Wiedeń
Stolica i największe miasto Austrii położonej nad Dunajem. Jest miastem statutarnym, tworząc jednocześnie odrębny kraj związkowy.
- Historia
- Dzisiaj
- Ciekawostki
- Informacje praktyczne
- Refleksje
HISTORIA
Celtowie około 500 roku p.n.e. dotarli tutaj i założyli osadę. Właśnie od celtyckiego słowa Vedunia czyli strumień zaczęto używać nazwy tego miejsca. W 50 roku p.n.e. Celtowie zostali wyparci przez Daków, którzy wkrótce zostali wchłonięci przez królestwo Noryków. W roku 15 p.n.e. dotarli tutaj Rzymianie, ustanawiając na Dunaju granicę swojego imperium. Już jako 
Vindobona, Wiedeń pełnił funkcję posterunku granicznego strzegącego Imperium Rzymskiego przed najazdami germańskich plemion z północy. Rzymskie forum znajdowało się w rejonie dzisiejszego Hoher Markt. W roku 433 zakończyło się panowanie rzymskie na rzecz Hunów. Po tym rządzili tutaj kolejno Longobardowie, Goci, Awarowie, Słowianie i Węgrzy. W końcu VIII wieku Karol Wielki włączył te ziemie do Marchii Wschodniej. W 996 roku Otton II przekazał Marchię Wschodnią rodowi Babenbergów, którzy mieli bronić wschodnich granic cesarstwa. Data ta uznawana jest za początek powstania Austrii. Babenbergowie rządzili tutaj przez prawie 300 lat, najpierw jako margrabiowie a potem jako książęta.
W 1137 roku Wiedeń otrzymał prawa miejskie. W 1246 roku wraz ze śmiercią Fryderyka II wygasła męska linia rodu Babenbergów. W tym czasie w Niemczech panowało bezkrólewie. Na znaczeniu zyskał wtedy ród Habsburgów władający terenami od Renu po Szwarcwald. Pierwszym wybitnym władcą tego rodu był Rudolf I, który koronował się na króla Niemiec. W 1278 roku pokonał on króla czeskiego Ottokara II dołączając tym samym tereny dzisiejszej Austrii do swojego królestwa. W czasie panowania Rudolfa IV Założyciela rozpoczęła się w Wiedniu budowa katedry Św. Szczepana. W 1365 roku utworzono uniwersytet Alma Mater Rudolfina.
Wraz z wyborem księcia austriackiego Albrechta V na cesarza, Wiedeń stał się stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Kolejny władca Fryderyk III w 1485 roku na krótko stracił Wiedeń na rzecz węgierskiego króla Michała Korwina. W 1452 roku został on ostatnim cesarzem koronowanym w Rzymie, a niedługo potem podniósł swe rodzinne księstwo do rangi arcyksięstwa.
W następnych latach, dzięki udanym małżeństwom Habsburgowie znacznie powiększali swoje terytorium. Na początku XVI wieku, gdy tron objął cesarz Karol V ziemie cesarstwa rozciągały się na całą środkową Europę, Niderlandy, część Włoch, Półwysep Iberyjski i posiadłości hiszpańskie rozsiane na obu Amerykach, później Czechy (a z nimi Śląsk) i Węgry.
W 1529 roku padł Budapeszt a armia sułtana ruszyła w kierunku Wiednia. Z niewiadomych do dzisiaj przyczyn odstąpił on od oblężenia miasta. Zagrożenie ze strony tureckiej nie minęło i to skłaniało do ciągłego rozbudowywania miejskich fortyfikacji.
W 1556 roku Karol V abdykował, oddając koronę cesarską wraz z Austrią oraz koronę czeską i węgierską swemu bratu Ferdynandowi, natomiast Hiszpanię i Niderlandy, Królestwo Neapolu i Księstwo Mediolanu oraz kolonie amerykańskie swemu synowi Filipowi II. W ten sposób dokonał się podział dynastii Habsburgów na dwie linie: hiszpańską i austriacką.
W 1679 roku miasto dotknęła epidemia zarazy, która pochłonęła życie około 70 tys. mieszkańców.
