podarowane miastu wraz z budynkiem, jak i całym wzgórzem, a pochodzą z kolekcji zgromadzonej w Pałacu Laterańskim.

 

Na dziedzińcu Pałacu Konserwatorów wyeksponowano pozostałości monumentalnego posągu cesarza Konstantyna, niegdyś stojącego w bazylice Maksencjusza i Konstantyna na Forum. W galeriach pierwszego piętra można podziwiać niektóre z najsławniejszych rzymskich skarbów, w tym etruski, brązowy posąg Wilczycy Kapitolińskiej z początku V wieku p.n.e., do którego w XV wieku dodano figurki Romulusa i Remusa, Spinario, czyli Chłopiec wyjmujący cierń z nogi pochodzący z I wieku p.n.e., oraz posąg cesarza Kommodusa jako Herkulesa. Liczne sale są ozdobione malowidłami Pietra da Cortony i freskami Cavaliere d’Arpino. Galerie na drugim piętrze zajmuje Pinakoteka Kapitolińska założona przez Benedykta XIV i jest najstarszą publiczną kolekcją obrazów na świecie. Zbiór obrazów powstał w latach 1748-50, po zakupie dzieł Tycjana, Caravaggia i Rubensa. Później dodano dzieła m.in. Velazqueza, Dosso Dossiego, Guercina, Guida Reniego czy Annibale Carracciego. Wartość kolekcji znacznie wzrosła dzięki hojności hrabiego Francesco Cini, który w 1881 roku podarował drogocenny zbiór porcelany.

 

Podziemnym przejściem przez Tabularium przechodzi się do Palazzo Nuovo (Nowy Pałac). Zgromadzono w nim wybitne rzeźby starożytne. Na dziedzińcu umieszczono oryginał posągu Marka Aureliusza. Na pierwszym piętrze znajdują się m.in. posąg Dyskobola, oraz zmysłową Wenus Kapitolińską. Jedną z największych atrakcji muzeum jest posąg umierającego Galla (Galata), przedstawiający ofiarę wojny toczonej pomiędzy królestwem Pergamonu w Azji Mniejszej i jego króla Attalosa I (241-197 r. p.n.e.) z Celtami. Cenna kolekcja popiersi cesarzy i filozofów została zebrana w sali dei Filosofi. Znajdują się tutaj m.in. popiersia Sokratesa, Pitagorasa i Cycerona.

 

 

Godziny otwarcia:

Codziennie 09:30-19:30

 

Ceny biletów:

Bilet normalny - 15.00 EUR

Bilet ulgowy - 13.00 EUR

Dzieci do lat 6 - wstęp wolny

 

wirtualne zwiedzanie:

www.google.com/culturalinstitute/collection/musei-capitolini?museumview&hl=pl&projectId=art-project

 

www.museicapitolini.org

 

 

- Basilica di Santa Maria in Ara coeli

 (Bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego)

 

Część wierzchołka Kapitolu zajmuje XII wieczny kościół Santa Maria in Aracoeli. Zbudowany został w miejscu świątyni Junony Monety i późniejszego pochodzącego z VI wieku kościpła Santa Maria in Capitolio. Prowadzą do niego długie schody ze 124 stopniami. Ponoć pokonanie ich na kolanach pomaga wyprosić to, czego się pragnie. Warto się po nich wspiąć, by zobaczyć wnętrze z lampami oliwnymi, lśniącymi mozaikami i posadzkami wykonanymi przez Cosmatich.

 

22 kolumny, pochodzące z różnych antycznych budowli, dzielą wnętrze na trzy nawy. Wspaniały barokowy ołtarz główny zawiera obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z X wieku. Miał on uratować Rzym przed dżumą w 1338 roku. Strop ozdobiony jest freskiem upamiętniającym bitwę pod Lepanto, zamówionym przez papieża Grzegorza XIII. W pierwszej kaplicy po prawej stronie znajdują się wielki skarb kościoła, a są nim freski Pinturicchia z 1486 roku przedstawiające sceny z życia świętego Bernardyna ze Sieny.

