San Marino
Nazywane jest również Serenissima Repubblica di San Marino czyli Najświętsza Republika San Marino. Stolica tego maleńkiego państwa położona jest na zachodnich stokach szczytu Monte Titano.
Jest stolicą jednego z najmniejszych państw świata. Powstałej w 301 roku i nieprzerwanie istniejącej do dzisiaj najstarszej republiki.
- Historia
- Dzisiaj
- Ciekawostki
- Informacje praktyczne
- Refleksje
HISTORIA
Założycielem kraju jest Marinus, kamieniarz pochodzący z rzymskiej kolonii na wyspie Rab (obecnie Chorwacja). Wraz ze swoim przyjacielem Leo uciekł on przed prześladowcą chrześcijan, 
cesarzem rzymskim Dioklecjanem i ukrył się na szczycie Monte Titano, gdzie założył małą wspólnotę chrześcijańską. Zgodnie z legendą w 257 roku brał on udział w odbudowie murów miejskich Rimini, po ich zniszczeniu przez liburyjskich piratów. Później właścicielka Rimini, zapisała ten teren w testamencie wspólnocie chrześcijańskiej. 3 wrzesień 301 roku do oficjalna data powstania Republiki.
Pierwsza organizacja sprawowania władzy składała się z samorządowego zgromadzenia zwanego Arengo, w skład której wchodził przedstawiciel każdej rodziny. W 1243 roku po raz pierwszy do sprawowania władzy mianowano Capitani Reggenti, dwóch Kapitanów Regentów. Od tego czasu aż do dzisiaj co 6 miesięcy, zmieniają się osoby sprawujące regencję. Pierwsze prawo na kształt konstytucji powstało w roku 1263. W 1291 roku Stolica Apostolska potwierdziła niezależność San Marino. W 1463 roku republika przystąpiła do sojuszu przeciwko właścicielowi Rimini. Sigismondo Pandolfo Malatesta został pokonany w wyniku czego papież Pius II nakazał
przyłączenie do San Marino okolicznych miast: Fiorentino, Montegiardino, i Serravalle. Miasto Faetano przyłączyło się do republiki z własnej woli. Od tego czasu tych wydarzeń obszar San Marino nie został zmieniony.
8 października 1600 roku przyjęto pierwszą pisemną konstytucję. W 1739 roku hiszpański kardynał Giulio Alberoni okupował kraj ale za niepodległością kraju ponownie opowiedział się papież Klemens XII.
W 1797 roku kiedy to armia Napoleona zajęła te tereny istniało poważne zagrożenie dla niepodległości San Marino. Jednemu z jego regentów, Antonio Onofriemu, udało się zdobyć szacunek i przyjaźń Napoleona. Dzięki jego działaniom Napoleon obiecał jednak nie naruszać niepodległość Republiki a nawet chciał powiększyć jego terytorium. Nie zgodzili się na to mieszkańcy kraju.
Pozostałe państwa europejskie niepodległość San Marino uznały podczas Kongresu Wiedeńskiego w 1815 roku.
Podczas I wojny światowej, w dniu 23 maja 1915 roku Włochy wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom. San Marino pozostało neutralne. Mimo tego dziesięciu ochotników z san Marino dołączyły do sił włoskich w walkach na froncie włoskim. Później tworzyli oni korpus medyczny działający w szpitalu polowym Czerwonego Krzyża.
Podczas II wojny światowej San Marino pozostało neutralne choć wielu mieszkańców republiki zasiliło szereg włoskiej partyzantki antyfaszystowskiej. Alianci podejrzewając, że faszyści zgromadzili tutaj zapasy amunicji, 26 czerwca 1944 roku zbombardowali miasto. We wrześniu 1944 roku na krótko siły niemieckie zajęły miasto, później przez kilka tygodni stacjonowali tu alianci.
Po zakończeniu wojny władzę w wyniku wyborów parlamentarnych objęła sanmarińska lewica. Koalicja z socjalistami i komunistami przyniosła wiele korzyści dla republiki. Udało się utworzyć system opieki socjalnej, zlikwidować epidemie chorób, wybudować system kanalizacji oraz największą i najgęstszą na świecie sieć dróg.