W 1683 roku armia turecka pod wodzą wielkiego wezyra Kara Mustafy tym razem zaatakowała Wiedeń. Miasta broniła armia składająca się z 11 tys. żołnierzy i 5 tys. ochotników. Armia turecka miała wielokrotnie większą przewagę liczebną (200tys). Gdyby nie słynna osiecz wiedeńska pod wodzą króla Jana III Sobieskiego nie było zbytnich szans na to aby uratować miasto. Odsunięcie zagrożenia tureckiego pozwoliło Habsburgom zapanować nad całymi Węgrami, Siedmiogrodem oraz Chorwacją. Od tego czasu zaczął się również bujny rozwój Wiednia. Ulice oświetlono ponad dwoma tys. latarni. Utworzono pierwszą zawodową straż pożarną. Powstawały wspaniałe pałace - Schönbrunn i Belveder. Około 1700 roku Wiedeń liczył już 100 tys. mieszkańców.
W 1740 roku nie zostawiając męskiego potomka zmarł Karol VI przez co austriacka linia Habsburgów wygasła. Kontynuacją panowania na tronie austriackim była dynastia Habsbursko-Lotaryńska zapoczątkowana przez małżeństwo Marii Teresy (córki Karola VI), z księciem Lotaryńskim Franciszkiem I. Przedstawiciele tej linii sprawowali rządy w Austrii i Austro-Węgrzech do zakończenia I wojny światowej a ostatni cesarz, Karol I abdykował w 1918 roku. Maria Teresa objęła rządy mając 23 lata. Za jej panowania dokonał się I rozbiór Polski, do czego walnie przyczynił się jej doradca - hrabia Kaunitz i syn Józef, który pod koniec życia matki miał coraz większy wpływ na życie polityczne państwa. Po śmierci cesarzowej w 1780 rozpoczął on kolejny etap przebudowy państwa.
Na przełomie XVIII i XIX wieku Habsburgowie przystąpili do koalicji anty napoleońskiej jednak ich wojska ponosiły same klęski, co przekładało się na straty kolejnych terytoriów. W 1806 roku Napoleon zmusił Franciszka II do zrzeczenia się korony Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Jednak wojna ta w efekcie, chociaż nie za zasługą Austrii zakończyła się klęską Napoleona. Po tym minister spraw zagranicznych Austrii, Klemens Metternich zaangażował się w zwołanie kongresu pokojowego w Wiedniu. W salach Hofburga, od jesieni 1814 roku do wiosny 1815 roku obradowało ponad dwieście delegacji różnych państw. Ustanowiono nowe granice i nowy ład w Europie, który przetrwał do 1918 roku. W wyniku kongresu Austria odzyskała większość utraconych w wyniku wojny prowincji.
Po kongresie rozpoczął się okres konserwatywnych rządów Metternicha. Reakcyjne działania ministra wzmogły się znacznie po 1835 roku, kiedy na tronie zasiadł Ferdynand I Dobrotliwy.
W 1848 roku doszło do społecznego wybuchu. Wydarzenie to nazwane zostało Wiosną Ludów. Tłumy mieszkańców, studentów i zbuntowanych żołnierzy domagały się ustąpienia Metternicha i reform. Rozpoczęto rozmowy o wprowadzeniu konstytucji. Wkrótce po tym władzę objął 18 letni Franciszek Józef I, który doprowadził w 1867 roku do utworzenia monarchii austro-węgierskiej. Twór ten przetrwał 51 lat i był jednym z największych mocarstw w tamtym czasie. Za panowania Franciszka Józefa I zlikwidowano mury obronne Wiednia, by na ich miejscu zbudować reprezentacyjną ulicę miasta, Ringstrasse. Wzdłuż niej powstawały wspaniałe, reprezentacyjne budowle - Staatsoper, Ratusz, Börse (Giełda), Burgtheater, Votivkirche i wiele innych. Rozbudowywano Hofburg. Powstały najważniejsze muzea wiedeńskie. W tym okresie Wiedeń obok Paryża był jednym z najważniejszych miast Europy a Austria terytorialnie była drugim po Rosji państwem starego kontynentu. Powoli ale regularnie podnosił się poziom życia mieszkańców, a miasto stawało się jeszcze piękniejsze. Przyciągało artystów i naukowców. W 1905 roku liczba mieszkańców osiągnęła już 2 mln.
Imperlialistyczne dążenia Austro-Wegrów doprowadziły w 1908 roku do aneksji Bośni i Hercegowiny co zaostrzyło i tak napięte stosunki z Rosją. W 1914 roku następca tronu Franciszek Ferdynand udał się wraz z żoną Zofią do Bośni, gdzie 28 czerwca zostali obydwoje zastrzeleni w Sarajewie przez serbskiego studenta Gawriłę Principa. Zamach ten stał się bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej, w której po stronie Austro-Węgier stanęły Niemcy.
