TALLINN
Trasa piesza o łącznej długości 4.6 km
początek - Viru Väravad (Brama Viru)
koniec - Raekoja plats (Plac Ratuszowy)
- Katariina Käik (Pasaż św. Katarzyny)
B. Tallinna Peeter-Pauli katedraal (Katedra św. Piotra i Pawła)
- Tallinna Linnamuuseum (Muzeum Miasta Tallin)
- Püha Nikolai Imetegija kirik (Cerkiew Prawosławna św. Mikołaja)
C. Oleviste kogudus (Kościół św. Olafa)
D. Paks Margareeta (Gruba Małgorzata)
E. Kloostrivärav (Brama klasztorna)
F. Eesti Ajaloomuuseumi (Estońskie Muzeum Historyczne)
- Neitsi Maarja Piiskoplik Toomkirik (Katedra Najświętszej Marii Panny)
H. Aleksander Nevski katedraal (Katedra Aleksandra Newskiego)
- Toompea loss (Zamek Toompea)
- Kiek in de Kök (Zajrzyj do kuchni)
I. Niguliste kirik (Kościół św. Mikołaja)
J. Raekoja plats (Plac Ratuszowy)
A. (0.0 km) Viru Väravad (Brama Viru)
Brama Viru, dzisiaj jeden z symboli miasta, zbudowana została w 1370 roku. Była jedną z głównych bram wjazdowych prowadzących do Dolnego Miasta, zamieszkałego przez rzemieślników i drobnych kupców. Ówczesne prawo zabraniało przemieszczanie się bez specjalnego pozwolenia, pomiędzy dolną i górną częścią miasta zajmującego wzgórze Toompe. Obie części miasta połączono dopiero w XIX wieku.
„Viro” w języku fińskim oznacza Estonię ale nim przyjęła się ta nazwa, brama pierwotnie nazywała się Savi väravaks (Brama Błotna). Nazwa ta wzięta została od gliniastego stawu znajdującego się niedaleko. Brama zbudowana została nad brzegiem strumienia wypływającego właśnie z glinianego stawu. Składała się z czterech wież. W głównej, trzypiętrowej, mającej wysokość 14,5 m znajdowała się brama. Pierwsze piętro zajmowały urządzenia do podnoszenia krat a na najwyższej kondygnacji była otwarta platforma obserwacyjna. W latach 1500-04 w czasie rozbudowy bastionu do wieży tej dodano jeszcze dwie kondygnacje przez co uzyskała wysokość 22 m. Wieża rozebrana została w 1843 roku a stało się to za sprawą budowy linii tramwaju konnego prowadzącej od Starego Rynku do Kadriorg i konieczności poszerzenia przejazdu.
Do dzisiaj z całego kompleksu zachowały się boczne wieże z małymi bramami po bokach wykonanymi w 1898 roku i trzecią wieżą od strony południowej.
- Katariina Käik (Pasaż św. Katarzyny)
Średniowieczny klasztor dominikanów pw. św. Katarzyny był największym w mieście. Dysponował własnym szpitalem i browarem. Mnisi szerzyli oświatę i kulturę. Funkcjonował do czasów reformacji, kiedy to najpierw został ograbiony, a następnie w 1531 roku spalony.
Malowniczy pasaż łączy ulicę Vene z ulicą Müürivahe, na której działa słynny rynek dzianin. Biegnie za dawnym kościołem po którym pozostało zwieńczone kamiennymi łukami przejście. Zachowaną część klasztoru zajmuje oddział Muzeum Miejskiego z największą w kraju wystawą rzeźby w kamieniu.
Wyjątkowe miejsce wprowadza w średniowieczną atmosferę. W małych, XV-XVII wiecznych pomieszczeniach mieszczą się warsztaty estońskich artystów i rękodzielników. Odwiedzający mogą oglądać artystów przy pracy używających tradycyjnych metod do wytwarzania wyrobów szklanych, odzieży, kołder, ceramiki, biżuterii, ręcznie malowanego jedwabiu i innych wyrobów.
B. (0.3 km) Tallinna Peeter-Pauli katedraal
(Katedra św. Piotra i Pawła)
Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła jest jedną z dwóch świątyń rzymskokatolickich w Tallinnie (druga to przywrócona w latach 90-ch kaplica św. Brygidy).
Katolicyzm do Estonii został wprowadzony siłą w wyniku przeprowadzonych krucjat północnych. Zdominował życie religijne w średniowieczu. Po reformacji w XVI wieku luteranizm zajął miejsce dominującej wiary. Za panowania szwedzkiego w Estonii, katolicyzm został zakazany. Klasztor Świętej Katarzyny został zlikwidowany. Przyklasztorny refektarz (jadalnia) przekazana została na potrzeby szkoły miejskiej. Za panowania Imperium Rosyjskiego, podczas Wielkiej Wojny Północnej, nowe władze wprowadziły wolność wyznania. Rodząca się na nowo katolicka społeczność w 1799 roku otrzymała na miejsce kultu dawny refektarz klasztoru. W 1841 roku opracowano projekty budowy nowego budynku kościoła. Plany stworzył znany petersburski architekt Carlo Rossi. Zaprojektował on neogotycką bazylikę bez apsydy z neoklasycystyczną fasadą. Nowa świątynia stanęła w miejscu refektarza i w roku 1844 oddana została do użytku.
W latach 1920–24 główna, zachodnia fasada została przebudowana, w wyniku czego min. dodane zostały dwie niskie dzwonnice. Jej obecny wygląd to dzieło architektów Ericha Jacoby'ego i Franza de Vriesa. Wnętrze kościoła wciąż odzwierciedla projekt Rossiego, jednak drewniana neogotycka dekoracja została usunięta.
25 września 2018 roku gościł w świątyni papież Franciszek. Msze święte (oprócz języka estońskiego) odprawiane są również po Rosyjsku, Łotewsku, Angielsku i po Polsku we czwartki o 18:00 i niedziele o 10:00.
- Tallinna Linnamuuseum
(Muzeum Miasta Tallin)
Plany założenia Muzeum Miasta sięgają 1911 roku, jednak na realizację tego pomysły trzeba było czekać aż do roku 1937, kiedy to 15 grudnia tegoż to roku roku Rada Miasta podjęła decyzję o utworzeniu Muzeum Historii Miasta Tallinna. W roku następnym otwarto wystawę udostępniając zbiory zgromadzone w archiwum miejskim.