 

Nazwa kościoła związana jest z legendą, według której Oktawian August (panujący w Rzymie od 31 roku p.n.e. do 14 n.e., kiedy dowiedział się, że senat chce go uczynić bogiem, wezwał Sybillę Tyburtyńską, by skonsultować z nią ten pomysł. Usłyszał od niej, że już wkrótce na ziemię zstąpi z nieba król przyszłych pokoleń. Kiedy to mówiła, cesarz ujrzał rozstępujące się niebiosa i Matkę Boską z Dzieciątkiem; posłyszał też głosy mówiące, że jest to Dziewica, która zrodzi Zbawiciela, i że to ołtarz syna Boga. Miał wznieść w tym miejscu ołtarz, ale żadne ślady po nim się nie zachowały. Legenda pochodzi prawdopodobnie z okresu wczesnego średniowiecza, kiedy pojawiały się koncepcje, że imperium rzymskie stworzone zostało po to, by umożliwić szerzenie się wiary chrześcijańskiej.

 

W kościele znajduje się kopia XV wiecznej figurki Dzieciątka Jezus zwana "Santo Bambino", której przypisywana jest niezwykła moc. Wykonana została bowiem w drzewie z Góry Oliwnej i poświęcona w rzece Jordan. Dzieci z całego świata piszą do niej listy. Niestety oryginał został skradziony w 1994 roku.

 

Po prawej stronie kościoła stał niegdyś klasztor Aracoeli z imponującymi istniejącym do dziś portykiem autorstwa Nanniego di Baccio Biggio z 1554 roku. Klasztor, podobnie jak wiele budynków w okolicy, został zburzony, by zrobić miejsce dla Vittorino.

 

 

Godziny otwarcia:

Październik - Kwiecień 09:00-17:30

Maj - Wrzesień 09:00-18:30

 

Wstęp wolny

 

 

- Vittorino (Ołtarz Ojczyzny)

  

Jest chyba jednym z najbardziej kontrowersyjnych pomników, jakie powstały w tym mieście i nazywany jest tortem weselnym czy wielką maszyną do pisania. Jest to drugi największy budynek w Rzymie, a rozmiarem ustępuje tylko Bazylice św. Piotra. Jego nazwa nie pochodzi od słowa Victoria, ale od imienia Wiktora Emanuela II, który był pierwszym królem zjednoczonych Włoch. Jego monumentalny pomnik z brązu zajmujący centralną część odsłonięto w 50 rocznicę zjednoczenia Włoch, 4 czerwca 1911 roku. Statuę wykonano w brązie a postać króla jest 16 razy większa niż w rzeczywistości. Ma 12 metrów i waży 50 ton.

 

Roboty budowlane rozpoczęły się już w roku 1885 i pochłonęły miliony, wywołując jednocześnie liczne spory społeczne. Dokonano również wielu wyburzeń , odkrywając jednocześnie liczne pozostałości starorzymskie. Wtedy właśnie zniknął klasztor Ara Coeli i wieża Pawła III, wraz z wiaduktem łączącym ją z Pałacem Weneckim. Dzieło burzenia było również kontynuowane dwadzieścia lat później, kiedy to w 1931 roku Mussolini przygotowując się do obchodów 10 rocznicy marszu na Rzym, przebił ulicę dell'Impero, likwidując całą dzielnicę od Vittoriano do a Colosseum.

 

Ołtarz Ojczyzny, to nie tylko Viktor Emaluel II, to również od 1921 roku pomnik "nieznanego żołnierza". Idea utworzenia takiego miejsca, które symbolizowało by wszystkich poległych żołnierzy, należy do pułkownika Giulia Douheta, który wprowadził ją w życie dając początek podobnych realizacji w innych krajach. Płonie tu wieczny ogień a żołnierze trzymają wartę. Za nim ściana ozdobiona płaskorzeźbą z postacią bogini Rzymu na złotym tle.