21 listopada 1916 zmarł najdłużej panujący w Europie monarcha, Franciszek Józef I. Na tron wstąpił stryjeczny wnuk starego władcy, Karol I, który za główny cel postawił sobie wyciągnięcie Austro-Węgier z bezsensownego konfliktu. W październiku 1918 roku wydał manifest o przekształceniu państwa w federację, co miało uchronić je przed kompletnym rozpadem. Było już jednak za późno. W Pradze proklamowano Republikę Czechosłowacką, w Galicji Polacy przejmowali rządy. 11 listopada 1918 roku Karol I został zmuszony do zrzeczenia się udziału w kierowaniu państwem. Dzień później 12 listopada proklamowano Republikę. W kraju zorganizowano plebiscyt. Znaczna część społeczeństwa chciała pozostawienia cesarstwa, ale ograniczonego formami konstytucyjnymi. Tyrol i Salzburg głosowały w plebiscycie za przyłączeniem do Niemiec, natomiast Voralberg do Szwajcarii. Całkowitemu rozbiciu resztek dawnego cesarstwa sprzeciwiły się państwa alianckie. Podczas konferencji pokojowych ustalono, że państwo austriackie nie może nigdy połączyć się z Rzeszą, zostało też uznane za prawnego sukcesora dawnej monarchii naddunajskiej, podobnie jak Węgry. Czechosłowacja dostała niewielkie fragmenty Dolnej Austrii, Włochy otrzymały południowy Tyrol. Dawne potężne imperium skurczyło się do niewielkiego, alpejskiego państewka ze zbyt wielką stolicą. Razem z cesarstwem, skończyła się era świetności Wiednia i Austrii, która od tego momentu straciła znaczenie w polityce i kulturze europejskiej.
Pierwszym kanclerzem nowej Austrii został wybrany socjalista - Karl Renner. W ciągu następnego dziesięciolecia sytuacja ekonomiczna kraju obciążonego reparacjami wojennymi ulegała stałemu pogorszeniu. Narodowi socjaliści coraz natrętniej domagali się przyłączenia do Niemiec. Kolejny kanclerz, Engelberg Dollfuss wprowadził rządy „silnej ręki" delegalizując partię komunistyczną oraz narodowosocjalistyczną.
13 marca 1938 roku włączono Austrię do Rzeszy (Anschluss) przez co Wiedeń utracił funkcję stolicy na rzecz Berlina. Działania wojenne dotarły do Wiednia w 1944 roku. Alianci bombardowali miasto. Zniszczeniu uległo wiele wspaniałych budynków - Staatsoper, Belweder, ratusz, Burgtheater, parlament, Schönbrunn i katedra Świętego Szczepana. W kwietnia 1945 roku wojska sowieckie dotarły do Wiednia. Rozpoczęły się walki o każdą ulicę i każdy budynek.
Po wojnie Austrię podzielono na cztery sektory okupacyjne, amerykański, francuski, brytyjski i rosyjski. Sam Wiedeń również był w analogiczny sposób podzielony z wyłączeniem Innere Stadt, który był sektorem międzynarodowym, kontrolowanym przez wszystkie cztery mocarstwa. W 1955 roku alianci wycofali się z Austrii. Miasto znacznie się wtedy ożywiło. Odnowiono zabytki, zaczęły powstawać nowe dzielnice.
DZISIAJ
Według danych z 1 stycznia 2016 roku liczba ludności miasta wynosi 1 840 573 osób, natomiast powierzchnia – 414,87 km2. Ponad połowę powierzchni zajmują parki i tereny zielone. Wiedeń oficjalnie podzielony jest na 23 dzielnice. Obszar metropolitalny Wiednia liczy, według danych z 2014 roku, 2 680 667 mieszkańców.
Prawie 77,7% wiedeńczyków stanowią rdzenni Austriacy. Pozostałe 386,4 tys. stanowią obcokrajowcy, których udział w ludności od wielu lat systematycznie rośnie. W roku 2002 stanowili oni 16,4% mieszkańców stolicy, dziesięć lat później już 22,3%.