W latach 30-ch kolekcję uzupełniono o przedmioty związane z historią kultury pochodzące od Towarzystwa Historycznego oraz darowizny po repatriantach niemieckich. W 1940 roku muzeum rozpoczęło działalność w zrekonstruowanej wieży Gruba Małgorzata. W latach późniejszych otwierano kolejne oddziały w różnych zabytkowych budynkach: w Kadriorg jako pierwszy oddział Muzeum Miejskiego, wieżę artyleryjską Kiek in de Kök, budynki dawnego klasztoru dominikanów itd. W 1965 roku na potrzeby Muzeum Miejskiego przekazano budynek przy ulicy Vene. Na pięciu kondygnacjach XIV wiecznego domu kupieckiego muzeum przedstawia historię Tallinna od końca starożytności do restauracji Estonii. W swoich zbiorach gromadzi 170 tys eksponatów.
Godziny otwarcia:
Październik - Kwiecień
Wtorek 10:00-20.00
Środa - Sobota 10:00-17:00
Niedziela 10:00-16:00
Maj - Wrzesień
Poniedziałek - Piątek 10:00–18:00
Ceny biletów:
Bilet normalny - 6.00 EUR
Uczniowie, studenci - 4.00 EUR
Rodzinny 2+1 12 EUR
Do 6 lat wstęp wolny
- Püha Nikolai Imetegija kirik
(Cerkiew Prawosławna św. Mikołaja)
Pierwsza pisemna wzmianka o istniejącej w mieście cerkwi pochodzi z 1371 roku. Kolejny raz świątynia ale położona już przy ulicy Vene (Ruskiej) wzmiankowana jest w 1420 roku. Na początku XVII wieku cerkiew czynna była tylko w czasie, gdy w mieście znajdowali się rosyjscy kupcy. Przez pozostałą część roku klucze do świątyni przechowywane były w ratuszu. Podziemia świątyni wykorzystywane były na magazyn towarów. Zachowały się dokumenty o przekazywanych darach dla świątyni. Jednym z darczyńców był Borys Godunow który podarował element świecznika oraz caryca Zofia, która podarowała ikonostas wykonany na jej zlecenie przez mistrzów pskowskich.
Na początku XIX wieku władze rosyjskie zdecydowały o rozbudowie cerkwi. Autorem projektu rozbudowy w był Luigi Rusca. Powstała klasycystyczna budowla o konstrukcji krzyżowo-kopułowej na planie kwadratu. Elewację frontową i ściany boczne zdobią portyki. Na fasadzie znajdują się kolumny jońskie, zaś na elewacjach bocznych pilastry w tym samym porządku. Jedyna kopuła cerkwi wsparta na czterech filarach posadowiona jest na wysokim bębnie, w którym wykonano rząd okien. Cerkiew konsekrowano w sierpniu 1827 roku w przededniu święta Zaśnięcia Matki Bożej. W 1893 roku wdowa po kupcu Basarginie ufundowała nowy ikonostas w stylu bizantyjsko-rosyjskim, który nadal znajduje się przed głównym ołtarzem cerkwi.
C. (0.7 km) Oleviste kirik (Kościół św. Olafa)
Kościół św. Olafa jest świątynią Estońskiej Unii Zborów Ewangelicznych Chrześcijan i Baptystów. Wzniesiony został w miejscu, które już w XII wieku prawdopodobnie było placem targowym osadników przybyłych ze Skandynawii. Kościół nosi wezwanie św. Olafa, króla Norwegii. Pierwsze informacje o istniejącym tutaj kościele pochodzą z 1267 roku. W XV wieku został przebudowany i podniesiony do rangi bazyliki. W latach 1513—23 do kościoła dobudowano kaplicę Mariacką ufundowaną przez miejscowego kupca, Hansa Pawelsa. 15 września 1524 roku świątynię przejęli protestanci a wraz z tym zniszczono zostało cenne, zabytkowe wyposażenie w tym wiele obrazów.
W swej wielowiekowej historii świątynia kilkukrotnie padała ofiarą pożarów. Ostatni raz miało to miejsce 16 lipca 1820 roku. Dwadzieścia lat później została odbudowana, zyskując dzisiejszy wygląd. W 1850 roku car Mikołaj I ufundował wielki dzwon, opatrzony stosowną inskrypcją informującą o ofiarodawcy (w jęz. niemieckim). Również z tego samego okresu pochodzą organy, żyrandole są natomiast starsze i zostały przeniesione do kościoła z innych budowli.
W czasie II wojny światowej kościół szczęśliwie uniknął poważnych zniszczeń. Po rozpadzie ZSRR i ponownym odzyskaniu niepodległości przez Estonię, świątynia w 1990 roku przekazana została miejscowej wspólnocie baptystów.
Kościół św. Olafa jest budowlą trzynawową. Nawa środkowa nakryta gwiaździstym sklepieniem jest dwukrotnie wyższa od naw bocznych sklepionych krzyżowo. Imponujących rozmiarów wieża kościoła około 1500 roku została zwieńczona bardzo wysokim, szpiczastym hełmem. Osiągnęła ona wtedy wysokość 159 m. i aż do 1625 roku, kiedy to po raz trzeci w jej historii spłonęła od uderzenia pioruna, uznawana była za najwyższą w Europie. Po odbudowaniu w 1820 roku osiągnęła wysokość jedynie 123,70 m. i do dziś jest najwyższym kościołem w krajach nadbałtyckich. Od 2002 wieża jest udostępniona dla ogółu. Wędrówka na szczyt jest dość męcząca i wymaga pokonania 258 krętych i wąskich schodów. Panorama z tarasu widokowego na Stare Miasto, wzgórze Toompea i okolicę portu rekompensuje z nawiązką trudy wspinaczki.
Wejście do kościoła jest bezpłatne.
Ceny biletów (wieża)
Bilet normalny - 3.00 EUR
Studenci do 25 lat - 2.00 EUR
Młodzież 7-14 lat - 1.00 EUR
- Kolm ode (Trzy siostry)
Trzy widowiskowe kamienice, uznawane są za jedne z najstarszych budynków w Tallinnie. Po raz pierwszy istnienie ich odnotowane zostało w 1372 roku ale z całą pewnością zbudowane zostały znacznie wcześniej. Właścicielami byli starsi Gildii, radni miejscy i zwykli mieszczanie, kupcy którzy często podróżowali w dalekie ziemie w celu nawiązywania kontaktów handlowych. Obecny wygląd budynków pochodzi z XV wieku, kojarzony jest z podobnymi kamienicami nazywanymi „Trzej Bracia” z Rygi.