 

We wnętrzach budowli mieści się Museo del Risorgimento ze zbiorami upamiętniającymi historię walk o zjednoczenie Włoch.

 

 

Godziny otwarcia muzeum:

Codziennie 09:30-18:30

 

Ceny biletów:

Bilet normalny - 5.00 EUR

Bilet ulgowy - 2.50 EUR Dla obywateli Unii Europejskiej w wieku od 18 do 25 lat 

 

 

Wjazd windą na szczyt:

Poniedziałek - Czwartek 09:30-18:30

Piątek - Niedziela 09:30-19:30

 

Bilet normalny - 7,00 EUR

Dzieci do 10 lat - wstęp wolny

 

www.risorgimento.it

 

 

G. (3.5 km) Piazza Venezia

                            (Plac Wenecki)

 

Uważany jest za geograficzne centrum Rzymu, z którego rozchodzą się najważniejsze arterie miasta. Plac ma wymiary 130 x 75 m. Od północy prowadzi do niego słynna via del Corso. Warto się przejść całą jej długością, by zobaczyć stojące przy niej wspaniałe pałace. Dom przy tej ulicy świadczył kiedyś o prestiżu i dumie rodziny go posiadającej. Już w starożytności była to ważna arteria komunikacyjna miasta; nazywano ją via Lata (ulica Szeroka). Via del Corso nazwana została dopiero w 1466 roku na cześć tradycyjnie organizowanych tu gonitw (corso) końskich, które zakazane zostały dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy to na oczach włoskiej królowej Margarity zginął pod kopytami koni młody chłopak przechodzący na drugą stronę ulicy. Przy Via del Corso usytuowana jest Galeria Doria Pamphili, która mieści się w rokokowym Palazzo Doria Pamphili. Znajdują się tu dzieła malarstwa włoskiego, m.in. Tycjana, Guerencina, Filippo Lippiego, Domenichina, Tintoretta, Rafaela, Salvatora Rosy, Anibale Carracciego oraz Caravaggia. W rozległym pałacu mieści się także siedziba Polskiej Akademii Nauk, z okazałą biblioteką, kryjącą skarby polskiej literatury (wejście od strony Vicolo Doria).

 

 

- Palazzo Bonaparte

 

Stoi na rogu via del Corso i Piazza Venezia. Przez wiele lat, również po śmierci syna, mieszkała w nim matka cesarza Francuzów Letizia Remolino. Siadywała na małym, widocznym do dziś drewnianym balkoniku i obserwowała to, co dzieje się na ulicy. Kawałek dalej, na via del Plebiscito pod numerem 102 stoi Palazzo Grazioli. Mieszka tu magnat medialny i wielokrotny premier Włoch Silvio Berlusconi.

 

 

- Palazzo Venezia

 

 

Zbudowany został w latach 1455-64 i jest jednym z pierwszych renesansowych pałaców w Rzymie. Przeznaczony był na rezydencję weneckiego kardynała Barbo, który go znacznie rozbudował, kiedy został papieżem Pawłem II. Kolejni właściciele (w tym od 1574 roku Republika Wenecka, od 1797 państwo francuskie, a od 1814 roku austriackie) przebudowywali pałac. Przeszedł gruntowną rekonstrukcję, kiedy w 1916 roku skonfiskowało go państwo włoskie. Od 1929 roku rezydował w nim Mussolini. Na początku miał tu jedynie swoje biura, później po nieformalnej separacji z rodziną i żoną Rachelą zamieszkał tu. Z małego balkonu wychodzącego na plac wygłaszał płomienne przemówienia. Obecnie w pałacu mieści się Museo Nazionale del Palazzo di Venezia z kolekcją arrasów, i renesansowych obrazów włoskich twórców zgromadzoną przez Pawła II. Na dziedzińcu pałacu umieszczona jest fontanna z przedstawieniem zaślubin Wenecji z morzem.