Wiedeń jest ośrodkiem administracyjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym, akademickim, turystycznym i kulturalnym o znaczeniu międzynarodowym. Jest siedzibą austriackich urzędów centralnych (w tym parlamentu, prezydenta i rządu).
Powstałe w 1979 roku Vienna International Centre jest jednym z czterech kompleksów, w których ulokowane są instytucje Organizacji Narodów Zjednoczonych. Od 1967 roku znajduje się tutaj siedziba Narodów Zjednoczonych ds. Przemysłu. W Wiedniu mają swoje siedziby ponad 300 organizacji międzynarodowych min: Komisja ds. Energii Atomowej, OBWE oraz OPEC.
Historyczne centrum miasta, pełne zabytków ze wszystkich epok historycznych z przewagą XIX-wiecznego historyzmu i secesji przełomu XIX i XX wieku, zostało w 2001 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na bogactwo atrakcji należy do najchętniej odwiedzanych miast Europy.
Wiedeń, według raportu amerykańskiego Mercera, oceniającego 221 najważniejszych metropolii, jest miastem o najwyższej jakości życia na świecie. W rankingu oceniano m.in. sytuację ekonomiczną, stan środowiska naturalnego, wskaźnik przestępczości, dostęp do oświaty i kultury oraz jakość służby zdrowia. Austriacka stolica uzyskała 108,6 pkt (pozycję miasta ustalano w odniesieniu do Nowego Jorku, któremu przypisano ranking 100,0). 2. i 3. miejsca zajęły szwajcarskie Zurych i Genewa.
Centrum historycznego Wiednia było otoczone murami obronnymi, które zostały zburzone w 1857 roku, by umożliwić miastu dalszy rozwój terytorialny i docelowo wchłonąć okoliczne miejscowości. W miejsce murów obronnych powstała szeroka aleja Ringstraße, wzdłuż której powstały reprezentacyjne budowle użyteczności publicznej, w tym ratusz, Burgtheater, Uniwersytet, parlament, muzeum sztuki i Opera.
Największe międzynarodowe lotnisko w Austrii, oddalone jest o 18 km na południowy wschód od centrum Wiednia i znajduje się w pobliżu miasta Schwechat. W roku 2008 obsłużyło prawie 20 mln pasażerów. Lotnisko jest ważnym węzłem linii lotniczych Austrian Airlines, a także tanich linii Niki.
Kompozytorzy związani z Wiedniem to: Józef Haydn, Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven, Franz Schubert, Franz Liszt, Johannes Brahms, Johann Strauss (ojciec), Johann Strauss (syn), Franz Lehar, Joseph Lanner, Anton Bruckner, Gustav Mahler oraz kompozytorzy XX wieku, przedstawiciele tzw. Drugiej Szkoły Wiedeńskiej: Arnold Schönberg, Anton Webern, Alban Berg oraz Ernst Krenek.
W Wiedniu swoją siedzibę ma słynna orkiestra austriacka Wiener Philharmoniker oraz chór chłopięcy Wiener Sängerknaben.
Uniwersytet Wiedeński (niem. Universität Wien), założony 12 marca 1365, jest najstarszą uczelnią w niemieckojęzycznym obszarze językowym. Uczelnia została założona przez Rudolfa IV. Nowoczesną organizację uczelni wprowadził Franciszek Józef. Obecnie uczy się tu ponad 60 tys. studentów, a biblioteka uniwersytecka liczy ponad 2 mln tomów. Tutaj właśnie Galeazzo de Sancta Sophia z Padwy oraz jego austriacki uczeń J. Aygel przeprowadzali pierwsze przełomowe sekcje zwłok.
Uniwersytet Techniczny w Wiedniu (niem. Technische Universität Wien), założony w 1815 roku przez Franciszka II Habsburga, jest największą uczelnią techniczną w Austrii. Obecnie kształci ponad 20 tys. osób na ośmiu wydziałach.
Najstarszą szkołą średnią w Wiedniu jest Akademisches Gymnasium, założone w 1553 roku.