W 2003 roku budynki zostały wyremontowane na potrzeby hotelu, zostały również połączone. Hotel o nazwie "Trzy Siostry" należy do prestiżowej grupy Relais & Chateaux i dysponuje 23 unikalnymi pokojami.
D. (1.0 km) Paks Margareeta
(Gruba Małgorzata)
Wieża Gruba Małgorzata przylega do Suur Rannavärav (Wielka Brama Nadbrzeżna), tworząc bastion służący obronie miasta od strony portu. Imponujących rozmiarów wieża wybudowana została w latach 1511–30 w ramach umacniania i rozbudowy murów miejskich. Ma 25 metrów średnicy, 20 metrów wysokości, a grubość jej murów dochodzi do 5 metrów. W przeszłości służyła jako zbrojownia, magazyn prochu, a także jako więzienie. Podczas rewolucji lutowej w 1917 roku, gdy pełniła tę ostatnią funkcję, została podpalona przez tłum, a strażnicy więzienni zabici.
Pochodzenie nazwy nie jest jasne. Możliwe, że pochodzi od nazwy jednego z dział, które umieszczono w wieży lub od kucharki o imieniu Margareeta, która niegdyś w niej pracowała lub też też na cześć Margaret Sambiria, królowej Danii, która w 1265 roku zainicjowała budowę pierwszych obwarowań miejskich.
Na bramie od strony portu widoczny jest wykuty w kamieniu herb Tallinna. Jest to tak zwany mały herb miasta. Przedstawia krzyż na tarczy i niewątpliwie przypomina flagę Danii. Duży herb miasta na którym są trzy lwy, z kolei wywodzi się od herbu króla Waldemara II. Symbole te przypominają o średniowiecznym okresie przynależności do Danii.
W bramie znajduje się tablica pamiątkowa upamiętniającą ucieczkę z pobliskiego portu, wcześniej internowanego, rozbrojonego, polskiego okrętu podwodnego ORP “Orzeł”. Brawurowa ucieczka tej jednostki we wrześniu 1939 roku, jej udział w działaniach wojennych w kwietniu 1940 roku oraz tajemnicze zaginięcie, są jedną z ciekawszych historii polskiej marynarki wojennej okresu II wojny światowej.
Obecnie w wieży mieści się oddział Eesti Meremuuseum (Estońskie Muzeum Morskie).
Muzeum założone zostało w 1935 roku z inicjatywy byłych kapitanów i żeglarzy. Po rozpoczęciu okupacji sowieckiej w 1940 roku zostało jednak zlikwidowane. Reaktywacja nastąpiła w roku 1969 a główna wystawa w wieży działa od 1981 roku.
Kolekcja stanowi zbiór około 700 historycznych eksponatów przedstawiających historię estońskiej żeglugi, od średniowiecznego handlu morskiego po nowoczesną żeglugę pasażerską. Kolekcję uzupełnia 17 modeli oraz 50 urządzeń multimedialnych. Chlubą muzeum jest doskonale zachowany, prawie 20 metrowej długości kadłub średniowiecznego statku znaleziony w 2015 roku.
Godziny otwarcia:
Maj - Wrzesień 10:00-19:00
Październik - Kwiecień 10:00-18:00
Ceny biletów:
Bilet normalny - 10.00 EUR
Studenci, uczniowie - 5.00 EUR
Rodzinny - 20.00 EUR
Do lat 8 wstęp wolny
E. (1.5 km) Kloostrivärav (Brama klasztorna)
W tym miejscu znajdują się najlepiej zachowane do dzisiaj odcinki murów miejskich, bram i wież. Pierwsze obwarowania miejskie Tallinna powstały w 1265 roku z polecenia Margaret Sambiria, królowej Danii, pierwszej kobiety oficjalnie uznanej za regenta Danii. W latach 1266–82 była panującą lenniczką duńskiej Estonii. Powstałe wtedy umocnienia sięgały 5 metrów wysokości, u podstawy miały około 1,5 metra grubości.
Mury zostały powiększone w XIV wieku. Obywatele miasta pełnili na nich straż, co oznaczało noszenie zbroi i utrzymywanie gotowości do walki z najeźdźcami. Na początku XVI wieku umocnienia te zostały ponownie zmodernizowane. Mury obronne osiągnęły 2,5 km. długości, sięgały 16 m wysokości, wzmocnione były 45 basztami. Były jednymi z najdłuższych w średniowiecznej Europie. Tallinn stał się najlepiej ufortyfikowanym miastem ówczesnej Europy.
Do dzisiaj zachowało się około 60-70 % dawnych umocnień. Przetrwało 26 baszt i 1850 metrów murów. Jest to jeden z powodów, dla którego Stare Miasto w Tallinnie zostało objęte ochroną światowego dziedzictwa UNESCO.
- Mustpeade maja
(Dom Bractwa Czarnogłowych)
Przy ulicy Pikk 26 stoi dom, dawna siedziba Bractwa Czarnogłowych. Członkiem tej organizacji powstałej w 1399 roku mogli zostać jedynie młodzi, nieżonaci i bogaci kupcy. Na początku siedziba bractwa znajdowała się przy ulicy Vene ale w 1531 roku przeniosła się do obecnego budynku. W 1570 roku dokonano znacznej przebudowy, fasadę budynku udekorowano przepięknym frontonem w stylu niderlandzkiego renesansu. Z tego okresu pochodzi również przykuwające uwagę, ozdobne wejście. Medaliony na fasadzie wyobrażają zmagania rycerzy w trakcie turnieju oraz zasłużone dla bractwa postacie. Jedną z nich jest król Zygmunt III Waza i jego małżonka Anna, władcy Polski i Szwecji. Warto zwrócić uwagę na godła czterech miast hanzeatyckich: Londynu, Brugii, Bergen i Nowogrodu. Symbol świętego Maurycego, patrona Bractwa, pojawia się zarówno wyrzeźbiony w drewnie, jak i wyrzeźbiony w kamieniu nad drzwiami.
Dom Czarnogłowych odwiedzali carowie: Piotr I, Paweł I i Aleksander I, zostali honorowymi członkami Bractwa.
W 1919 roku do majątku czarnogłowych dołączyła sąsiednia kamienica pod numerem 24. W latach 1819-20 przeprowadzono przebudowę powstałego w ten sposób kompleksu zabudowań.