DZISIAJ
Wielkość San Marino nie pozwala wyodrębnić jego stolicy od reszty kraju. Powierzchnia całkowita państwa wynosi 61,2 km2. W 2017 roku oszacowano liczbę ludności na 33 537 co daje gęstość zaludnienia 548 osób/km2. Około 1000 mieszkających tutaj obcokrajowców wliczonych zostało do liczby całkowitej ludności, w większości są to Włosi. Około 5000 obywateli San Marino żyje poza jego granicami, przede wszystkim we Włoszech. Obowiązującym językiem jest włoski.
Gospodarka kraju opiera się głównie na finansach, przemyśle, usługach i turystyce. Jest to jeden z najbogatszych krajów na świecie pod względem PKB (per capita), z liczbą porównywalną do najbardziej rozwiniętych regionów europejskich.
Uważa się, że San Marino ma wysoce stabilną gospodarkę, jedną z najniższych w Europie, bez długu publicznego i nadwyżki budżetowej.
San Marino utrzymuje dyplomatyczne i konsularne stosunki z wieloma państwami europejskimi i amerykańskimi, bije własne monety, wydaje swoje znaczki pocztowe i przyznaje odznaczenia. Władza ustawodawcza sprawowana jest przez Radę Generalną składającą się z 60 członków, a wykonywana jest przez Kongres podzielony na ministerstwa. Odnawiany jest przez każdą nową władzę ustawodawczą co 5 lat. Capitani Reggenti mają mandaty reprezentantów i wybierani są co 6 miesięcy w kwietniu i w październiku. Rada Generalna wybiera także Radę Dwunastu, która jest organem sprawiedliwości i zarazem sądem III instancji. Władza wykonawcza jest w rękach Kongresu Stanu złożonego z 10 sekretarzy (ministrów) i Rad Zamków zajmujących się poszczególnymi dziedzinami gospodarki.
San Marino jest jedynym, pozostałym do dziś, włoskim miastem-państwem. Jest pozostałością z czasów, gdy Europa politycznie była złożona z małych państewek. Oprócz Watykanu jest to jedyne państwo w Europie stanowiące enklawę.
San Marino wstąpiło do Rady Europy w 1988 i przewodniczyło tej organizacji w pierwszej połowie roku 1990. San Marino zostało członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1992.
San Marino należy do najbogatszych krajów na świecie. W 2000 roku wskaźnik PKB wynosił 32 000$ w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 2017 roku wskaźnik ten urósł do 61 000$. Oznacza to, że kraj ten zajmuje miejsce tuż za USA, gdzie PKB wynosi trochę powyżej 62 000$.
Monte Titano to najwyższy szczyt San Marino o wysokości 739 m n.p.m. W 2008 roku Monte Titano zostało wraz z historycznym centrum starego miasta wpisane zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
San Marino to również jedno z najszybciej rozwijających się miejsc turystycznych w Europie. Najnowsze dane Światowej Organizacji Turystyki ONZ wskazują, że turystyka w 2017 roku wzrosła tam o 31,1 proc. Rocznie przyciąga ponad ponad 3,5 miliona gości.
CIEKAWOSTKI
San Marino przyciąga nie tylko pięknymi i widokami ale również zakupami. Atrakcjami są tutejsze sklepy z kosmetykami oraz słynne na cały świat likiery i wina. Ciekawostką i niewątpliwą atrakcją turystyczną jest możliwość degustacji trunków przed ich zakupem. Sprzedawcy chętnie otwierają kolejne butelki. Barwnie opowiadają o ich zawartości, przelewają do kieliszków zachęcając tym samym potencjalnych chętnych do zakupu. San Marino 
jest także rajem dla miłośników filatelistyki. Tutejsza poczta od lat emituje znaczki, które zdobią filatelistyczne kolekcje na całym świecie. Również monety euro, bite w niewielkich ilościach, mają sporą wartość dla numizmatyków. San Marino mimo tego, że nie jest członkiem Unii Europejskiej, na mocy podpisanej umowy może używać euro.