Obecnie w Wiedniu znajduje się jeden z dwóch największych szpitali klinicznych na świecie – Allgemeines Krankenhaus der Stadt Wien (AKH). Szpital Publiczny (AKH) ma powierzchnię 345 000 m2. Mieści 27 klinik uniwersyteckich, 10 instytutów klinicznych, 42 oddziały kliniczne, 62 przychodnie ogólne i 335 ambulatoriów specjalistycznych, 80 oddziałów zwykłych, 21 oddziałów intensywnej opieki medycznej, 51 sal operacyjnych, 21 gabinetów zabiegowych i dysponuje 2 200 łóżkami. W 2009 roku w AKH przeprowadzono 48 039 operacji; personel liczył 8 955 osób. Szpital Publiczny AKH, dzięki swoim osiągnięciom naukowym i światowej reputacji, ściąga do Wiednia liczne kongresy. Europejski Kongres Kardiologów, który odbył się po raz czwarty w austriackiej stolicy w 2007 roku był miejscem spotkań 40 000 lekarzy z całego świata. Do wartych odnotowania osiągnięć należy zaliczyć wstawienie najmniejszego na świecie implantu ucha wewnętrznego. Duże postępy poczyniono także w leczeniu raka, chirurgii kręgosłupa i transplantacji komórki chrzęstnej. O znaczeniu wiedeńskiej medycyny świadczą cztery Nagrody Nobla zdobyte w XX wieku przez tutejszych lekarzy.
CIEKAWOSTKI
Będąc w Wiedniu po prostu nie wypada, nie spróbować wiedeńskich przysmaków: kultowy Wiener Schnitzel – panierowany kotlet cielęcy. Tafelspitz (austriackie danie narodowe, przysmak cesarza Franciszka Józefa) – gotowana wołowina w wywarze z jarzyn, podawana z pieczonymi ziemniakami, zielonym sosem cebulowym, szpinakiem i chrzanem z jabłkiem. Na deser Tort Sachera – bardzo słodkie ciasto czekoladowe z grubą warstwą polewy czekoladowej, przekładane konfiturą morelową, (oryginalnie serwowane jest w kawiarni Hotelu Sacher), lub Apfelstrudel - strudel jabłkowy z rodzynkami, najlepiej na gorąco w sosie waniliowym z listkami świeżej mięty. Do tego Wiener Melange – czarna kawa z „lekko ubitym” mlekiem (podobna do włoskiego Cappuccino).
W ulicznych fast foodach tzw. Würstelstand, serwuje się różnego rodzaju kiełbaski. Najbardziej popularne to: frankfurterki, Käsekrainer (ostro przyprawione kiełbaski wieprzowe z kawałkami sera) oraz Bratwurst (białe kiełbaski wieprzowe).
Wiedeń kojarzony jest z kawą. Bardzo popularne jest określenie "kawa po wiedeńsku" ale tak naprawdę nie istnieje jeden przepis na nią. W każdym lokalu w karcie znajduje się kilka, kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt różnych kaw i wszystkie są po wiedeńsku. Najbardziej wiedeńska wydaje się kawa z lodami waniliowymi, bitą śmietaną i czekoladową posypką ale tak naprawdę kawa po wiedeńsku to po prostu kawa podawana w Wiedniu.
Niezwykle ciekawa jest historia wiedeńskiej kawy a szczególnie dlatego, że udział w tym na nasz rodak Jerzy Franciszek Kulczycki, który był prawdopodobnie założycielem pierwszej kawiarni w stolicy Austrii. Urodził się w 1640 roku w Kulczycach koło Sambora (dzisiejsza Ukraina). Jako pracownik belgradzkiego oddziału austriackiej Wschodniej Kompanii Handlowej w 1683 roku przybył do Wiednia w celach kupieckich, gdzie zastało go tureckie oblężenie. Po kilku tygodniach walk, część obrońców zaczęła brać pod uwagę poddanie się. Wtedy nasz rodak, świetnie władający tureckim językiem, porozumiał się z władzami miasta i w przebraniu tureckiego żołnierza przekradł się przez obóz wroga. Dotarł do księcia lotaryńskiego Karola V Leopolda, który poinformował go o rychłej odsieczy. Kulczycki z dobrymi wiadomościami wrócił do Wiednia. Informacja o nadciąganiu słynnego „Lwa Lechistanu” - Jana III Sobieskiego znacznie zwiększyła morale obrońców i wlała w nich ducha walki.
Po zakończeniu udanej odsieczy Kulczycki stał się prawdziwym bohaterem. Od rady miasta otrzymał nagrodę 100 dukatów co było znaczną sumą pieniędzy, otrzymał także dom w Leopoldstadt. Król Jan III Sobieski pozwolił mu wybrać dowolną zdobycz z obozu wroga. Kulczycki ku wielkiemu zdziwieniu wybrał około 300 worków z kawą. Cesarz Leopold I obdarzył go tytułem cesarskiego tłumacza języka tureckiego oraz dołożył jeszcze 20-letnie zwolnienie z podatków i przywilej wykonywania zawodu jaki sobie tylko obierze.