Po zakończeniu działalności bractwa w 1895 roku pod nazwę czarnogłowych podszyła się niemiecka organizacja nacjonalistyczna, funkcjonująca do 1940 roku.
Dzisiaj reprezentacyjne pomieszczenia wynajmowane są na różnego rodzaje uroczystości, głównie koncerty, śluby, bankiety. Okazyjne koncerty organizuje tutaj Tallińska Filharmonia. Znajdująca się na pierwszym piętrze Biała Sala, jedna z pierwszych zbudowanych w stylu renesansowym na ziemiach bałtyckich i jedna z najstarszych sal zbudowanych dla użytku publicznego w Tallinnie. Bractwo zbierało się w niej na uroczyste przyjęcia, koncerty, seminaria i promocje. Wielką salę Olafa zbudowana w latach 1419–22 z dwiema nawami i rzadkim sklepieniem z gotyckimi sklepieniami gwiaździstymi, uważana za jedno z najbardziej genialnych arcydzieł architektury w Tallinnie. Sala Olafa - klejnot koronny gotyckiej architektury Tallinna, uważana jest za jedną z sal kameralnych o najlepszej akustyce w całym mieście.
http://www.filharmoonia.ee/en/mustpeademaja
http://www.filharmoonia.ee/en/mustpeademaja/gallery/virtual-tours
F. (2.1 km) Eesti Ajaloomuuseumi
(Estońskie Muzeum Historyczne)
Estońskie Muzeum Historyczne założone zostało w 1802 roku przez chemika dr Johanna Burcharda, który prowadził aptekę ratuszową Raeapteek.
Muzeum od 1952 roku zajmuje budynek zwany Wielką Salą Gildii zbudowaną w latach 1407-10 roku na zlecenie cechu kupców i rzemieślników hanzeatyckich zwanych Wielką Gildią. Fasada budynku ozdobiona jest ślepymi łukami, ma typowy, wydatny portal. Sala główna wspierana szeregiem filarów z dekoracyjnie rzeźbionymi kapitelami wykończona została w 1417 roku. Ma 365 metrów kwadratowych powierzchni. Przez stulecia w Wielkiej Gildii odbywały się różne imprezy, od wielkich przyjęć po nabożeństwa i postępowania sądowe. W średniowieczu piwnica służyła do przechowywania wina. W XIX i XX wieku działała tu popularna piwnica z winami znana pod nazwą „Słodka Dziura”. W XIX wieku budynek, zwany wówczas Giełdą Papierów Wartościowych, był wykorzystywany nie tylko w celach biznesowych, ale także jako tętniące życiem miejsce sztuki. Wielka Gildiia rozwiązana została w 1920 roku.
Stała wystawa zatytułowana "Duch przetrwania - 11 000 lat historii Estonii" otwarta została w 2011 roku. Jej przesłaniem jest pomoc w zrozumieniu wyjątkowości ludzi, którzy tu mieszkali. Przedstawia wydarzenia historyczne, które miały na nich największy wpływ. Manekiny ubrane w historyczne stroje umieszczone są w odtworzonych wnętrzach z epoki. Ciekawostką jest oryginalna chata używana przez Leśnych Braci, legendarnych partyzantów walczących przeciwko sowieckiej okupacji.
Godziny otwarcia:
Maj - Wrzesień codziennie 10:00–18:00
Październik - Kwiecień wtorek-niedziela 10:00–18:00
Ceny biletów:
Bilet normalny - 8.00 EUR
Studenci,uczniowie - 6.00 EUR
Rodzinny 2+1 - 16.00 EUR
Do lat 8 wstęp wolny
Na przeciwko Muzeum znajduje się kamienica w której znajduje się najstarsza kawiarnia w Estonii. Nazywa się Maiasmokk czyli Łasuch. Założył ją w tym miejscu w 1806 roku cukiernik Lorenz Caviezel pod dzisiejszą nazwą. Kawiarnia ta produkująca własne słodycze w wyniku późniejszych przemian i inwestycji dała podwaliny pod słynną dzisiaj estońską fabrykę słodyczy Kalev. Wewnątrz kawiarni w ramach projektu Muzeum Marcepanu odbywa się ręczna produkcja marcepanu. Chętni mogą przyjrzeć się temu procesowi z bliska.
- Pika jala väravatorn (Brama Długa Noga)
Brama otwiera drogę na wzgórze Toompea. Nazwa pochodzi z języka niemieckiego i oznacza wzgórze katedralne. Zwane też Górnym Miastem jest najstarszą częścią Starego Miasta Tallinna. Według legendy, wzgórze usypała Linda, żona Kaleva, nad jego grobem. Kalev, który żył na przełomie I i II wieku jest mitycznym ojcem Estończyków, a przede wszystkim Finów. Po śmierci Kaleva, bohaterskiego obrońcy kraju, osamotniona i pogrążona w żalu żona Linda w fartuchu znosiła w miejsce jego pochówku kamienne głazy. Po pewnym czasie powstało wzgórze. Pewnego razu jeden z kamieni wypadł z jej fartucha i potoczył się daleko przed siebie. Linda odnalazła głaz, ale wyczerpana nie zdołała go unieść. Usiadła na nim i gorzko zapłakała a z wylanych łez powstało jezioro Ülemiste, dziś malowniczo wkomponowane w pejzaż miasta. Leżący u jego brzegu kamień Lindakivi (Głaz Lindy) jest właśnie tym samym, który wyśliznął się Lindzie.
Pierwsza twierdza istniała tu już na pewno około X wieku. Rozbudowana została w XIII wieku przez zakon Kawalerów Mieczowych, który wkrótce potem wszedł w skład Zakonu Krzyżackiego. Dopiero Szwedzi zmienili przeznaczenie zamku z funkcji obronnej na administracyjną, którą pełni do dziś. Wzgórze stanowiło centrum władzy, zarówno świeckiej, jak i duchownej. Zamieszkiwane było przez zarządców i rody szlacheckie, którym przysługiwały prawa obywatelskie. Zarządcy dokonywali ostrej selekcji, nadając obywatelstwo, które umożliwiało osiedlenie się w tym miejscu tylko tym, którzy przy okazji pomnażania swoich majątków inwestowali również w rozwój metropolii.