San Marino jest najstarszą na świecie, istniejącą do dziś republiką. Tu również uchwalono pierwszą, do dziś obowiązującą konstytucję. Leges Statutae Republicae Sancti Marini to sześć ksiąg napisanych po łacinie pod koniec XVI wieku, które ustaliły system polityczny kraju.
Jest to jedyny kraj z większą liczbą pojazdów niż ludzi.
Z niezwykłym pietyzmem kultywuje się tutaj tradycję i dawne obyczaje. Sanmaryńczycy są narodem bardzo dumnym ze swojej historii, co podkreślają przy każdej prawie okazji. W średniowiecznej scenerii tutejszych uliczek organizowane są liczne imprezy kulturalne a wśród nich najsłynniejszy i najbardziej spektakularny festiwal „Medieval days” („Dni średniowiecza”). Odbywają się wtedy m.in. turnieje i barwne parady. Można również posłuchać na żywo koncertów muzyki średniowiecznej.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Do historycznego centrum miasta dostać się można za pomocą kolejki linowej. Obok dolnej stacji znajdującej się w Borgo Maggiore, znajduje się dogodny parking. Podróż kolejką trwa 2 minuty i dostarcza niesamowitych widoków na wybrzeże Adriatyku oddalone o 20 kilometrów. Wagonik kolejki może pomieścić do 50 osób.
Kolejka kursuje od godziny 8:00 do ok 19:00 zimą, w maju i czerwcu i we wrześniu do 20:00, w lipcu i sierpniu do 1:00
Bilet w jedną stronę - 2.80 EUR
Bilet powrotny - 4.50 EUR
Dzieci do 1.2 metra wzrostu podróżują bezpłatnie.
W mieście udostępnionych do zwiedzania jest 12 muzeów w tym 5 państwowych. Państwowe muzea to Museo di Stato przy Piazzetta del Titano, Wieża La Rocca, Wieża La Cesta, Palazzo Pubblico i Museo San Francesco.
Opłaty za wstęp do muzeów państwowych:
4.50 EUR - wstęp do jednego muzeum dla osoby dorosłej.
3.50 EUR - dla grup co najmniej 25 osób oraz dla dzieci 6-12 lat.
6.50 EUR - wstęp do 2 muzeów.
10,50 EUR - wstęp do 5 muzeów. Bilet ważny jest przez 10 dni od pierwszego dnia użycia.
Ciekawym miejscem do zatrzymania się w San Marino jest Centro Vacanze San Marino. Dogodny, czynny cały rok kemping znajduje się kilka kilometrów od historycznego centrum. Nocleg zarezerwować można w drewnianych domkach, apartamentach czy w namiotach. Zorganizowano tam również miejsca dla kamperów,
www.centrovacanzesanmarino.com
Parkowanie
W bezpośrednim sąsiedztwie Starego Miasta zorganizowano kilkanaście parkingów. W tym kilka na których parkować mogą kamperwany.
1 godzina - 1,50 EUR
2 godziny - 3,00 EUR
3-5 godzin - 4,50 EUR
cały dzień - 8,00 EUR
4,00 EUR kosztuje 24 godzinny bilet parkingowy dla osób zatrzymujących się w jednym z hoteli San Marino.
https://www.sanmarinosite.com/en/how-to-reach/parking`
REFLEKSJE
Sanmaryńczycy żyją w poczuciu wolności, przywiązani do tradycji i symboli narodowych. Na każdym kroku napotkać można herb republiki z umieszczonym w nim słowem „Libertas”. Zdobi on elewacje wielu budynków. W wielu miejscach powiewają flagi narodowe. Wizerunek świętego Marino, oficjalnie uznawanego za założyciela republiki widoczny jest nie tylko w miejscach kultu ale również w wielu innych obiektach, jest wszędzie. Jego imię przetrwało w nazwie państwa i miasta. Bardzo mało, natomiast mówi się o ówczesnej właścicielce tych terenów, która podarowała Monte Titano wspólnocie chrześcijańskiej, prowadzonej przez Marinusa i Leo dając tym samym podwaliny do powstania republiki. Jej również a może przede wszystkim należy się uznanie.
październik 2018 (data umieszczenia artykułu)