Kulczycki z worków wypełnionych ziarnem kawy zrobił użytek i otworzył pierwszą w Wiedniu i jedną z pierwszych w Europie kawiarni. Jego lokal nazywał się "Dom Pod Błękitną Butelką" (Hof zur Blauen Flasche) i mieścił się na ulicy Schlossergassl obok katedry. Na pamiątkę zwycięstwa nad Turkami miał podawać gościom ciasteczka w kształcie półksiężyców. Jemu właśnie przypisuje się pomysł dosładzania kawy miodem, a przede wszystkim mieszania kawy z mlekiem.
Kulczycki zmarł w 1694 r. na gruźlicę. Późniejsi właściciele wiedeńskich kawiarni co roku w październiku urządzali „Kolschitzky Fest” dekorując okna kawiarni portretem Kulczyckiego. W 1862 roku a więc blisko 200 lat po bitwie nazwano jedną z ulicy w Wiedniu jego imieniem. Właściciel jednej z kawiarni przy ul. Kolschitzkygasse na rogu kamienicy wystawił mu pomnik, który przetrwał do dzisiaj.
Wiedeń kojarzy się również z muzyka klasyczną i to nie bez powodu. Z miejscem tym związane są takie znakomitości tego świata jak: Franciszek Schubert, Franciszek Liszt, Johannes Brahms, Johann Strauss i inni. Dla polskich kompozytorów, muzyków i śpiewaków Wiedeń również był miejscem szczególnym. Fryderyk Chopin przed wyjazdem do Paryża od 24 listopada 1830 roku do 20 lipca 1831 roku mieszkał przy Kohlmarkt 9. Przez pewien czas mieszkali tu również Ignacy Paderewski, Karol Szymanowski, Artur Rubinstein i Jan Kiepura, który był w latach 1926-1928 był solistą Opery Wiedeńskiej i bożyszczem publiczności.
Józef Poniatowski – książę, polski generał dywizji, minister wojny i Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji. Urodził się i młodość spędził w Wiedniu.
Koncert noworoczny – organizowany corocznie 1 stycznia. Odbywa się w Wiener Musikverein.
Opernball – bal w Operze Wiedeńskiej organizowany corocznie w czwartek przed środą popielcową. Transmitowany jest na żywo w telewizji austriackiej i zawsze jest dużym wydarzeniem kulturalno-społecznym.
Wiosną odbywa się Festiwal Wiedeński, uważany za bardzo ważne wydarzenie nie tylko na krajowej scenie muzycznej. Wielu wrażeń artystycznych dostarczy również Festiwal Wielkanocny i Wiedeńskie Lato - w okresie świątecznym i na przełomie lipca i sierpnia można tu posłuchać doskonałych realizacji dzieł symfonicznych, operowych i muzyki kameralnej.
Ważnym wydarzeniem jest też największy w Europie festiwal tańca – ImPulsTanz (odbywa się od połowy lipca do połowy sierpnia).
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Lotnisko Schwechat oddalone jest ok 19 km od Wiednia. Najszybciej i najtaniej do centrum można dostać się podziemną kolejką, która kursuje co pół godziny. Czas jazdy trwa około 20 min, bilet można kupić w automacie na peronie lub bezpośrednio w pociągu. Pociąg dojeżdża do centrum – do stacji Landstrasse/Wien Mitte i do Praterstern/Wien Nord.
Można także pojechać autobusem. Zorganizowano trzy trasy Vienna Airport Lines (Postbus) łączace wszstkie linie wiedeńskiego metra.
Lotnisko posiada również bardzo dobre połączenie autobusowe min. z Bratysławą i Budapesztem.
http://www.viennaairport.com/en/passengers/arrival__parking/bus_connections
U-Bahn czyli metro to zdecydowanie najszybszy środek lokomocji w mieście. Pociągi pięciu linii, o łącznej długości 62 km, zatrzymują się co kilka minut na 86 stacjach oznaczonych niebieskim sześcianem z literą „U”. Poszczególne linie oznakowano następującymi kolorami: U-1 linia czerwona, U-2 linia fioletowa, U-3 linia pomarańczowa, U-4 linia zielona, U-6 linia brązowa.