Dzisiejsza wieża zbudowana została pod koniec XVII wieku. Pierwsza, drewniana powstała około 1380 roku. Po tym czasie istnieje wiele dokumentów mówiących o przebudowach, rozbudowach wieży. W 1450 roku wieża została podniesiona o co najmniej dwie kondygnacje obronne, przez co osiągnęła wysokość około 20 metrów. Zachowane do dzisiaj dokumenty świadczą o tym, że w 1454 roku kowal Rozenberg otrzymał zapłatę za wykonanie wyposażenia bramy a w 1455 roku Claus Denen zapłacił za wykonanie dwóch flag wiatrowych umieszczonych na jej szczycie.
Dziś wieża pełni rolę mieszkalnej , znajdują się w niej artystyczne studia. Dzisiejsza flaga wiatrowa została wykuta przez artystę Heino Müllera, którego studio znajdowało się kiedyś w tej wieży.
G. (2.8 km) Kohtuotsa (Punkt widokowy)
Bardzo popularne miejsce, chętnie odwiedzane przez turystów. Jeden z trzech punktów widokowych zlokalizowanych na wzgórzu, usytuowany praktycznie nad bramą Długa Noga. Rozpościera się stąd przepiękna panorama na Dolne Stare Miasto z iglicami wież kościelnych, ceglastymi dachami kamienic i średniowiecznych baszt.
Inne miejsce widokowe Patkuli, znajduje się w północnej części wzgórza, obok budynków rządowych. Umożliwia doskonały widok na port i wody Zatoki Tallińskiej. Panoramę na wschodnią część miasta zapewnia platforma Pliskopi znajdująca się w sąsiedztwie Katedry Toomkirik.
- Neitsi Maarja Piiskoplik
(Katedra Najświętszej Marii Panny)
Katedra luterańska jest jednym z trzech funkcjonujących kościołów średniowiecznych w Tallinnie.
Pierwszy kościół w tym miejscu zbudowali w 1219 roku Duńczycy po aneksji kraju. W 1243 roku również z ich inicjatywy, na miejscu drewnianego kościoła zbudowano kamienną, gotycką świątynię. Obecny wygląd jest efektem licznych przebudów. Wymuszone były licznymi pożarami, które nie omijały świątyni przez wieki. W ich wyniku kościół systematycznie tracił swój średniowieczny wygląd. Dzisiejsze wyposażenie niemal w całości pochodzi z XVII i XVIII wieku, czyli z czasów po odbudowie po ostatnim z pożarów.
Wewnątrz świątyni na uwagę zwraca 107 herbów (niektóre ogromnych rozmiarów), zdobiących ściany świątyni. Najstarszy z nich pochodzi z 1686 roku.
Znajdują się tu liczne nagrobki i epitafia nagrobne powstałe w okresie od XIII do XVII wieku. Pochowani są tutaj m.in.: Pontus De la Gardie i jego żona Sofia Gyllenhelm, nieślubna córka króla szwedzkiego Jana III Wazy. Ich monumentalny, renesansowy sarkofag z elementami francuskiego i holenderskiego manieryzmu jest dziełem znanego rzeźbiarza i architekta Arenta Passera z roku 1595. Wieko sarkofagu zdobią dwie płaskorzeźby, przedstawiające postacie naturalnej wielkości. Dodać należy, że Pontus to słynący z okrucieństwa szwedzki najemnik owiany legendą mówiącą o tym, że jego duch do dziś błąka się po wzgórzu. Pochowany tu również został admirał Samuel Greigh, kochanek Katarzyny II oraz rosyjski admirał Adam Johann von Krusenstern, który w latach 1802-06 poprowadził pierwszą rosyjską ekspedycję dookoła kuli ziemskiej.
Katedra udostępniona jest do zwiedzania za dobrowolne datki. Można też wspiąć się na 69-metrową barokową dzwonnicę i podziwiać wspaniały widok. Wstęp na wieżę jest płatny.
Godziny otwarcia katedry:
Kwiecień wtorek-niedziela 10:00-17:00
Maj codziennie 9:00-17:00
Czerwiec - Sierpień codziennie 9:00-18:00
Wrzesień codziennie 9:00-17:00
Październik wtorek-niedziela 10:00-17:00
Listopad - Marzec wtorek-niedziela 10:00-16:00
Wstęp za datki
Ceny biletów na wieżę:
Bilet normalny - 5.00 EUR
Studenci,uczniowie - 3.00 EUR
H. (3.5 km) Aleksander Nevski katedraal
(Katedra Aleksandra Newskiego)
Zbudowany został w latach 1893–1900 w stylu bizantyjsko-rosyjskim. Inicjatorami budowy byli gubernator estoński Siergiej Szachowski i proboszcz parafii prawosławnej Konstantin Tizik. Miał być symbolem panowania rosyjskiego w Estonii, przyczynić się do upowszechniania prawosławia i w dalszej perspektywie rusyfikacji Estończyków.
Świątynia posiada trzy absydy i pięć cebulastych kopuł sięgających 58 metrów wysokości, pomieścić może 1500 wiernych. Nad głównym wejściem znajduje się wyobrażenie Matki Bożej a nad nią Obraz Chrystusa Zbawiciela. Nad wejściem bocznym od strony południowej umieszczono postać patrona soboru, a nad nim – św. Sergiusza z Radoneża i św. Włodzimierza. Nad wejściem północnym natomiast widoczna jest postać św. Mikołaja, nad nim zaś św. Izydora Jurjewskiego i św. Gabriela-Wsiewołoda Pskowskiego. Łączna powierzchnia mozaik przekracza 40 metrów kwadratowych i jest to jedna z największych takich kompozycji w Estonii.
Świątynia wyposażona jest w trzy ołtarze. Ołtarz główny św. Aleksandra Newskiego, prawy (południowy) św. Sergiusza z Radoneża oraz lewy (północny) św. Włodzimierza Wielkiego. Przed głównym ołtarzem znajduje się dwurzędowy ikonostas. W pierwszym jego rzędzie znajdują się kolejno ikony Gabriela Pskowskiego, Archanioła Gabriela, Matki Bożej z Dzieciątkiem, Chrystusa Zbawiciela, Archanioła Michała i Aleksandra Newskiego. W rzędzie drugim umieszczono postacie Apostołów pogrupowane po dwie na sześciu ikonach, zaś nad carskimi wrotami – kompozycję Deesis (Chrystusa na Tronie). Ikonostasy przed ołtarzami bocznymi są jednorzędowe.
W świątyni znajduje się jedenaście dzwonów z największym ważącym szesnaście ton. Wszystkie dzwony opatrzone są inskrypcją o treści „Dzwon soboru Aleksandra Newskiego w Rewlu”.