 

 

Godziny otwarcia:

Wtorek - Niedziela 08:30-19:30

 

Ceny biletów:

Bilet normalny - 10,00 EUR

Bilet ulgowy - 5. 00 EUR Dla obywateli Unii Europejskiej 18-25 lat

Obywatele Unii Europejskiej do lat 18 i powyżej 65 oraz EU studenci - wstęp wolny

 

 

http://www.museopalazzovenezia.beniculturali.it

 

 

- Kościół San Marco (św. Marka) 

 

Powstał w IV wieku. Przebudowany był w latach 792 i 833. Później w II połowie XV wieku, i w wieku XVII. Kampanila czyli dzwonnica, widoczna z dziedzińca Palazzo Venezia pochodzi z XII wieku. XV-wieczną fasadę zbudowano z trawertynu pochodzącego z Koloseum i Teatru Marcellusa. Wtedy też połączono kościół i pałac, tak aby papież mógł udzielać błogosławieństwa z jego balkonu. Barokowe wnętrze podzielone jest na trzy nawy. Na kasetonowym stropie nadal widnieje herb Pawła II - biały lew ze złotą wstęgą.

 

 

- Budynek Palazzo delle Assicurazioni Generali di Venezia (Weneckiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego) 

 

Znajduje się na przeciw Pałacu Weneckiego. W środkowej części fasady zachowała się płaskorzeźba przedstawiająca lwa św. Marka. W prawym skrzydle tego budynku mieszkał pod koniec swego życia Michał Anioł, tam też zmarł w dniu 18 lutego 1564 roku.

 

 

- Santa Maria di Loreto

 

Stoi nieco w cieniu budynku towarzystwa ubezpieczeń. Obok niego stoi druga świątynia Santissimo Nome di Maria, wzniesiona by upamiętnić zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem.

 

 

H. (4.7 km) Basilica di San Bartolomeo                                                                                        all'Isola

Bazylika św. Bartłomieja na Wyspie Isola

 

Bazylika stoi na Isola Tiberina, któa jest jedyną rzymską wyspą. Już w starożytności jej brzegi połączono ze stałym lądem kamiennymi mostami. W stronę Forum Boarium prowadził zachowany do dziś Ponte Fabrizio (most Fabrycjusza) z I w. p.n.e., ozdobiony rzeźbą Janusa o czterech twarzach, która dała mostowi drugą nazwę - Ponte dei Quatro Capi.

 

Pośrodku wyspy wznosi się San Bartolomeo all'Isola, zbudowany na ruinach starożytnej świątyni Eskulapa. Powstała pod koniec X wieku i należała do mnichów z pobliskiego Awentynu. W 1000 roku cesarz Otton III złożył w nim relikwie zmarłego w 997 roku biskupa i przyjaciela, św. Wojciecha, biskupa Pragi które otrzymał od Bolesława Chrobrego na zjeździe gnieźnieńskim. Obok relikwii a jest nią ramię św. Wojciecha spoczywa to również ciało św Bartłomieja jednego z 12 Apostołów, które znajduje się w ołtarzu głównym. W świątyni znajduje się zabytek uważany przez niektórych za najstarsze zachowane przedstawienie świętego Wojciecha, a jest nim marmurowa cembrowina studzienki pochodząca z około 1000 roku. Znajduje się pośrodku schodów prowadzących do prezbiterium kościoła, ponad istniejącą tam studnią. Ma kształt walca, ozdobionego czterema polami z płaskorzeźbionymi figurami Chrystusa, postacią cesarza oraz dwóch świętych: Bartłomieja i biskupa, określanego jako św. Wojciech lub jako Paolin z Noli.

 

W roku 2000 Jan Paweł II poświęcił kościół San Bartolomeo pamięci męczenników chrześcijaństwa z XX wieku i czasów najnowszych. Poszczególne kaplice boczne kościoła poświęcone są męczennikom za wiarę w różnych regionach świata (Afryka, obie Ameryki, Europa, Daleki Wschód, Azja Południowo-wschodnia).