Strassenbahn. Sieć tramwajową tworzą 29 linie. Ten środek lokomocji to doskonały sposób nie tylko na dotarcie w konkretne miejsce, ale na zwiedzanie miasta.
Sieć autobusową tworzy 127 linie. Pojazdy te docierają nawet w najodleglejsze miejsca na peryferiach miasta. Dodatkowo małe autobusy jeżdżą po ścisłym centrum Wiednia i zatrzymują się niemal przy wszystkich ważniejszych zabytkach.
Autobusy zapewniają również komunikację nocną dzięki 26 liniom. Najlepszym przystankiem nocnym jest Schwedenplatz, skąd co pół godziny ruszają autobusy niemal we wszystkie rejony Wiednia. Linie nocne kursują od 0.30 do 4.30.
Sumując te wszystkie informacje, wiedeńska sieć komunikacji miejskiej liczy imponującą ilość 1.150 km. Zakupiony bilet jest ważny na wszystkie środki komunikacji bez względu na ilość przesiadek. Każdy skasowany bilet jest ważny aż do osiągnięcia celu.
Bilet jednorazowy (Fahrschein) - ważny 1h - można się przesiadać ale nie przerywać jazdy – 2,20 EUR zniżkowy bilet dla dzieci i emerytów 1,10 EUR
Bilet sieciowy 24 godzinny (24 Stunden Wien Karte) - ważny od momentu skasowania – 7,60 EUR
Bilet sieciowy 48 godzin (48 Stunden Wien Karte) -ważny od momentu skasowania – 13,30 EUR
Bilet sieciowy 72 godzinny (72 Stunden Wien Karte) - ważny od momentu skasowania – 16,50 EUR
Karta tygodniowa (Wochenkarte) karta ważna od poniedziałku do poniedziałku do godz 9:00 – 16,20 EUR
Dzieci (do 15 roku życia), emeryci płacą 50 % ceny biletu.
Dzieci do szóstego roku życia jeżdżą za darmo. Młodzież do 15 roku życia w niedziele i święta oraz podczas wiedeńskich ferii i wakacji (za okazaniem legitymacji ze zdjęciem lub paszportu) również jeździ za darmo.
Bilety jednorazowe można zakupić również w tramwajach i autobusach, jednak za dopłatą: bilet normalny € 2,30 (ulgowy dla dzieci: € 1,20).
Turystyczną atrakcją jest żółty zabytkowy tramwaj, kursujący po ulicy Ringstrasse. W czasie trwającej 30 min. wycieczki, dodatkowo na ekranach LCD wyświetlają się najpiękniejsze budowle Wiednia, które w danym momencie mijamy. Dzięki słuchawkom możemy w ośmiu językach (niemieckim, angielskim, francuskim, włoskim, japońskim, rosyjskim, hiszpańskim oraz w wiedeńskim dialekcie) posłuchać o historii miasta i o jego perełkach architektonicznych.
Pierwsza runda zaczyna się o godz. 10.00 na Schwedenplatz, każda kolejna co 30 minut. Ostatni odjazd 17.30.
Bilety są do nabycia bezpośrednio w tramwaju. Nie obowiązują tutaj standardowe bilety wiedeńskich linii komunikacyjnych.
Ceny biletów
Bilet normalny – 9 EUR
Dzieci w wieku 6-15 – 4 EUR
Do 6 lat za darmo
Wycieczkowe autobusy HOP-ON HOP-OFF oferują 6 tras z 50 przystankami. Linie oznaczone są kolorami. Autobusy zatrzymują się w najbardziej atrakcyjnych turystycznie punktach miasta.
Do dyspozycji przewodniki w 23 językach w tym polskim. Dostępne są bilety 24, 48 i 72 godzinne.
Ceny biletów
24 godziny - Dorośli – 22,50 EUR, dzieci (6 – 15 lat) – 10,50 EUR
48 godzin - Dorośli – 28,50 EUR, dzieci (6 – 15 lat) – 13,50 EUR
72 godziny - Dorośli – 32,00 EUR, dzieci (6 – 15 lat) – 15,00 EUR
Istnieje cała gama biletów łączonych. Przejazd autobusem, rejs statkiem, przejazd dorożką, zwiedzanie muzeów, bilet wstępu na koncerty symfoniczne i wiele innych, jak również bilet łączony z podróżowaniem tego typu autobusami w różnych miastach włączając Bratysławę, Budapeszt czy Pragę.