Po odzyskaniu niepodległości Estonii powstała inicjatywa rozbiórki świątyni ale ostatecznie w 1936 roku przekazano ją parafii etnicznie estońskiej. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Estonii została zamknięta. W okresie radzieckiego panowania powstała koncepcja przebudowy świątyni na planetarium ale ostatecznie pomysł ten nie został zrealizowany i swiątynia nie została odebrana wiernym. Od 1990 roku jest katedrą metropolitalną Estońskiego Kościoła Prawosławnego.
Katedra czynna jest codziennie.
Wstęp wolny.
http://tallinnanevskikatedraal.eu
- Toompea loss (Zamek Toompea)
Zbudowany na stromym, wapiennym wzgórzu, góruje nad resztą miasta. Istniejący w tym miejscu zamek w 1219 roku zajęty został przez duńskich krzyżowców. W 1227 roku przejęty został przez Zakon Kawalerów Mieczowych, który zainicjował plany odbudowy. Dziesięć lat później obiekt ten ponownie wpadł w ręce Duńczyków. W 1346 roku sprzedany został Zakonowi Krzyżackiemu i pozostał w ich posiadaniu przez resztę średniowiecza. Z ich inicjatywy nastąpiły kolejne modernizacje. Zamek w swoich funkcjach przypominał klasztor. Znajdowała się tutaj kaplica, kapitularz i internat dla rycerzy. Nie zapomniano również o funkcjach obronnych dodając cztery wieże nazwane Pilsticker (Ostrzałka), Stür den Kerl (Odeprzeć wroga), Landskrone (Korona) i najbardziej znana Langer Hermann (Wysoki Hermann).
W 1561 roku Północna Estonia znalazła się pod panowaniem Szwecji. Nastąpiły kolejne modernizacje, zmieniające zamek w administracyjne centrum, siedzibę władzy politycznej w Estonii. Z kolei w 1710 roku ulokowała się tutaj administracja rosyjska, przeprowadzając kolejne inwestycje. To oni ostatecznie przekształcili zamek w pałac. We wschodniej części dodane zostało zupełnie nowe skrzydło w stylu barokowym i neoklasycystycznym. Mieściła się w nim administracja gubernatora. W czasach carskich na południowy wschód od zamku założono park publiczny. W pobliżu wzniesiono budynek archiwum.
Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości w 1918 roku, zorganizowano tutaj Riigikogu (Parlament), który zaczął swoje obrady na początku lat 20-ch. W kolejnych okresach okupacji sowieckiej, niemieckiej i drugiej sowieckiej 1940–91 parlament został rozwiązany. Dzisiaj dalej pełni swoje funkcje.
Wybudowana z szarobiałego wapienia Pikk Hermann (Wieża Długi Hermann) wzniesiona został na planie koła. Ma 48 m. wysokości, wewnątrz znajduje się 10 pięter i ponad 200 schodów, prowadzących na jej szczyt. Na jej szczycie powiewa estońska flaga. Ciekawostką jest to, że każdego dnia o wschodzie słońca przy dźwiękach estońskiego hymnu flaga jest podnoszona, o zachodzie zaś opuszczana. Wieża nie jest udostępniona do zwiedzania. Obok znajduje się niezbyt ciekawy punkt widokowy.
- Kiek in de Kök (Zajrzyj do kuchni)
Wieża artyleryjska, znajdująca się nieco poniżej wzgórza ma 38 m wysokości i mury o grubości 4 m. Wybudowana została w latach 1475-81. Wewnątrz niej jest 6 pieter i 157 schodów. Swego czasu była największą wieżą tego rodzaju na północy Europy. Podczas wojen inflanckich w roku 1577 wieża uległa uszkodzeniom wskutek ostrzału artyleryjskiego. Do dzisiaj w murze znajdują się armatnie kule.
Dzisiaj wieża jest częścią Muzeum Miejskiego i zlokalizowano w niej Muzeum Fortyfikacji. Oprócz przykładów średniowiecznej siły ognia, ekspozycje przedstawiające rozwój systemu murów i wież w mieście na przestrzeni wieków. Zgromadzono tu wiele eksponatów dotyczących przestępczości i kar oraz innych aspektów życia w starym Tallinnie. Z górnej kondygnacji wieży rozpościera się wspaniała panorama miasta.
Znajdujące się w wieży Muzeum Fortyfikacji jest częścią większego kompleksu obejmującego wieżę Kiek in de Kök, Neitsitorn (Wieżę Dziewic), Tallitorn (Wieżę Stajni, Väravatorn (Wieżę-Bramę), Pasaż, Podziemne przejście, Muzeum Rzeźby w Kamieniu. Cały kompleks ma długość 500 metrów. Prowadzą do niego dwa wejścia: Jedno od strony ulicy Komandandi tee przy Kiek in de Kök, drugie przy Lossi plats przy Wieży Dziewic (Neitsitorn).
Godziny otwarcia:
Październik - Kwiecień wtorek- niedziela 10:00–17:00
czwartek 10:00-20:00
Maj - Wrzesień codziennie 9:00–18:00
Ceny biletów:
Całe Muzeum
Bilet normalny - 14.00 EUR
Studenci, uczniowie - 8.00 EUR
Rodzinny - 28.00 EUR
Cztery wieże:
Bilet normalny - 10.00 EUR
Studenci, uczniowie - 6.00 EUR
Rodzinny - 20.00 EUR
Pasaż i Muzeum Rzeźby:
Bilet normalny - 8.00 EUR
Studenci, uczniowie - 5.00 EUR
Rodzinny - 16.00 EUR
https://linnamuuseum.ee/en/kiek-de-kok/visitor-info
- Neitsitorn (Wieża Dziewic)
Znajduje się tutaj drugie wejście do całego kompleksu muzealnego. Umożliwia spacer po murach miejskich z widokiem na Stare Miasto oraz dostęp do pozostałych atrakcji.