 

 

Godziny otwarcia:

Poniedziałek - Sobota 09:00-13:00 i 15:30-17:30

Niedziela 09:00-13.00 i 18:30-20:00

 

Wstęp wolny

 

 

www.sanbartolomeo.org

 

 

Trastevere (Zatybrze)

 

Przez drugi most, Ponte Cestio, przebudowany w XIX wieku z wykorzystaniem antycznych elementów wkraczamy do dzielnicy Trastevere czyli Zatybrze. Obok wyspy zachował się jeszcze jeden fragment mostu, Ponte Rotto (Przerwany Most) z II w. p.n.e.

 

Zatybrze to dawna najuboższa dzielnica Rzymu. Dzisiaj pozostaje niejako na uboczu głównych szlaków turystycznych. Warto tu zajrzeć i wczuć się w niezapomnianą atmosferę, którą tworzą malownicze uliczki, place i kościoły, przytulne trattorie czy malutkie sklepiki. Wyglądające na stare i zniszczone kamienice coraz częściej kryją w sobie ekskluzywne apartamenty, które przyciągają sławy świata sztuki. Ponoć jednym z mieszkańców, spalonej ongiś przez Nerona dzielnicy, jest Bernardo Bertolucci. Dawno temu tutaj św. Józef Kalasancjusz, podczas swojego pobytu w Rzymie rozpoznał swoje powołanie - nauczyciela i wychowawcy. Wędrując ubogą dzielnicą Zatybrza zetknął się ze smutnym losem dzieci pozbawionych możliwości uczenia się, zepchniętych na margines społeczeństwa. Ich analfabetyzm determinował dalsze życie - pozbawione perspektyw, skazane na uległość złu, nieustanne szukanie pracy i życie zredukowane do najniższych posług. Święty zdecydował, że nie wróci do Hiszpanii, i zajmie się edukacją biednych dzieci. W 1597 roku w zakrystii kościoła św. Doroty na Zatybrzu otworzył pierwszą w Europie bezpłatną szkołę powszechną. Dostępna była dla wszystkich, bez żadnych ograniczeń, dla dzieci różnych wyznań, narodowości i kultur. Na owe czasy była prawdziwa rewolucja społeczna.

 

 

I. (5.2 km) Santa Cecilia in Trastevere

              (Kościół Świętej Cecylii na Zatybrzu)

 

Jest to niewątpliwie jeden z najstarszych kościołów katolickich. Pierwszy kościół na tym miejscu został założony prawdopodobnie w III wieku przez papieża Urbana I, i był poświęcony rzymskiej męczennicy Cecylii. Zgodnie z legendą, to właśnie w tym miejscu św. Cecylia, patronka muzyków, poniosła w roku 230 męczeńska śmierć. Rzymska arystokratka, która podobnie jak jej mąż, zginęła podczas prześladowań za czasów Marka Aureliusza. Najpierw jej oprawcy próbowali ugotować ją żywcem w jej własnej łaźni, a następnie odrąbali jej głowę. W miejscu jej domu stanęła chrześcijańska świątynia. Dziś w podziemiach kościoła zwiedzać można pozostałości rzymskiej willi. Papież Paschalis I przebudował kościół w 822 roku, i przeniósł tu relikwie św Cecylii z katakumb św. Kaliksta.

 

Nad ołtarzem widnieje gotycki baldachim Arnolfa di Cambia. Pod nim znajduje się piękna rzeźba, która jest dziełem Maderny, a przedstawia martwą świętą Cecylię w pozycji jaką miała w chwili odnalezienia jej ciała w katakumbach.

 

 

Godziny otwarcia:

Poniedziałek - Sobota 09:30–13:00 i 16:00–18:30

Niedziela 11:30–12:30 i 16:00–18:30

 

Wstęp wolny

 

 

- Santa Maria in Cosmedin

 (Bazylika NMP w Cosmedin)

 

Świątynia stoi na terenie starożytnego Forum Boarium, targu wołowego, gdzie handlowano bydłem i rybami. Świątynia zbudowana została w VI wieku na resztkach starożytnych ruin. Była przez długi czas ośrodkiem religijnego życia licznej kolonii greckiej osiadłej w Rzymie. Druga część nazwy kościoła zapożyczona została od greckiego klasztoru Kosmidion w Konstantynopolu lub greckiego przymiotnika 'piękny'.