W ofercie jest również Vienna PASS upoważnia do nielimitowanego podróżowania autobusami Hop-on-hop-off oraz wstęp do około 60 obiektów.
Ceny biletów
1 dzień - 59.00 Euro
2 dni – 79.00 Euro
3 dni – 99.00 Euro
6 dni – 124.00 Euro
Do lat 19 – 50% zniżki
Do lat 6 – bez opłat
https://www.viennasightseeing.at/en/hop-on-hop-off
W okresie kwiecień – październik odbywają się rejsy po Dunaju między Bratysławą i Wiedniem. Przystań dla pasażerów znajduje się przy Schwedenplatz. Statki odpływają o 8.30, 9.00, 12.30, 16.30 i 18.00. Rejs trwa 75 minut.
Bilet w jedną stronę na trasie Wiedeń – Bratysława kosztuje od 20.00 EUR
https://ticket.twincityliner.com
Wzorem innych miast, także i w Wiedniu dla turystów przygotowano Vienna Card. Jest to konkurencyjna karta dla Vienna PASS oferowanej przez czerwone autobusy Hop-on-hop-off. Karta oferowana jest w dwu wersjach oznaczonych kolorami i obejmuje około 210 zniżek. Z kartą czerwoną można poruszać się wszystkimi środkami komunikacji miejskiej. Z kartą białą autobusami Hop-on-hop-off firmy Big bus przez 24 / 48 / 72 godziny. Każdy kupujący otrzyma również 124-stronicową książeczkę wszystkimi niezbędnymi informacjami oraz z rabatowymi kuponami.
Do nabycia w hotelach oraz w centrum informacji turystycznej Tourist-Info, w punktach sprzedaży i informacji wiedeńskiej komunikacji miejskiej Wiener Linien oraz online.
Citybike Wien to 120 stacji rowerowych i 1500 rowerów będących cały rok do dyspozycji. Aby wypożyczyć rower wymagana jest jednorazowa rejestracja przy pomocy karty bankomatowej. Na jedną kartę można wypożyczyć tylko jeden rower. Rejestracji można dokonać w internecie lub bezpośrednio w terminalu rowerowym. Rejestracja kosztuje jednorazowo 1€ i zostanie zwrócona przy pierwszorazowym skorzystaniu z usługi. Każdorazowo pierwsza godzina jest darmowa a po 15 minutowej przerwie można znów skorzystać z roweru za darmo.
1. godzina - gratis
2. godzina – 1,00 EUR za każdą rozpoczętą godzinę
3. godzina - 2,00 EUR za każdą rozpoczętą godzinę
4. godzina - 4,00 EUR za każdą rozpoczętą godzinę
Na teranie prawie całego centrum miasta obowiązuje strefa krótkiego parkowania, ograniczonego do 2 godzin. Jeżeli chcecie Państwo uniknąć stresu parkowania warto zostawić samochód na parkingach typu P&R na obrzeżach miasta a do centrum dojechać metrem. Parkingi zorganizowane są przy stacjach metro. P&R Erdberg i P&R Ottakring - metro U3, P&R Spittelau i P&R Heiligenstadt - metro U4 oraz P&R Siebenhirten - metro U6
Można również skorzystać z wielu zorganizowanych parkingów w mieście. Sprawnie działający system elektronicznej informacji o wolnych miejscach parkingowych połączony jest z rozlokowanymi elektronicznymi wyświetlaczami rozlokowanymi w całym mieście.
REFLEKSJE
Przez ponad 600 lat Wiedeń był głównym ośrodkiem władzy olbrzymiego cesarstwa Habsburgów. Na każdym kroku napotkać można znakomite zbiory i monumentalne budowle świadczące o ich potędze i o tym, że nie tak dawno jeszcze było tu polityczne i kulturalne centrum Europy. W powietrzu wciąż słychać muzykę wielu żyjących i tworzących tutaj wybitnych kompozytorów i muzyków. Dziś tak jak i w cesarskim Wiedniu pachnie kawą i słodkimi deserami na ciepło. Wyjątkowo smakują kiełbaski i słynny wiedeński sznycel i doskonałej jakości chłodne piwo.
maj 2017 (data umieszczenia artykułu)