Neitsitorn zbudowana została jako wieża obronna w XIV wieku. Swoją nazwę wzięła od mieszczącego się kiedyś w niej więzienia dla „upadłych panien”. W późniejszych wiekach wynajmowana była przez różnych artystów, funkcjonował tu także popularny bar. Wieża została wyremontowana w latach 70-ch. Od 2012 roku znajduje się tutaj kawiarnia oferująca z najwyższej kondygnacji wspaniałe widoki na miasto.
https://linnamuuseum.ee/en/kiek-de-kok/neitsiorn
I. (4.3 km) Niguliste kirik
(Kościół św.Mikołaja)
Kościół wybudowany został w latach 1230–75 przez sprowadzonych tutaj przez Krzyżaków, westfalskich kupców przybyłych z Gotlandii. Z 1309 roku pochodzą pierwsze pisemne wzmianki o istniejącym w tym miejscu kościele. Miał on trójnawowy korpus z prezbiterium i zakrystią oraz niewielką wieżę na planie kwadratu od strony zachodniej. W portalach i otworach strzelniczych zamontowane były masywne kraty co świadczyło o jego funkcjach obronnych. Około 1350 roku dobudowano kaplice św. Jerzego i św. Mateusza.
W latach 1405–20 bardzo poważne inwestycje zmieniły wygląd budowli. Odbyło się to za sprawą nadania kościołowi statusu Bazyliki. Wzniesiono nowe, trójnawowe prezbiterium, nową zakrystię, podwyższono nawę środkową. Sklepieniom wewnątrz nadano formę krzyżowo-żebrową. Dachy pokryto czerwoną dachówką. W 1481 roku zamontowano nowy ołtarz. Rok później pierwsze, niewielkie organy. W latach 1486-93 zbudowano na nowo kaplicę św. Mateusza (przemianowaną później na św. Antoniego). W latach 1510-15 podwyższono wieżę, na szczycie której zamontowano późnogotycki hełm.
Wraz z przybyłą na te tereny Reformacją istniało realne zagrożenie zniszczenia wyposażenie kościoła. Aby uniemożliwić wtargnięcie do środka, zamki zalano roztopionym ołowiem, dzięki czemu kościół św. Mikołaja był jedynym kościołem w mieście, który nie padł ofiarą ikonoklazmu.
W 1577 roku w wyniku ostrzału artyleryjskiego podczas oblężenia miasta przez wojska rosyjskie, uszkodzony został dach świątyni. W latach 1682-95 wzmocniono konstrukcję wieży, a dotychczasowy hełm gotycki zastąpiono podwyższonym, barokowym. Wieża uzyskała wówczas swój dzisiejszy wygląd.
9 marca 1944 wojska sowieckie zbombardowały miasto zajmowane przez Niemców. W budynku kościoła wybuchł pożar, który obrócił go w ruinę. Zniszczona została większość wnętrza (oprócz kaplicy św. Antoniego). Podobno jeszcze przez miesiąc z wieży kościelnej unosił się dym. Udało się na szczęście uratować najbardziej wartościowe dzieła sztuki w porę usuwając je ze świątyni.
W 1953 roku rozpoczęto odbudowę kościoła, która przeciągnęła się na kolejne 30 lat. W 1973 roku zrekonstruowano wieżę, którą w 1982 doszczętnie strawił pożar. Odbudowa zakończyła się 1984 roku ale świątynia nie wróciła do dawnych funkcji sakralnych. Jej wnętrza przeznaczono na salę wystawową sztuki średniowiecznej i Muzeum Sztuki Estonii. Całe wyposażenie uratowane podczas wojny powróciło do kościoła. Ponieważ wnętrze świątyni ma doskonałą akustykę, jest ono wykorzystywane także jako sala koncertowa. Do najpopularniejszych koncertów należą koncerty organowe oraz co niedzielne koncerty poranne.
Do niezwykle cennych zabytków świątyni należy oryginalny ołtarz główny wykonany w 1478–81 w warsztacie Hermena Rode w Lubece. Malowidła części zewnętrznej przedstawiają żywot patrona świątyni, św. Mikołaja. W części wewnętrznej znajduje się 30 drewnianych rzeźb świętych. Równie cenne są ołtarze boczne: św. Rodziny, pochodzący z warsztatu Jana Bormana z Brukseli wykonany około 1490 roku, ołtarz Najświętszej Maryi Panny (1500), ołtarz Męki Pańskiej powstały na początku XVI wieku przez mistrza Adriaena Isenbrandta z Brugii, wykonany na zamówienie Bractwa Czarnogłowych. Największym dziełem sztuki jest znajdujący się w kaplicy św. Antoniego obraz zatytułowany Taniec Śmierci mistrza Bernta Notke z Lubeki. Przedstawia on popularny w tamtych czasach motyw śmierci jako upomnienie przed nieuchronnym śmiertelnym losem. Zachowany obraz jest fragmentem większej, 30-metrowej całości.
Godziny otwarcia muzeum:
Maj - Wrzesień poniedziałek-piątek 10:00–18:00
Październik - Kwiecień poniedziałek-piątek 10:00–17:00
Ceny biletów:
Bilet normalny - 6.00 EUR
Studenci, uczniowie 5.00 EUR
Rodzinny 12.00 EUR
https://nigulistemuuseum.ekm.ee
J. (4.6 km) Raekoja plats (Plac Ratuszowy)
Podobnie jak w średniowieczu tak i dzisiaj Plac Ratuszowy jest sercem Starego Miasta. Przez wieki funkcjonowało na nim targowisko, dziś jest miejscem różnych wydarzeń, koncertów na świeżym powietrzu, targów rękodzieła. Zgodnie z tradycją sięgającą 1441 roku, na placu każdej zimy ustawiana jest choinka odbywa się Jarmark Bożonarodzeniowy. Pierwsze takie wydarzenie na świecie zainicjowali członkowie Bractwa Czarnogłowych prawie 600 lat temu. Wiosną organizowany jest Festiwal Dni Starego Miasta, nowoczesna wersja średniowiecznego karnawału, w którym żyją tradycje z okresu średniowiecza.
Plac otoczony malowniczymi kupieckimi kamieniczkami tworzy niesamowitą atmosferę. Latem pełen kawiarnianych stolików, chętnie odwiedzany jest przez mieszkańców i oczywiście przez turystów.
W centralnym miejscu placu w bruku znajduje się okrągły kamień z wykutą różą kompasu. Z tego miejsca, przy odrobinie wysiłku zobaczyć można szczyty wszystkich pięciu iglic Starego Miasta.
Najważniejszym budynkiem na placu jest oczywiście Raekoda czyli budynek dawnego Ratusza. Jest to najstarszy (jedyny ocalały średniowieczny budynek ratusza) w całym regionie Morza Bałtyckiego oraz Skandynawii.