 

Elewację stanowi portyk z siedmioma arkadami, z których środkowa ma wysunięty ganek. Nad budynkiem góruje jedna z najpiękniejszych w Rzymie siedmiopiętrowa dzwonnica z XII wieku. W średniowieczu dodano do kościoła zakrystię, kampanilę i tzw. schola cantorum znajdujące się na środku kościoła. W XVIII wieku dodano barokowy fronton, ale później go usunięto i średniowieczny portyk z VIII wieku można podziwiać do dziś.

 

Wewnątrz znajdują się posadzki z granitowych płyt z mozaikami wykonanymi przez Cosmatich. W pierwszej kaplicy po lewej stronie zobaczyć można interesującą chrzcielnicę, przerobioną z antycznego sarkofagu.

 

W bocznej kaplicy znajduje się czaszka świętego Walentego. Wynosi się ją na widok publiczny każdego roku w święto zakochanych 14 lutego. Ciekawostką jest to, że św. Walenty jest patronem nie tylko zakochanych, ale również umysłowo chorych, znerwicowanych i epileptyków.

 

W podziemiach do których można zejść schodami, znajduje się niewielka, trójnawowa krypta, pochodząca z czasów budowy kościoła. W swojej konstrukcji zawiera pozostałości starej świątyni. Jej przeznaczeniem było przechowywać szczątki męczenników wydobyte z katakumb.

 

Największą atrakcją dla turystów są ustawione na postumencie w przedsionku kościoła w 1632 roku Usta Prawdy. Jest to marmurowy medalion o średnicy ok 175 cm. wykonany w okrągłym kamieniu, ważącym około tony. Nie jest pewne do czego dawniej służył. Przypuszcza się, że mógł on służyć, jako przykrywa zbiornika z wodą lub wejścia do starożytnego wodociągu lub, że była to część fontanny. Przedstawia ona oblicze brodatego bóstwa, najprawdopodobniej starożytnego Boga Mórz Okeanosa, lub Merkurego - boga handlu i złodziei, Fauna - boga płodności czy też Jowisza - ojca wszystkich bogów według mitologii rzymskiej.

 

Według legendy rzeźba pełniła funkcję wykrywacza kłamstw, stad też zapewne wzięła się jej nazwa. Podejrzany o kłamstwo wkładał rękę w otwarte usta rzeźby i jeśli mówił prawdę to bezpiecznie wyjmował dłoń z otworu, jeśli kłamał jego ręka została zmiażdżona. Mogła ona powstać, ponieważ przy medalionie w średniowieczu wykonywano wyroki za kłamstwo lub zdradę. Karą było obcięcie ręki.

 

Usta Prawdy stały się popularne na całym świecie po filmie "Rzymskie Wakacje" z 1953 roku w którym główne role zagrali Gregory Pack i  Audrey Hepburn.

 

Przed kościołem wznosi się charakterystyczna, okrągła świątynia Herkulesa i XVIII-wieczna Fontanna Trytonów. Zamówiona przez papieża Klemensa XI i wykonana przez Carlo Bizzaccheri przypomina Fontannę Trytona Berniniego. Dwaj biedni władcy mórz i rzek, wsparci na stosie skał, unoszą basen z wodą w kształcie gwiazdy, na którym, po obu stronach, wyryty został herb papieża.

 

 

Godziny otwarcia:

Kościół codziennie 09:30-13:00 i 15:00-17:00

Portyk z Ustami Prawdy 09:00-13:00 i 14:30-18:00

 

Wstęp wolny

 

 

J. (6.5 km) Basilica di Santa Sabina                                                                                 all'Aventino

                             (Bazylika św. Sabiny)

 

Najważniejszym zabytkiem Awentynu jest Santa Sabina, znakomicie zachowana wczesnochrześcijańska bazylika. Poświęcona jest świętej Sabinie męczennicy zmarłej około 126 roku. Jak głosi legenda, była poganką, zamożną i darzoną szacunkiem wdową po rzymskim patrycjuszu. Została nawróconą na wiarę chrześcijańską przez jedną z jej niewolnic. Razem z nią udawała się nocami do rzymskich katakumb, gdzie z obawy przed cesarskimi prześladowcami regularnie gromadzili się chrześcijanie. Tutaj z rąk jednego z kapłanów Sabina przyjęła chrzest. Sabinę postawiono przed sędzią Elpidiuszem. Jako patrycjuszka nie mogła być traktowana w sposób poniżający, dlatego została ścięta mieczem. Jest patronką Rzymu, dzieci i gospodyń domowych.

 

Jest to monumentalna budowla z trzema nawami bez transeptu. Równolegle do nawy przylega ozdobna absyda. We wnętrzu zwracają uwagę wytworne antyczne kolumny z pięknie opracowanymi głowicami. Podtrzymują prostą arkadę, zdobioną po rzymsku w geometryczne wzory. Na wewnętrznej ścianie fasady umieszczono mozaikę z V wieku. W prawej nawie pod posadzką tkwią pozostałości rzymskiej budowli, na miejscu której wzniesiono kościół. Przestrzeń prezbiterium od reszty nawy oddziela misternie rzeźbiona przegroda.

 

Największą atrakcją świątyni są drewniane, płasko rzeźbione drzwi ze scenami biblijnymi z V wieku. Podziwiać możemy najstarsze przedstawienie ukrzyżowania w sztuce chrześcijańskiej. Światło do środka wpada poprzez monumentalne okna, które dzięki swojej budowie powodują niezwykłe efekty świetlne.

 

Od XIII wieku przy Santa Sabina funkcjonuje klasztor Dominikanów. W prawej nawie kościoła mieści się kaplica dedykowana polskiemu świętemu, Jackowi Odrowążowi, który na Awentynie przywdział habit dominikański.

 

Przy bazylice rozciąga się piękny ogród z drzewami pomarańczowymi. Przez jakiś czas mieszkał tutaj św. Dominik, a dziś można zwiedzać jego celę. Według legendy, to on przywiózł pestki pomarańczy z rodzinnej Hiszpanii. Zakonnicy z Santa Sabina pokazują do dziś rosnące na terenie klasztoru drzewo, które zasadził święty. Z tarasu na skraju wzgórza roztacza się wyjątkowo piękna panorama Rzymu. Doskonale stąd widać Tyber i dachy Centro Storico z monumentalną kopułą Bazyliki św. Piotra na dalszym planie.

 

 

Godziny otwarcia:

codziennie 07:00-12:45 i 15:30-18:00

 

Wstęp wolny

 

 

listopad 2013  (data umieszczenia artykułu)

listopad 2018  (aktualizacja)

        

 

Polish Czech English French German Italian Portuguese Russian Spanish

«
»
NBP
2024-03-19
USD
3.9866
0.86%
EUR
4.3201
0.27%
CHF
4.4886
0.39%
GBP
5.0516
0.34%
NBP
2024-03-18
USD
3.9528
0.35%
EUR
4.3086
0.37%
CHF
4.4711
0.22%
GBP
5.0343
0.22%
NBP
2024-03-15
USD
3.9392
0.53%
EUR
4.2929
0.14%
CHF
4.4613
0.17%
GBP
5.0233
0.04%
NBP
2024-03-14
USD
3.9183
-0.22%
EUR
4.2870
-0.06%
CHF
4.4538
-0.33%
GBP
5.0214
0.09%
NBP
2024-03-13
USD
3.9269
0.27%
EUR
4.2896
0.21%
CHF
4.4686
-0.02%
GBP
5.0171
0.17%


Stolice-Europy
Polityka prywatnosci