Budynek ten po raz pierwszy wspomniany został w dokumencie pochodzącym z 1322 roku. Zbudowany został z przeznaczeniem na magazyn jako jednopiętrowy, kamienny budynek z podpiwniczeniem. Fasada tego pierwotnego budynku jest teraz tylną ścianą arkady, w której nadal można zobaczyć otwory okienne pochodzące z tego okresu. W zachowanych dokumentach z 1364 roku istnieje zapis o działającym tu teatrze, w 1372 roku po raz pierwszy dokumenty wspominają o Ratuszu. Świadczy to o tym, że budynek ten pełnił różnego rodzaju funkcje. Funkcje Ratusza budynek pełnił aż do 1970 roku. Nadal pełni rolę budynku reprezentacyjnego administracji miasta i zaprasza gości jako miejsce koncertów oraz muzeum, w którym można poznać wielowiekową wartość historyczną i architektoniczną tego miejsca.
Wielostopniowa rozbudowa ratusza miała miejsce w pięciu różnych okresach i postępowała od zachodu do wschodu. Najstarszy budynek ratusza obejmował zachodnią część obecnego ratusza, a południowa ściana obecnej arkady była skierowana w stronę rynku.
W 1346 roku. Król Danii przekazał władzę w Estonii Zakonowi Krzyżackiemu. Jako miasto hanzeatyckie, Tallinn uzyskał prawo do kontrolowania handlu wschodniego, nabywając prawo do magazynowania zapasów. Następował szybki rozwój handlu i dobrobytu. Sytuacja ta wymusiła również stworzenia dodatkowej powierzchni dla urzędników. Wschodnia część budynku została przedłużona w 1374 roku w kierunku zachodnim. Budynek uzyskał dzisiejszy kształt w wyniku przebudowy w latach 1402–04. Powstała dwukondygnacyjna budowla na planie trapezu. Ściana główna mierzy 36,8 metra długości, zachodnia 14,5 metra długości, a wschodnia 15,2 metra. Na pierwszym piętrze znajdowała się sala handlowa oraz .... sala tortur, w piwnicy znajdował się magazyn win. Na drugim piętrze zlokalizowano pomieszczenie do przechowywania dokumentów, sala reprezentacyjna, sala ratusza oraz kuchnia.
Mierząca 64 metry wysokości ośmioboczna wieża zbudowana została w latach 1616–1-27. Ma trzyczęściową barokową iglicę z otwartymi galeriami. Dzisiejszy, renesansowy wygląd uzyskała w 1781 roku. Zrekonstruowano ją w tym kształcie w 1952 roku po zniszczeniach powstałych podczas II wojny światowej. Na jej szczycie znajduje się Vana Toomas (Stary Tomasz), który jest symbolem Tallina. Ubrany jest w szaty straży miejskiej z XVI wieku. Dzisiejszy to kopia oryginału pochodzącego z 1530 roku.
Obecne, główne wejście zostało zbudowane później, prawdopodobnie w XVIII wieku. Z tego też okresu pochodzą również niskie aneksy po zachodniej stronie budynku.
Godziny otwarcia:
Czerwiec - Październik poniedziałek-sobota 10:00-16:00
Listopad - Maj zwiedzanie możliwe tylko po wcześniejszej rezerwacji.
Ceny biletów:
Bilet normalny - 5.00 EUR
Studenci, uczniowie - 3.00 EUR
Rodzinny - 10.00 EUR
Wieża Ratusza na ogół udostępniona jest do zwiedzania od połowy maja do połowy września. Prowadzi do niej oddzielne wejście znajdujące się obok wspominanej i polecanej chyba we wszystkich przewodnikach i na wszystkich blogach restauracji III Draakon. Punkt widokowy znajduje się na wysokości 34 m. i aby się do niego dostać, należy pokonać schody ze 115 stopniami.
Godziny otwarcia wieży:
Codziennie 11:00-18:00
Ceny biletów:
Bilet normalny - 3.00 EUR
Do lat 16 - 1.00 EUR
- Raeapteek (Apteka Ratuszowa)
Naprzeciw ratusza, po drugiej stronie placu znajduje się słynna, najstarsza, stale działająca apteka w Europie.
Nie jest możliwe ustalenie dokładnej daty powstania apteki. Niektórzy badacze uważają, że był to rok 1415. Najstarsze dokumenty pochodzące z 1422 roku mówią o tym, że Raeapteek należała do 10 honorowych mężczyzn, z których większość była radnymi. Inne dokumenty datowane po 1422 roku mówią o tym, że pierwszym chemikiem był tutaj Johann Molner i że leki były już sprzedawane w aptece w drugiej połowie XV wieku.
Niewątpliwie najbardziej związana z apteką była rodzina Burchart (Burchard). Prowadziła aptekę przez 10 pokoleń (325 lat). Około 1579 roku węgierski imigrant imieniem Johann Burchart pochodzący z Pressburga (dzisiejsza Bratysława) wydzierżawił od Rady Miasta pomieszczenia z zamiarem prowadzenia apteki. W rodzinie Burchart istniała tradycja nadawania pierworodnemu synowi imienia „Johann”, od którego zawsze oczekiwano, że będzie kontynuował rodzinny biznes.
W 1688 roku Johann Burchart IV nabył aptekę na własność wpłacając do kasy miejskiej 600 talarów.
W 1716 roku Johann Burchart V został głównym lekarzem miasta jak również, stacjonującego w mieście rosyjskiego garnizonu. W 1802 roku jego następca Johann Burchart VIII założył prywatne muzeum lokalnego życia i ciekawostek. Kilka przedmiotów z jego kolekcji jest teraz eksponowanych w Muzeum Historii Estonii. Zorganizował on pierwszą wystawę sztuki w Tallinnie. Dwóch ostatnich spadkobierców nie prowadziło apteki samodzielnie ale wydzierżawiali ją innym. Rządy Burchartów nad apteką wygasły wraz ze śmiercią ostatniego męskiego spadkobiercy imieniem Johann X Burchart. Nieruchomość została sprzedana w 1911 roku a na rzecz C.R. Lehberta.
Obecnie główna część apteki znajduje się na pierwszym piętrze i sprzedaje leki które kupić można w każdej tradycyjnej aptece.
Na parterze znajduje się sklep z antykami. W sąsiednim budynku na pierwszym piętrze znajduje się małe muzeum prezentujące stare instrumenty medyczne, narzędzia chemii historycznej i inne ciekawostki. W murze muzeum znajduje się także duży kamienny herb rodziny Burchart z 1635 roku.
listopad 2019 (data umieszczenia artykułu)
